19o ΦΝΘ: Made in Greece

Το ελληνικό ντοκιμαντέρ έχει πρωταγωνιστική θέση στο πρόγραμμα του 19ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Έπειτα από μεγάλο αριθμό καταθέσεων που έφτασαν τις 110, συνολικά 64 ντοκιμαντέρ θα προβληθούν στο 19ο ΦΝΘ, τόσο στο διεθνές πρόγραμμα, όσο και στο ελληνικό πανόραμα.

Τρία από αυτά συμμετέχουν στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα, που εγκαινιάζεται στη φετινή διοργάνωση. Πολιτική, κοινωνία, προσωπικές ιστορίες, ανθρώπινα δικαιώματα, τέχνη και φαγητό, βρίσκονται φέτος στο επίκεντρο των ελληνικών ταινιών. Ήρωες της διπλανής πόρτας

• Ο Δομίνικος, πρώην χρήστης ουσιών, περιπλανιέται στην Αθήνα. Συναντά ανθρώπους που μένουν, όπως κι αυτός, καθαροί. Μια πορεία γεμάτη αυτογνωσία και θάρρος, στο Village Potemkin του Δομίνικου Ιγνατιάδη.
• Ο Λευτέρης συμμετέχει στο πιο δύσκολο τρίαθλο του κόσμου με έναν σημαντικό σκοπό: να ευαισθητοποιήσει το κοινό για άτομα με κινητικές και νοητικές δυσκολίες, στο The Extra Mile της Βικτώριας Βελοπούλου.
• Η έφηβη Γεωργία κέρδισε τον αγώνα με τον καρκίνο. Αφηγείται την εμπειρία της και στέλνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας, στο ντοκιμαντέρ Ο γυάλινος δράκος της Κωνσταντίνας Ουρούμη.
• Μια ομάδα εθελοντών που φροντίζουν αδέσποτα στον Ασπρόπυργο κι ένας σύλλογος από το Λονδίνο που νοιάζεται για τα εγκαταλελειμμένα ζώα της Ελλάδας συναντιούνται στο Greek Animal Rescue του Μενέλαου Καραμαγγιώλη.
• Ένας σταρ του Μπόλιγουντ ρισκάρει την καριέρα του στην μάτσο κινηματογραφική βιομηχανία της Ινδίας. Θέλει να αλλάξει το πώς οι άνδρες αντιμετωπίζουν τις γυναίκες στη χώρα του, στο The Snake Charmer της Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου.

Απ’ το χθες στο σήμερα:

• 1917-2017: ένας αιώνας από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Εκατό χρόνια με όνειρα, ελπίδες, πολέμους, καταστροφές και εξεγέρσεις: Η μεγάλη ουτοπία του Φώτου Λαμπρινού.
• Η ελληνική ιστορία μέσα από σπάνια, ανέκδοτα αρχειακά πλάνα και επίκεντρο την κρίσιμη περίοδο 1936-1952. Μια Ελλάδα που αλλάζει και φλέγεται: Μνήμες του Νίκου Καβουκίδη.
• Ένας άντρας και μια γυναίκα ερωτεύονται με φόντο τη γερμανική κατοχή. Ο Τίμων Κουλμάσης, αφηγείται μια απρόσμενη ιστορία από τη ζωή του πατέρα του στο Πορτραίτο του πατέρα σε καιρό πολέμου.
• Είμαστε πρόσφυγες. Υποδεχόμαστε πρόσφυγες. Ένα ταξίδι από τη Συρία του σήμερα, στο 1922 και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πίσω δεν γυρνάω της Φλώρας Πρησιμιντζή.
• Τα ελληνικά χωριά της Γεωργίας, μια άγνωστη όψη του ελληνισμού. Η ίδρυση, άνθηση και παρακμή τους καταγράφεται στο ντοκιμαντέρ Ένας δρόμος με μακρά ιστορία… των Ανατολής Καρυπίδου και Δαμιανού Μαξίμωβ.
• Η ζωή και η πολιτική δράση του Ανδρέα Λεντάκη. Και μαζί, η πορεία της Αριστεράς στην Ελλάδα, αλλά και η ευρύτερη πολιτική ιστορία της: Η ιστορία είμαι εγώ – Ανδρέας Λεντάκης του Μένου Δελιοτζάκη.
• Λέρος, μεσοπόλεμος. Μια ολόκληρη πόλη, το Porto Lago, χτίζεται από τους Ιταλούς κατακτητές στο νησί. Θα φιλοξενήσει μέσα στο χρόνο στρατιώτες, ψυχασθενείς, πολιτικούς κρατούμενους και πρόσφυγες. Portolago – Φαντάσματα στο Αιγαίο της Ιωάννας Ασμενιάδου – Φωκά.
• Γεντί Κουλέ. Μια αναδρομή στο παρελθόν, με πυξίδα τους φυλακισμένους του. Ο αγώνας για ελευθερία και δημοκρατία καλά κρατεί… Το συρματόπλεγμα, Γεντί Κουλέ τόπος μνήμης της Ομάδας Ντοκιμαντέρ Δήμου Νεάπολης Θεσσαλονίκης.  
• Ποιος έφερε τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου στη Λέσβο; Γιατί  αυτή η υπόθεση αποσιωπήθηκε για περισσότερο από έναν αιώνα; Το ντοκιμαντέρ Το μυστικό ταξίδι του Αγίου Βαλεντίνου του Γιάννη Ξηρουχάκη αναζητά τα ίχνη του αγίου στη Μυτιλήνη.
• Χανιά, Εμφύλιος. Ο αγωνιστής ιερέας του Ε.Α.Μ. Νικόλαος Αποστολάκης θανατώνεται βίαια και η οικογένειά του εκδιώκεται. Ο Ελκόμενος επί κρημνού, Κρήτη 1947 του Κώστα Νταντινάκη.
• Αφετηρία, ένα ορεινό χωριό της Αρκαδίας, όπου μια αυτάρκης κοινωνία ζει με ό,τι η ίδια παράγει. Κι ύστερα κατοχή, μετανάστευση, τραύματα, επούλωση, εξέλιξη. Η Ελλάδα χθες και σήμερα: «Της πατρίδας μου η σημαία…» του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου.
• Η βιογραφία του βυζαντινού φιλοσόφου Γεώργιου Πλήθωνα Γεμιστού, ένθερμου υπερασπιστή της φυσικής και πολιτισμικής συνέχειας του ελληνισμού, σκιαγραφείται στο Έλληνες εσμέν το γένος, Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων του Σταμάτη Τσαρουχά.

Οι πρόσφυγες εκπέμπουν SOS

• Μια λεσβία πρόσφυγας από τη Συρία διεκδικεί ένα καλύτερο μέλλον. Θα φτάσει με μια βάρκα του θανάτου στη Λέσβο και θα καταλήξει στο γερμανικό κοινοβούλιο για να πει την ιστορία της: Για μια άλλη ζωή του Laurent Laughlin.
• Ειδομένη, 2016. Ένας καταυλισμός γεννιέται και περνά μέσα από τα μάτια ντόπιων και προσφύγων στο Feeling of a Home των Μιχάλη Καστανίδη και Ηώς Χαβιάρα.
• Η Ευρώπη κλείνει τα σύνορα για τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ειδομένη. Εκείνοι απαντούν κλείνοντας τις γραμμές των τρένων. Σκληρές εικόνες στο Φαντάσματα πλανιούνται πάνω από την Ευρώπη των Μαρίας Κουρκούτα και Νίκης Γιάνναρη.
• Πρόσφυγες και νησιώτες: σχέση πολύπλοκη, αλλά και τρυφερή, ποτισμένη με φόβο αλλά και ελπίδα. Eyes of Exodus της Alexandra Liveris.
• Το 2015, 800.000 άνθρωποι πέρασαν από τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου οδεύοντας προς την Κεντρική Ευρώπη. Ταξίδι δύσκολο, ατελείωτο, με αβέβαιο φινάλε: Refugee Highway του Χρόνη Πεχλιβανίδη.

Νέα γενιά

• Θεσσαλονίκη 2010-2016. Μια παρέα γυναικών γύρω στα 30, κόρες Ελλήνων μεταναστών της Γερμανίας, αγωνίζονται για τα όνειρά τους, μέσα σε μια κοινωνία σε κρίση. Μια γενιά χαμένη; Wie bojen im meer της Στέλλας Νικολέτας Δροσσά.
• Φοιτητές, η επόμενη γενιά. Μιλούν για τη ζωή τους, τις σχέσεις με τους γονείς, καθηγητές, το αύριο, την κοινωνία που αλλάζει, στο ντοκιμαντέρ Πού ήμουν, πού είμαι, πού πάω – φωνές αμφιθεάτρου του Γιώργου Κεραμιδιώτη.
• Δύο νέες αρχιτεκτόνισσες αντιμετωπίζουν μια σειρά από προκλήσεις. Ανακαλύπτουν εκ νέου την αρχιτεκτονική τόσο για να επιβιώνουν όσο και για να παραμένουν δημιουργικές, στο Τέσσερις διαστάσεις και μία λάμπα του Θανάση Νεοφώτιστου.

Πολιτική στα χρόνια της ISIS και της κρίσης

• Έχει όρια η σάτιρα; Καθηλωτικές μαρτυρίες πριν και μετά το τραγικό χτύπημα στα γραφεία του Charlie Hebdo, αλλά και μια αντιτρομοκρατική φάρσα μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο, δίνουν απαντήσεις στο Πεθαίνοντας στο γέλιο του Στέλιου Κούλογλου.
• Σιγκάλ, βόρειο Ιράκ. Μια πόλη ρημαγμένη από την ISIS. Γεζίντι πρόσφυγες προσδοκούν μια ασφαλή επιστροφή. Άνθρωποι, απώλειες, διλήμματα και συντρίμμια: Πού είσαι Σιγκάλ; του Άγγελου Ράλλη.
• Ανάμεσα σε Γερμανία και Ελλάδα, ανάμεσα στο Βορρά και το Νότο της Ευρώπης, διαπλέκονται πολιτική και πολιτισμοί στο πολύ προσωπικό δοκιμιακό ντοκιμαντέρ Ο διάλογος του Βερολίνου του Νίκου Λυγγούρη.
• Κρίση στο ζενίθ. Οικονομικά «πραξικοπήματα». Και οι παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε Ιταλία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρο και Ελλάδα: This is Not a Coup του Άρη Χατζηστεφάνου.
• Η πολιτική και οικονομική κρίση στη Βενεζουέλα, 18 χρόνια μετά τον εκλογικό θρίαμβο του Ούγκο Τσάβες. Μια χώρα σε σύγχυση, ένα εγχείρημα αμφιλεγόμενο: Το πείραμα της Βενεζουέλας του Ιάσωνα Πιπίνη.

Καρέ της πόλης

• Γκραφίτι και street art, νομιμότητα και παρανομία, τέχνη και βανδαλισμός. 14 καλλιτέχνες μιλούν για μια μορφή έκφρασης που καθρεφτίζει χωρίς παραμόρφωση τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα: Wall Democracy των Βάλιας Καρδή και Νεφέλης Κοσκινά.
• Αιγάλεω, μια πόλη πολυπολιτισμική, γεμάτη αντιθέσεις που ζυμώνεται με τις κοινωνικοπολιτικές αλλαγές της χώρας. Ένας κόσμος γοητευτικός και αλλόκοτα ταιριαστός: Στο Σίτι του Αυρήλιου Καρακώστα.
• Δεκαπέντε διαμερίσματα, δύο διαδρομές σε δύο ξεχασμένες γειτονιές της Αθήνας, δύο θεατές τη φορά. Μια ιδιαίτερη ομαδική παράσταση αποκαλύπτει τα όρια τέχνης και πραγματικότητας, ιδιωτικού και δημόσιου χώρου, στο X Apartments του Λεωνίδα Κωνστανταράκου.

Περίπατος στη φύση

• Ο Όλυμπος, το οροπέδιο των Μουσών, η κορυφή «Μύτικας». Τέσσερις ορειβάτες μας οδηγούν σε μαγικές διαδρομές, στο ντοκιμαντέρ Όλυμπος: τέσσερα μονοπάτια για να φτάσεις τους Θεούς του Νίκου Ντούρλιου.
• Η λίμνη Κερκίνη και τα διαφορετικά πρόσωπά της. Το οικοσύστημα και οι άνθρωποι που κατοικούν στα παραλίμνια χωριά. Τους συνδέει ένα νήμα παντοτινό: Μέρες της λίμνης της Πανδώρας Μουρίκη.

Με επίκεντρο τον άνθρωπο

• Σε μια λαϊκή παραλία στην Τεργέστη της Ιταλίας, ένας τοίχος χωρίζει ακόμη και σήμερα τους άντρες από τις γυναίκες. Μια τραγικωμωδία για την ανθρώπινη φύση, τα σύνορα και τις ταυτότητες: Η τελευταία παραλία των Θάνου Αναστόπουλου και Νταβίντ Ντελ Ντεγκάν.
• Ο Δημήτρης και η Ασημούλα. Ένας γάμος ετών εξήντα. Όταν εκείνη αρχίσει να χάνει τη μνήμη της, εκείνος θα ξεπεράσει τον εαυτό του για να είναι μαζί της: Ο ξυλουργός και η γυναίκα του Κωνσταντίνου Γεωργόπουλου.
• Μια εξαμελής οικογένεια με διαφορετική προσέγγιση της ζωής και της ανατροφής των παιδιών τους, που έχουν αναπτύξει το μοντέλο της κατ’ οίκον εκπαίδευσης:: Ιχθύς του Χρήστου Καραλιά.
• Η γιαγιά του σκηνοθέτη, καπνοπαραγωγός από την παιδική της ηλικία, θυμάται μια ξεχασμένη εποχή κι αφηγείται ιστορίες και στιγμές με άρωμα καπνού: Μάνα μου καπνοφύτισσα του Στάθη Γαλαζούλα.
• Το γυναικείο στήθος, ως ερωτικό σύμβολο, ως καλλιτεχνική έμπνευση, αλλά και ως αφορμή για ιστορίες γυναικών που παλεύουν με τον καρκίνο του μαστού: Βυζιά των Ανιές Σκλάβου και Στέλιου Τατάκη.
• Ο πυγμάχος Αλέξανδρος Τσανικίδης ή αλλιώς «το παιδί θαύμα» κατά την Παγκόσμια Ομοσπονδία Πυγμαχίας, επανέρχεται μετά από ένα σοβαρό τραυματισμό με στόχο τους Ολυμπιακούς του Ρίο στο ντοκιμαντέρ Το παιδί θαύμα του Γιώργου Παντελεάκη.
• Ο Μάσιμο από την Αιθιοπία είναι ένας από τους χιλιάδες άστεγους της Αθήνας. Ζωγραφίζει ασταμάτητα μέσα στο παράπηγμά του, όπως ένας μοναχός αφοσιώνεται στο δικό του προσωπικό δρόμο. Man at Home των Στρατή Βογιατζή και  Κωνσταντίνου Κουκούλη.

Μέχρι το τέλος

• Μια ιστορία που πρόσφατα συγκλόνισε την κοινή γνώμη: Η επιλογή του δημοσιογράφου Αλέξανδρου Βέλιου να φύγει από τη ζωή με ευθανασία. Το ντοκιμαντέρ Αλέξανδρος Βέλιος: Η τελευταία απόφαση του Αντώνη Τολάκη καταγράφει όλο το χρονικό.
• Πώς μπορεί να απαλυνθεί ο φόβος του θανάτου; Πώς αντιμετωπίζουμε το τέλος; Μέσα από απόψεις επιστημόνων και διάφορες μαρτυρίες, το ντοκιμαντέρ Deadline του Μένιου Καραγιάννη επιχειρεί να δώσει απαντήσεις.
• Δυο άνθρωποι αποκτούν μια δεύτερη ευκαιρία για ζωή χάρη στη δωρεά οργάνων. Ο Γιώργος Πυρπασόπουλος μιλά με μεταμοσχευμένους, συγγενείς ασθενών και χειρουργούς στην Ελλάδα: Δεύτερη ζωή – Από αγκάθι ρόδο της Νικόλ Αλεξανδροπούλου.

Τέχνες & γράμματα

Μουσική

• Έξι γυναίκες. Έξι ξεχωριστές φωνές που αντικαθιστούν ακόμη και τα όργανα της ορχήστρας. Μουσική εναλλακτική, με γυναικεία ταυτότητα, δίνει παλμό στο ντοκιμαντέρ Στρίγγλες του Άγγελου Κοβότσου.
• Αναζητήσεις, αυτοσχεδιασμοί, μουσικοί πειραματισμοί. Ο πρωτότυπος ήχος του καλλιτέχνη Νίκου Δημηνάκη κυριαρχεί στο ντοκιμαντέρ Beatbox και αερόφωνα-Νίκος Δημηνάκης της Τζίνας Γεωργιάδου.
• Το πρώτο ηλεκτρικό λαούτο κατασκευάζεται το 2015 στην Κρήτη. Ο δημιουργός του Δημήτρης Σιδερής, επιχειρεί μια σειρά ηχογραφήσεων σε ξεχωριστούς χώρους, στο Lute Electric των Βασίλη Δημητριάδη και Μιχάλη Γεράνιου.
• Η γενιά του ’90. Προκλήσεις, πολιτικές επιλογές και η κρίση, με φόντο τη χιπ χοπ υποκουλτούρα. Μια ανασκόπηση και ένας απολογισμός περί πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής στο Κάθε μέρα του Σπύρου Γερούση.
• Διασώζει μουσικούς θησαυρούς από την ελληνική παράδοση, εκπροσωπώντας μια εποχή που χάνεται. Ο ερασιτέχνης αυτοδίδακτος τραγουδιστής Σόλων Λέκκας πρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρ Σόλων, ταξίμι στο χρόνο του Γιάννη Αδρίμη.
• Ηλεκτρονική μουσική σήμερα. Ο ήχος, οι μουσικοί, ένα ολόκληρο μουσικό κεφάλαιο στο No Silence των Μαρίας Θεοδωράκη, Κωνσταντίνου Καραπαναγιώτη και Μαρίας Νικολάκη.

Σινεμά

• Η προσφορά του στο ελληνικό σινεμά και το ελληνικό ντοκιμαντέρ ήταν τεράστια. Ο πρόσφατα χαμένος βετεράνος διευθυντής φωτογραφίας και εικαστικός Συράκος Δανάλης αφηγείται τη ζωή του στην ταινία Συράκος Δανάλης εκδρομή στο φως του Δημήτρη Γκουζιώτη.
• Μια στάση στο χρόνο, τις μνήμες μας, το σινεμά και τη ζωή, μέσα από τον εμβληματικό θερινό κινηματογράφο Σινέ Θησείο, κάτω από την Ακρόπολη: Σινέ Θησείο της Μαρίας Ντούζα.

Θέατρο

• Ο ηθοποιός Ακύλλας Καραζήσης βουτά στο σύμπαν του Αυστρο-Ουγγαρού συγγραφέα Έντεν Φον Χόρβατ. Θέατρο και πραγματική ζωή ενώνονται στο Ο Ακύλλας Καραζήσης συναντά τον Χόρβατ με Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα των Αποστολίας Παπαϊωάννου και Ηλία Γιαννακάκη.

Εικαστικά

• Ένας ρομαντικός αντισυμβατικός ζωγράφος, ένας παρορμητικός ονειροπόλος. Το Vive la fuite της Εύης Καραμπάτσου εστιάζει στο έργο και τη ζωή του Αλέξη Ακριθάκη.
• Ο εικαστικός Κώστας Τσόκλης μιλά εκ βαθέων για την περιπέτεια της τέχνης του, την προσωπική ζωή και τη φιλοσοφία του. Μια αφήγηση ουσιαστική, αποκαλυπτική. Κώστας Τσόκλης: Το τι, το πώς και το γιατί της Τέχνης του Αντώνη Κιούκα.
• Το πορτρέτο του εικαστικού Γιάννη Καστρίτση: ένα οδοιπορικό σε έναν κόσμο εικόνων, πραγμάτων και ανθρώπινων μορφών, καταγράφεται στο ντοκιμαντέρ Γιάννης Καστρίτσης: Ο άνθρωπος και ο ίσκιος του, του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου.
• Ανάμεσα στην επιχειρηματικότητα και την τέχνη, ο Βασίλης Θεοχαράκης στην πραγματικότητα αφοσιώθηκε και στα δύο. Η μεγάλη του αγάπη για τη ζωγραφική και η καλλιτεχνική του πλευρά αποτυπώνεται στο ντοκιμαντέρ Ο καλλιτέχνης Βασίλης Θεοχαράκης του Γιάννη Βαμβακά.

Χορός

• Τέσσερις άνθρωποι με διαφορετικές αναπηρίες έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με τον σύγχρονο χορό, μέσα από εργαστήρια μεικτών ομάδων ερασιτεχνών και επαγγελματιών χορευτών στο Είμαι ένας χορευτής του Σταύρου Πετρόπουλου.

Λογοτεχνία

• Μια κινηματογραφική βόλτα στην πολυτάραχη ζωή και το έργο της διεθνώς καταξιωμένης συγγραφέως Άλκης Ζέη. Μια διαδρομή που κουβαλά την ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα: Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης της Μαργαρίτας Μαντά.
• Μια προσωπικότητα γεμάτη ζωντάνια, με πλούσια αντιστασιακή δράση και προβοκατόρικη στάση απέναντι στη ζωή: Ο συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακτιβιστής Περικλής Κοροβέσης πρωταγωνιστεί στο Σκέφτομαι τα κορίτσια που αγάπησαν των Γιώργου Μπουγιούκου και Σπύρου Σκάνδαλου.  

Food vs. Food

• Η γενναιόδωρη ιστορία του Κώστα, ο οποίος εμπνεύστηκε την κοινωνική κουζίνα «Ο άλλος άνθρωπος», χαρίζοντας δωρεάν γεύματα σε όσους συνανθρώπους μας τα έχουν ανάγκη: Εγώ, ο άλλος άνθρωπος του Λουκά Αγέλαστου και της Σπυριδούλας Γκούσκου.
• Η κουζίνα του Αγίου Όρους μέσα από ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο και τις γεύσεις, με παραδοσιακές συνταγές που διασώζονται και εξελίσσονται με τη μαεστρία των μοναχών: Αγιορείτικη μαγειρική κληρονομιά του Χρήστου Ματζώνα.
• Η ιστορία και εξέλιξη της ελληνικής και μεσογειακής διατροφής, όπως αποτυπώνονται στο φιλμ Το πρώτο γεύμα, πρώτο επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς ντοκιμαντέρ Το ταξίδι της τροφής – Η διατροφή στην Ελλάδα από την Προϊστορία μέχρι σήμερα, σε σκηνοθεσία των Γιούρι Αβέρωφ, Ανδρέα Αποστολίδη, Νίκου Νταγιαντά και Λευτέρη Χαρίτου.

*Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020.