Τι να σπουδάσετε και πού να εργαστείτε σε έναν απο τους κλάδους που θα αλλάξουν το μέλλον μας

Μία άκρως ενδιαφέρουσα μελέτη με επικαιροποιημένα στοιχεία δημοσιεύει η Parallaxi, με τίτλο «Επαγγέλματα του Μέλλοντος & Αναδυόμενοι Κλάδοι στα Επιστημονικά Πεδία».

Μέσα από αυτήν τη μελέτη, που πραγματοποιείται από την επιστημονική ομάδα των συμβούλων εκπαίδευσης & σταδιοδρομίας EMPLOY EDU, υπό την εποπτεία του Δρ. Χρήστου Ταουσάνη, είναι ευδιάκριτοι ορισμένοι κλάδοι που αναμένεται να αλλάξουν την αυριανή μας πραγματικότητα. Επακόλουθα, ένας αυξανόμενος αριθμός μαθητών, φοιτητών αλλά και νεοεισερχόμενων επαγγελματιών, προσανατολίζεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε προγράμματα σπουδών και εξειδικεύσεις που θα τον εφοδιάσει με τα απαραίτητα γνωστικά εφόδια για να μπορεί μελλοντικά να δραστηριοποιηθεί σε αυτούς. Ποιοι είναι όμως ορισμένοι από αυτούς τους κλάδους;

1. Extended (XR) – Mixed Reality (MR) | Επαυξημένη Πραγματικότητα-Μεικτή Πραγματικότητα

Είναι δεδομένη πλέον η αλληλεπίδραση μεταξύ της φυσικής και ψηφιακής πραγματικότητας με αυξανόμενη -γεωμετρικά- την ένταξη τομέων, προϊόντων, υπηρεσιών για τα επόμενα χρόνια στην εικονική πραγματικότητα. Εξάλλου, δεν είναι τυχαία ούτε η προβολή του Metaverse από τον Mark Zuckerberg, ούτε και το εντεινόμενο ενδιαφέρον κολοσσών όπως η Nike για το νέο ψηφιακό κόσμο. Οι τεχνολογίες VR–AR εδώ διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο και συνεπώς επιστήμονες των υπολογιστών, προγραμματιστές, στελέχη & απόφοιτοι με συναφείς γνώσεις, ήδη δραστηριοποιούνται, είτε μεμονωμένοι είτε σε διάφορες επιχειρήσεις, δυναμικά.

Από επαγγελματίες που είναι σε θέση κάνουν δυνατή τη τρισδιάστατη περιήγηση στο μουσείο της Ακρόπολης μέχρι να σχεδιάζουν ψηφιακά ενδύματα στο Disney Verse, σύντομα οι συναφείς ειδικότητες θα εξελίσσονται σε μια ευρέως διαδεδομένη επαγγελματική ειδικότητα όπως έγινε πριν κάποια χρόνια με τους social media specialists. Παραδοσιακές επιλογές για τον κλάδο αποτελούν τμήματα όπως Εφαρμοσμένης πληροφορικής, Επιστήμης Υπολογιστών, Πληροφορικής, Μηχανικών Πληροφορικής αλλά και πιο διεπιστημονικά προγράμματα σπουδών όπως το Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας.

2. Blockchain Technology

Μπορεί ακόμη, στο ευρύ κοινό η νέα αυτή τεχνολογία να ταυτίζεται αποκλειστικά με τα κρυπτονομίσματα, ωστόσο είναι κάτι πολύ περισσότερο. Πρακτικά πάνω σε αυτήν χτίζεται η νέα γενιά Internet που αρχίζει από αρκετούς να αναφέρεται με τον χαρακτηρισμό Web 3.0 και θα λειτουργεί με την τεχνολογία blockchain. Αυτή η τεχνολογία, που πρακτικά ενισχύει την ψηφιακή εμπιστοσύνη, είναι ουσιαστικά η εμπιστοσύνη, η μεθοδολογία, ο τρόπος διαμοιρασμού πληροφοριών που δημιουργούν χρήστες για την οικοδόμηση ενός ψηφιακού κόσμου, όπου οι συναλλαγές και οι αλληλεπιδράσεις μπορούν να πραγματοποιούνται με ασφάλεια και ευκολία.

Η τεχνολογία αυτή βέβαια έχει αρκετό δρόμο να διανύσει ακόμα για να είναι πραγματικά προσβάσιμη για πολλούς τύπους οργανισμών ή είδη υπηρεσιών. Σύντομα πάντως θα τη δούμε να ξεφεύγει από το στενό πλαίσιο μόνο των κρυπτονομισμάτων και να εξελίσσεται σε πεδία όπως τα έξυπνα συμβόλαια, η εφοδιαστική αλυσίδα κ.ά. Έτσι, θα μιλάμε πλέον για την ανάγκη ύπαρξης Community Managers, Blockchain Developers κ.ά. Υπο αυτό το πρίσμα, θα θεωρούσαμε «πρωτεργάτες» εδώ αποφοίτους ΗΜΜΥ, Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών, Επιστήμονες των Υπολογιστών αλλά και λοιπές ειδικότητες όπως, για παράδειγμα, αποφοίτους νομικών επιστημών με εξειδίκευση στο blockchain και φυσικά αποφοίτους με διαθεματικές γνώσεις απο προγράμματα σπουδών όπως το Διοικητικής επιστήμης & τεχνολογίας.

3. Εξατομικευμένη ιατρική & γονιδιωματική

Αν και σε πρώτη ανάγνωση φαντάζουν ασύνδετα, σημαντικές τεχνολογίες της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης αναμένεται να δώσουν τεράστια ώθηση και σε άλλους επιστημονικούς κλάδους και πεδία όπως π.χ. αυτό της Ιατρικής. Τεχνολογίες όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, που θα μπορεί να διασυνδέει έναν ασθενή με ιατρικές συσκευές και συστήματα, σε συνδυασμό με τον τεράστιο όγκο δεδομένων τον οποίο θα μπορούμε να επεξεργαζόμαστε, θα δίνει γρηγορότερες και πιο στοχευμένες λύσεις. Σε συνδυασμό με την Τεχνητή νοημοσύνη (AI) που θα μπορει να επεξεργαστεί, να αντιπροτείνει και να συνδράμει στο έργο ενός γιατρού, πιθανότατα να μιλάμε σύντομα για έναν γιατρό τηλεϊατρικής, για ένα γιατρό-πληροφορικό, ακόμη και για ένα γιατρό ψηφιακής συμβουλευτικής.

Η σύγχρονη τεχνολογία, σε συνδυασμό με τη γονιδιωματική θα επιτρέπει την υιοθέτηση μιας πολύ πιο εξατομικευμένης προσέγγισης σε ιατρικά θέματα και θεραπείες. Παραδείγματα υπάρχουν ήδη π.χ. στη Σουηδία όπου ιατρικό κέντρο χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη και λογισμικό μοντελοποίησης για να προβλέψει την ακριβή δόση των παυσίπονων για μεμονωμένους ασθενείς. Εξάλλου, η γονιδιωματική (η μελέτη των γονιδίων και η χρήση τεχνολογίας για τη χαρτογράφηση μεμονωμένων) θα συμβάλει ακόμη πιο αποτελεσματικά προς αυτήν την κατεύθυνση συνδυαστικά με τις καινοτόμες τεχνολογίες. Τοµείς με έντονο ερευνητικό αλλά και πρακτικό ενδιαφέρον, για τους οποίους εφαλτήριο εδώ μπορει να είναι σπουδές Ιατρικής, Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας, Μοριακής βιολογίας και γενετικής κ.α.

4. (On line & Virtual) Gaming Industry – Δημιουργικές Βιομηχανίες

Πρόκειται για μια βιομηχανία η οποία έχει ξεφύγει -ειδικά μέσα στην πανδημία- από το άλλοτε καθαρά νεανικό κοινό της και το ψυχαγωγικό της χαρακτήρα κυρίως σε νεαρές ηλικίες, και αρχίζει πλέον να αφορά ένα πολύ μεγάλο μέρος και του ενήλικου πληθυσμού. Το γεγονός πως οι 2,8 δισεκατομμύρια παίκτες του κόσμου έχουν δαπανήσει περισσότερα απο 160 δισεκατομμύρια δολάρια σε παιχνίδια το 2020 και η αγορά θα ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2023, δείχνει τις τάσεις.

Επίσης, δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να παραβλέψουμε και την αναδιάταξη που διαμορφώνεται στο χώρο που πλέον ξεφεύγει από το στενό πλαίσιο αποκλειστικά του gaming και εμπλέκει δυναμικά και άλλους τομείς όπως η διαφήμιση (εταιρείες ήδη σπονσοράρουν παίκτες και παιχνίδια και διαφημίζονται μέσα σε αυτά) εντάσσουν πρόσθετες μορφές ψηφιακής διασκέδασης (είχαμε τη συναυλία του Travis Scott που παρακολούθησαν εκατομμύρια gamers από κάθε γωνιά του κόσμου μέσα στο Fortnite!) και πολλά ακόμη. Η αγορά παιχνιδιών θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια και σύμφωνα με τα περισσότερα Global Market Reports του κλάδου θα αγγίξει τα 315 δις δολάρια ως το 2027.

Βέβαια, οι λεγόμενες δημιουργικές βιομηχανίες δεν αφορούν τα παιχνίδια αλλα συμπεριλαμβάνουν ευρύτερα την πολιτιστική παράδοση και ο όρος καλύπτει ένα ετερόκλητο φάσμα δραστηριοτήτων (αναπαραστατικές τέχνες, σχεδιασμός, διαφήμιση, εκδόσεις, οπτικοακουστικά μέσα, λογισμικό, κ.λπ.), συναφών με το ευρύτερο πεδίο του πολιτισμού όπου για πολλούς έχουν θέση και ορισμένες πτυχές του gaming. Πάντως το γεγονός πως πλέον μιλάμε από virtual sports μέχρι διακριθέντες αθλητές – μαθητές στα ψηφιακα παιχνίδια με ευεργετήματα μελλοντικά για τις πανελλήνιες, αναδεικνύει το μέγεθος της επίδρασης του κλάδου και της τάσης.

Εδώ, αναμφίβολα οι σχετικοί ενδιαφερόμενοι μπορούν να ξεκινήσουν από τις παραδοσιακές επιλογές των προγραμματιστών, των μηχανικών και γραφιστών και να επεκταθούν σε στελέχη που ασχολούνται με το project management, το UI Design κ.ά. Επακόλουθα, ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος μπορεί να φοιτήσει σε προγράμματα σπουδών που ξεφεύγουν και απο τις παραδοσιακές επιλογές και είναι Μηχανικών Σχεδίασης, Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, Τεχνών Ήχου και Εικόνας και φυσικά αρκετά ακόμη

5. Γνωσιακές Επιστήμες & Νευροεπιστήμες

Πολύ συχνά ως Γνωσιακή επιστήμη καλείται η διεπιστημονική μελέτη των νοητικών ή γνωσιακών φαινομένων και διαδικασιών. Οι αναδυόμενες τάσεις στη γνωσιακή επιστήμη δημιουργούν νέα δεδομένα και ευκαιρίες για πολλούς μαθητές θεωρητικών-ανθρωπιστικών επιστημών που οραματίζονται μια επαγγελματική και επιστημονική πορεία που ξεφεύγει από τις παραδοσιακές οδούς των κλασικών επιστημών.

Για παράδειγμα, η Γνωσιακή Γλωσσολογία προσφέρει μία διαφορετική προσέγγιση στη μελέτη της γλώσσας προκειμένου να συνεισφέρει αποτελεσματικά και στην υπολογιστική γλωσσολογία, έναν κλάδο τις εφαρμογές του οποίου τις αξιοποιούμε καθημερινά. Ακόμη και γλωσσικά ελλείμματα που παρατηρούνται σε διάφορες νόσους όπως το Alzheimer, αναδεικνύουν τη σχέση γλώσσας και εγκεφάλου ερμηνεύοντας επίκτητες γλωσσικές διαταραχές! Από την άλλη, οι Νευροεπιστήμες αρχίζουν να αλληλεπιδρούν, ουσιαστικά, με πολλούς τομείς.

Για παράδειγμα, η νευροβιολογία της συμπεριφοράς, η νευροβιολογία της νόησης, εστιάζει στη μελέτη συγκεκριμένων γνωσιακών λειτουργιών (μνήμη, μάθηση, κοινωνική συμπεριφορά) και των παραγόντων που τις επηρεάζουν προκειμένου να συνεισφέρει στην εκπαίδευση. Η κατανόηση διαφόρων λειτουργιών με αξιοποίηση νευροαπεικονιστικών και συμπεριφορικών δεδομένων είναι αντικείμενο μελέτης κοινωνικών επιστημόνων, ψυχολόγων, ιατρών, βιολόγων κ.ο.κ.

Διεπιστημονικότητα, Καινοτομία & Επαγγέλματα του Μέλλοντος

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια αυξάνεται διαρκώς, τόσο σε θεωρητικό (μελέτες, βιβλιογραφία κ.λπ.) αλλά και σε πρακτικό επίπεδο (στην αγορά εργασίας και στην εφαρμοσμένη έρευνα), η αξία της διεπιστημονικότητας. Η δημιουργική και ουσιαστική σύνθεση γνώσεων και δεξιοτήτων από διαφορετικούς επιστημονικούς (και όχι μόνο) κλάδους, αποτελεί μέγα ζητούμενο σε πληθώρα θέσεων και συχνά περιζήτητο προσόν από πολλούς φορείς.

Η καθημερινή πρακτική εξάλλου, αποδεικνύει περίτρανα το εξής: στο σύνθετο οικονομικό-κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον που βρισκόμαστε και θα βρεθούμε όλοι μας, τα επόμενα χρόνια θα περιορίζονται οι επαγγελματικές επιλογές ανθρώπων που δεν έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν δημιουργικά σε επιστημονικές ομάδες και επαγγελματικούς χώρους που πραγματεύονται πιο σύνθετα αντικείμενα στην κοινωνία της γνώσης.

Εύλογα, ως ερευνητές και σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού, βλέπουμε να «αναδύονται» προς αυτήν την κατεύθυνση, ολοένα και περισσότερα προγράμματα σπουδών, πιο συχνά βέβαια σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Προγράμματα σπουδών και εξεδικεύσεις που αποσκοπούν στη μεταφορά και καλλιέργεια διεπιστημονικών γνώσεων σε καινοτόμα πεδία.

Παράλληλα, ας μην ξεχνάμε πως, αυτή η διεπιστημονικότητα, αποτελεί και μια καλή ευκαιρία, ένα εφαλτήριο για πολλούς νέους επιστήμονες και επαγγελματίες, να ακολουθήσουν μια διαφοροποιημένη σταδιοδρομία. Μια εναλλακτική διαδρομή που θα τους βοηθήσει να χτίσουν μια πιο επιτυχημένη επαγγελματική πορεία. Ακολούθως, παραθέτουμε ορισμένους από αυτούς τους κλάδους οι οποίοι συνδέονται και με συγκεκριμένα προγράμματα σπουδών.

Μεταβολομική. Η Μεταβολομική είναι ένα επιστημονικό πεδίο, με εφαρμογή σε διάφορα πεδία όπως η ιατρική, η διαγνωστική, η διατροφή κ.α.). Ασχολείται με τη μέτρηση και συσχέτιση των επιπέδων των μικρών μορίων (μεταβολιτών) που είναι τα προϊόντα του μεταβολισμού ενός οργανισμού. Μπορεί να αποκαλύψει διαφοροποιήσεις που σχετίζονται με στρες, ασθένεια, περιβαλλοντική ή άλλη επίδραση. Η πρακτική της αξία, όπως αναφέρεται σχετικά, βρίσκεται στην εύρεση βιοδεικτών ασθένειας, στις μελέτες τοξικότητας, στην ανταπόκριση σε φαρμακευτική αγωγή κ.ο.κ.

Στα τρόφιμα επιτρέπει τον χαρακτηρισμό προϊόντων ανάλογα με τον τύπο του τροφίμου, τη γεωγραφική προέλευση, την αυθεντικότητα ενώ αποτελεί καταλυτικό παράγοντα στη δημιουργία προσωποποιημένων προγραμμάτων άσκησης ακόμη και διατροφής. Το πεδίο παρουσιάζει ιδιαίτερη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο και φυσικά έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον. Για κάθε ενδιαφερόμενο στο διεπιστημονικό αυτό πεδίο, ενδεικτικά προγράμματά σπουδών που θα τον βοηθήσουν να το ακολουθήσει είναι η Ιατρική, η Βιολογία, η Διαιτολογία-Διατροφολογία κ.ά.

Βιοτεχνολογία. Εδώ αναφερόμαστε σε ένα τεράστιο, πρακτικά, επιστημονικό κλάδο με συνεισφορά στους τομείς της υγείας, της βιομηχανίας, της πρωτογενούς παραγωγής, του περιβάλλοντος και αρκετούς ακόμη. Απώτερος γνωστικός σκοπός ενός προγράμματος σπουδών Βιοτεχνολογίας είναι η μετάδοση γνώσεων που αφορούν στη γενετική, στη γονιδιωματική, στη μοριακή και συνθετική βιολογία, την ενζυμομηχανική, και αρκετών ακόμη πεδίων προκειμένου να αξιοποιηθούν αυτές οι γνώσεις ποικιλοτρόπως.

Ενδεικτικά, στις βιοεπιστήμες και στη βιοενέργεια, στη βιοφυσική και τη βιοπληροφορική, στη νανοτεχνολογία και τους βιοαισθητήρες, στην επανορθωτική ιατρική, στη φαρμακευτική κ.ο.κ. Προς αυτήν την κατεύθυνση βλέπουμε σημαντικές προσπάθειες & εφαρμογές και σε ερευνητικά κέντρα όπως π.χ στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας & Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ με έρευνα σε πεδία όπως η βιοφυσική και η μικρομηχανική / νανομηχανική.

Ο κάθε ενδιαφερόμενος για τον διεπιστημονικό αυτόν κλάδο, πρέπει να έχει ενεργό ενδιαφέρον για τα πεδία αυτά των Βιοεπιστημών σε κάθε κλίμακα (από το μόριο και το γονιδίωμα μέχρι τη συστοιχία βιοαντιδραστήρων και τα βιοοικοσυστήματα), αλλά και να παρακολουθεί ανελλιπώς τις τελευταίες εξελίξεις που σχετίζονται με τους όμορους τομείς. Η αφετηρία εδώ μπορεί να είναι φυσικά τμήματα Βιολογίας, Γεωπονίας, Χημείας, Φυσικής κ.λπ.

Κυβερνοασφάλεια. Τη σπουδαιότητα του αντικειμένου την γνωρίζουμε είτε από την καθημερινότητα μας ως πολίτες είτε και ως εργαζόμενοι σε ένα φορέα ή μια επιχείρηση. Αν και αρκετοί θεωρούν πως είναι αποκλειστικό αντικείμενο της Επιστήμης των Υπολογιστών, ωστόσο η πραγματικότητα καταδεικνύει πως συνθέτει γνώσεις και από τις θετικές -τεχνολογικές επιστήμες, όπως την πληροφορική, τα μαθηματικά, τη φυσική, αλλά και πλέον και από τις επιστήμες διοίκησης & οικονομίας, τη νομική, ακόμη και τη ψυχολογία.

Φυσικά, σε προπτυχιακό επίπεδο, δεν θα εντοπίσουμε κάποιο αυτόνομο πρόγραμμα σπουδών, ωστόσο, ως αντικείμενο μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, εμφανίζεται πλέον σε σημαντικό αριθμό αντίστοιχων προγραμμάτων στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α. Αναμφίβολα, ένας απόφοιτος πληροφορικής, ΗΜΜΥ, Μηχανικών Πληροφορικής φαντάζει ως ο άμεσα συνδεόμενος με τον κλάδο. Παρόλα αυτά, από μια διαφορετική σκοπιά, μπορει να εμπλακεί και ένας απόφοιτος Νομικής ακόμη και Ψυχολογίας.

Πολιτισμική Πληροφορική. Έχοντας ως έναυσμα το πρόσφατο και πολύ ενδιαφέρον εγχείρημα της αναπαράστασης της Αρχαίας Ολυμπίας, αναδύεται, για ακόμη μια φορά, η σημασία και η σπουδαιότητα της αξιοποίησης των Νέων τεχνολογιών σε ένα νευραλγικό κλάδο όπως αυτός του Πολιτισμού. Ένας κλάδος, ο οποίος τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως, συνεισφέρει σημαντικά στο Α.Ε.Π. δημιουργώντας και διατηρώντας κάθε χρόνο αρκετές θέσεις εργασίας.

Στο πεδίο αυτό είναι απαραίτητη η συνύπαρξη τριών νευραλγικών τομέων: της Πληροφορικής, των Επικοινωνιών και του Πολιτισμού καθώς η σύνθεση γνώσεων και από τους τρεις, δύναται να παράξει επιστήμονες & επαγγελματίες, ικανούς να ανταποκριθούν στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον για τη μελέτη και εφαρμογή των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στο πεδίο του Πολιτισμού.

Άμεσα συνδεόμενο πρόγραμμα σπουδών για το διεπιστημονικό αυτό πεδίο. μπορούμε να βρούμε να προσφέρεται σε υποψηφίους ανθρωπιστικών επιστήμων, οικονομίας και πληροφορικής (1^ο και 4^ο επιστημονικό πεδίο) το τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας και φυσικά, ως μεταπτυχιακή εξειδίκευση, σε διάφορα ΑΕΙ κατά κύριο λόγο της αλλοδαπής.

Νευροεκπαίδευση. Η εξειδίκευση επιστημόνων σε γνωστικά πεδία των Νευροεπιστημών, ώστε αυτοί να μπορούν να συμβάλλουν στη βελτιστοποίηση της εκπαίδευσης σε όλο το ηλικιακό φάσμα του ανθρώπου, αποτελεί ένα σημαντικό ζητούμενο τόσο για τις Νευροεπιστήμες όσο και για την Παιδαγωγική και τη Ψυχολογία. Απώτερος στόχος είναι η κατάκτηση αντίστοιχων γνώσεων ώστε οι παιδαγωγοί -κυρίως- να είναι ικανοί να σχεδιάζουν κα να αναπτύσσουν αποτελεσματικά εκπαιδευτικά προγράμματα και παρεμβάσεις για να βελτιστοποιήσουν τη διαδικασία της μάθησης.

Αποτελεσματικά υπό την έννοια να ανταποκριθούν στις πολύπλοκες απαιτήσεις των εκπαιδευτικών – παιδαγωγικών συστημάτων, αξιοποιώντας τις γνώσεις σχετικά με την αλληλεπίδραση του εγκεφάλου με τις γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών και των ενηλίκων. Ένα στοίχημα για τα εκπαιδευτικά συστήματα -σε όλες τις βαθμίδες- του μέλλοντος το οποίο μπορούν, κατά κύριο λόγο, να κερδίσουν επιστήμονες που θα έχουν μετεκπαιδευθεί σε μεταπτυχιακό επίπεδο σε σχετικά προγράμματα εξειδίκευσης. Αφετηρία εδώ μπορεί να είναι τα τμήματα Επιστημών της Εκπαίδευσης, Βιολογίας, Εκπαιδευτικής – κοινωνικής πολιτικής, Ψυχολογίας κ.ά.

Αναμφίβολα, οι τάσεις και οι αναδυόμενες ευκαιρίες στην κοινωνία της γνώσης και στην αυριανή αγορά εργασίας δε σταματούν εδώ. Σύμφωνα με πολλούς φορείς όπως το W.E.F., το Αμερικανικό Υπουργείο Εργασίας και μεγάλους οργανισμούς (π.χ. McKinsey Global Institute), ο κατάλογος των νέων επαγγελμάτων ολοένα και εμπλουτίζεται όπως και προστίθενται διαρκώς νέες εξειδικεύσεις.

Επιπρόσθετα, η επιστημονική γνώση και η τεχνολογική εξέλιξη συνεχίζεται με εμφατικούς ρυθμούς, τους οποίους, σε αρκετούς κλάδους, τα τμήματα και τα προγράμματα σπουδών αδυνατούν να «παρακολουθήσουν». Η δια βίου μάθηση, η συστηματική ενασχόληση με το αντικείμενο και -αναμφίβολα- η αγάπη για την επιστήμη και το επάγγελμα, είναι τα απαραίτητα συστατικά επιτυχίας όχι μόνο για τους διεπιστημονικούς αυτούς κλάδους αλλα και για την κάθε επαγγελματική και επιστημονική δραστηριότητα.

Σε κάθε περίπτωση, το μέγα ζητούμενο είναι ο κάθε ενδιαφερόμενος να γνωρίσει αυτές τις τάσεις, να τις αξιολογήσει και να αντιληφθεί ποιο θα είναι το υπόβαθρο γνώσεων και το πρόγραμμα σπουδών που θα τον βοηθήσει να κινηθεί προς αυτές, εφόσον τον ενδιαφέρουν. Και φυσικά, αυτό το έργο καλείται να φέρει εις πέρας ο επαγγελματικός προσανατολισμός ο οποίος καλειται να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο.

*Ο Δρ. Χρήστος Ταουσάνης είναι Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού και επιστημονικός Διευθυντής EMPLOY EDU CAREER COUNSELORS.