Change.org: Τελικά, έχουν αποτέλεσμα οι διαδικτυακές εκστρατείες;

Ολοένα και περισσότερες υπογραφές μαζεύει η εκστρατεία «ΤΡΑΓΩΔΙΑ-ΤΕΜΠΗ 2023» που έχει ξεκινήσει στο change.org από την Μαρία Καρυστιανού.

Η εκστρατεία έχει μαζέψει 458.324 υπογραφές, ενώ κύριος στόχος της είναι να ασκήσει πίεση στην Βουλή ώστε να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για αναθεώρηση του Συντάγματος και ενεργοποίηση του νόμου περί ευθύνης των υπουργών καθώς και την κατάργηση βουλευτικής ασυλίας όταν πρόκειται για πολιτικά πρόσωπα με ποινική ευθύνη.

Όλες αυτές οι υπογραφές, όμως, μπορούν να φέρουν πραγματικά κάποιο αποτέλεσμα; Μπορεί η ιστοσελίδα change.org να έχει αντίκτυπο κι αν ναι, με ποιον τρόπο; Ας δούμε, λοιπόν, μερικά πράγματα για την πλατφόρμα της αλλαγής!

Η δύναμη του ψηφιακού ακτιβισμού

Γενικά, η δύναμη του διαδικτύου έχει φανεί και στο κομμάτι του ακτιβισμού. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα social media έχουν δημιουργήσει μεγάλο κύμα, έχοντας αντίκτυπο από λιγότερο σημαντικά σε σοβαρά κοινωνικά, πολιτικά, ακόμη και οικονομικά θέματα. Άλλοτε, μάλιστα, έχουν πετύχει και καθεστωτικές αλλαγές, όπως έδειξε η Αραβική Άνοιξη του 2010 που αποτελεί την πρώτη σημαντική επιτυχία που συντελέστηκε με την βοήθεια των social media.

Με αυτήν την αφετηρία, η συλλογική δράση μέσω του διαδικτύου φαίνεται να έχει μια δύναμη, να αποτελεί ένα μέσο το οποίο δίνει φωνή στον κόσμο. Σε αυτήν την λογική είναι στραμμένη και η ιστοσελίδα change.org, η οποία έχει λάβει αρκετή αναγνώριση τις τελευταίες ημέρες, λόγω της εκστρατείας που τρέχει σχετικά με την τραγωδία των Τεμπών. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν υπογράψει την εκστρατεία αυτή, περιμένοντας πως η μαζική αυτή κίνηση θα πιέσει την κυβέρνηση, που δε θα μπορέσει να αγνοήσει τόσο μεγάλη μερίδα κόσμου. Ακόμη, η εκστρατεία ελπίζει πως με την αύξηση των φωνών, το θέμα θα εξεταστεί από τις Ευρωπαϊκές Αρχές, μετά την άρνηση της κυβέρνησης για διερεύνηση των ευθυνών των βουλευτών Καραμανλή και Σπίρτζη.

Η ιστοσελίδα ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2007 και επιτρέπει στους χρήστες της να δημιουργούν και να υπογράφουν εκστρατείες ς για την προώθηση διαφόρων κοινωνικών αιτημάτων με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την επιρροή στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Η ιστοσελίδα είναι μια εταιρεία που εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει εκατομμύρια χρήστες ενεργούς.

Αποτελεί κοινωφελή εταιρεία ενώ σκοπός της είναι, όπως λέει, να δημιουργήσει αντίκτυπο, όχι κέρδος.

Πως λειτουργεί το change.org

Όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα, το change.org λειτουργεί ως εξής: Κάθε άτομο ή οργανισμός μπορεί να ξεκινήσει μια εκστρατεία, δωρεάν. Στην πορεία, τόσο οι “διοργανωτές” όσο και αυτοί που υπογράφουν, κοινοποιούν την εκστρατεία δημιουργώντας μια δυναμική, ενώ κατά την κοινοποίηση, ο σκοπός μπορεί να φτάσει σε νέο ακροατήριο. Ακόμα μεγαλύτερο κοινό μπορεί να προσελκύσει η κάλυψη από τα ΜΜΕ. Έπειτα, αναμένεται ανταπόκριση από τους ιθύνοντες κι έτσι εκατομμύρια άνθρωποι συνεργάζονται με τους λήπτες αποφάσεων για να δημιουργήσουν αλλαγές σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, πετυχαίνοντας μια νίκη.

Εκστρατείες που στέφθηκαν με επιτυχία

1. Η Maria de la Fuente κατά των σεξιστικών διακρίσεων στις επιστήμες λόγω άδειας μητρότητας

Μια μια 39χρονη επιστήμονας από την Ισπανία, η Maria de la Fuente, ξεκίνησε μια εκστρατεία μετά τη διακριτική μεταχείριση που υπέστη στην επιστημονική της καριέρα λόγω της μητρότητας. Οι γυναίκες επιστήμονες έχουν μειονεκτική θέση σε σχέση με άλλους υποψηφίους όταν αξιολογούνται βάσει των επαγγελματικών τους αξιολογήσεων κατά μια συγκεκριμένη περίοδο.

304.126 υποστηρικτές εντάχθηκαν στην εκστρατεία της 39χρονης για να σταματήσουν την διάκριση κατά των γυναικών στην επιστήμη. Ο Πέδρο Σάντσεθ, πρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης, υποστήριξε την εκστρατεία λέγοντας πως οι γυναίκες πρέπει να ασκούν το επάγγελμά τους χωρίς να τιμωρούνται λόγω της μητρότητας και προέβη σε σχέδιο δράσης για την υγεία το 2019 που εξασφαλίζει ότι οι διακοπές λόγω εγκυμοσύνης, φύλαξης ή άδειας μητρότητας των ερευνητών δεν θα λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση των διακρίσεών και επιτευγμάτων τους.

Επιπλέον, το Υπουργείο Επιστήμης αποφάσισε να δημιουργήσει το Παρατηρητήριο “Γυναίκες, Επιστήμη και Καινοτομία” για την Ισότητα των Φύλων, ένα οργανισμό παρακολούθησης για την πρόληψη της εργασιακής ή και της σεξουαλικής παρενόχλησης ενώ μέτρα και πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση της παραμονής των γυναικών στον τομέα των επιστημών βρίσκονται σε εξέλιξη ώστε να μην αφήσουν τις προκαταλήψεις να ωθούν τις γυναίκες επιστήμονες στο να εγκαταλείπουν τις καριέρες τους.

2. Το “πάγωμα” της κατασκευής μιας εργοστασιακής μονάδας εμφιαλώσεως νερού στις ακτές της λίμνης Βαϊκάλης

Η λίμνη Βαϊκάλη στη Ρωσία είναι ένα μοναδικό μέρος με ένα ειδικό μικροκλίμα και βιοποικιλότητα. Μετά την γνωστοποίηση για τον σχεδιασμό κατασκευής εργοστασιακής μονάδας εμφιάλωσης νερού στις ακτές αυτής της λίμνης, ο Zorikto Matanov ξεκίνησε μια αίτηση προς τον Κυβερνήτη της Περιοχής Ιρκούτσκ και το Υπουργείο Φυσικών Πόρων της Ρωσίας για να σταματήσει η κατασκευή, λόγω της περιβαλλοντικής ζημιάς που θα είχε μια τέτοια δράση.

Περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι υπέγραψαν το ζήτημα έλαβε εκτενή κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης και υποστήριξη από γνωστά δημόσια πρόσωπα της Ρωσίας και, όταν η αίτηση έφτασε στις περίπου 1 εκατομμύριο υπογραφές, ο Πρωθυπουργός Μεντβέντεφ παρενέβη και διέταξε τον έλεγχο της κατασκευής. Η υπόθεση έληξε με νίκη της εκστρατείας, αφού το δικαστήριο αποφάσισε ότι η κατασκευή ήταν παράνομη.

3. Έφηβη κινητοποιεί εθνική υποστήριξη για ομοσπονδιακό νόμο που αφορά την βάναυση μεταχείριση των ζώων στην Αμερική

Μια 16χρονη μαθήτρια λυκείου πυροδότησε ένα εθνικό κίνημα για τη δημιουργία της πρώτης ομοσπονδιακής νομοθεσίας στις Ηνωμένες Πολιτείες που ασχολείται με την κακοποίηση και τη βασανιστική μεταχείριση των ζώων. Η Sydney Helfand, λάτρης των ζώων, ήταν απογοητευμένη που ένα σημαντικό νομοθετικό έργο αντιμετώπιζε συνεχώς γραφειοκρατικά εμπόδια στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Ξεκίνησε μια αίτηση μια μέρα μετά το σχολείο, παροτρύνοντας τους νομοθέτες να υποστηρίξουν ένα νομοσχέδιο που έγινε γνωστό ως Πρόληψη Κακοποίησης και Βασανιστικής Μεταχείρισης των Ζώων (PACT Act).

Η αίτηση τράβηξε μεγάλη προσοχή και η Sydney προσκλήθηκε από μια διακομματική ομάδα νομοθετών να μιλήσει έξω από το Κοινοβούλιο των ΗΠΑ υποστηρίζοντας το νομοσχέδιο και εκ μέρους όσων υπέγραψαν στην αίτηση. Περισσότερες από 866.000 υπογραφές μαζεύτηκαν κι έτσι το Κογκρέσο και η Συνέλευση των ΗΠΑ ενέκριναν το νομοσχέδιο με σημαντική διακομματική υποστήριξη.

Τον Νοέμβριο του 2019, ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε το νομοσχέδιο και το μετέτρεψε σε νόμο, καθιστώντας έτσι τον νέο αυτό νόμο τον πιο σημαντικό για την πρόληψη της κακοποίησης των ζώων στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Επικρίσεις στο change.org

Φαίνεται πως πολλές από τις εκστρατείες που έχουν φιλοξενηθεί στην ιστοσελίδα για την αλλαγή έχουν πετύχει, άλλοτε σε μικρότερο άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό, τον σκοπό ή τους επί μέρους σκοπούς τους. Παρόλα αυτά, η ιστοσελίδα έχει δεχθεί διάφορες επικρίσεις και έχει τεθεί σε αμφισβήτηση. Η συζήτηση περιστρέφεται κυρίως γύρω από τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα της, τους ενδεχομένως ψεύτικους λογαριασμούς που υπογράφουν αλλά και θέματα σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών.

Αναφορικά με τους ψεύτικους λογαριασμούς, έχουν καταγραφεί περιστατικά όπου φαίνεται πως ψεύτικοι λογαριασμοί, τα λεγόμενα bots, υπογράφουν για τις εκστρατείες που υπάρχουν στην ιστοσελίδα. Παρόλα αυτά, το change.org διαψεύδει κάτι τέτοιο, λέγοντας πως οι χρήστες είναι γνήσιοι.

Αυτό έρχεται σε συνάρτηση με τα θέματα σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών. Από τη μια, έχουν υπάρξει κριτικές αναφορικά με το ότι τα δεδομένα των χρηστών προστατεύονται μόνο όσον αφορά εγγεγραμμένους στην σελίδα χρήστες, ενώ τα email των υπολοίπων που υπογράφουν ενδέχεται να είναι ανιχνεύσιμα. Από την άλλη, τα δεδομένα δεν είναι επαρκή για να πιστοποιήσουν την γνησιότητα των χρηστών, οπότε προκύπτει πάλι το θέμα των ψεύτικων χρηστών.

Αλλά το σημαντικότερο για το οποίο δέχεται κριτική αφορά τον κερδοσκοπικό ή μη χαρακτήρα. Ενώ, λοιπόν, αποτελεί εταιρεία με κέρδη, η ιστοσελίδα έχει την κατάληξη .org αντί για .com. Ως εκ τούτου, έχει υπάρξει κριτική για ποιον λόγο δε χρησιμοποιεί την εμπορική κατάληξη .com, εγείροντας αμφιβολίες για το αν θέλει να “ξεγελάσει” τον κόσμο ως μη κερδοσκοπική εταιρεία. Εκπρόσωποι του οργανισμού αντικρούουν τα όσα λέγονται δηλώνοντας πως, αν και υπάρχουν έσοδα, το 100% αυτών των εσόδων επανεπενδύονται στον οργανισμό με σκοπό την ενδυνάμωση των ανθρώπινων φωνών. Γενικά, ο οργανισμός δηλώνει κατ’ επιλογήν μη κερδοσκοπικός.