Νίκος Καββαδίας: Οι μελοποιημένες “θάλασσες” και η απαγγελία του Νίκου Παπάζογλου

Ο ποιητής των «μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων», όπως έχει χαρακτηριστεί ο Νίκος Καββαδίας, γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 στο Χαρμπίν της Μαντζουρίας.

Ο πατέρας του, Χαρίλαος, είχε ρωσική υπηκοότητα και διατηρούσε επιχείρηση εισαγωγών – εξαγωγών. Η μητέρα του, Δωροθέα, ήταν κεφαλλονίτικης καταγωγής. Όταν ο Καββαδίας ήταν τεσσάρων ετών, η οικογένειά του επέστρεψε στην Κεφαλονιά και το 1921 μετακόμισε στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο.

Το 1928 δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή, αλλά εκείνη τη χρονιά αρρωσταίνει ο πατέρας του και αναγκάζεται να τα παρατήσει και να δουλέψει. Για μερικούς μήνες εργάζεται σε ναυτικό γραφείο, κρατώντας τα λογιστικά βιβλία, και τον επόμενο χρόνο αφού πλέον είχε εξοικειωθεί με τις δουλειές της θάλασσας και αφού ο πατέρας του είχε πλέον πεθάνει, μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό.

Στα ταξίδια του αυτά είναι που αρχίζει να γράφει συστηματικά. Αποτυπώνει στο χαρτί τις εικόνες από τα μέρη που πηγαίνει με το καράβι, τη ναυτική ζωή, τους ναυτικούς και τις σχέσεις τους με την πατρίδα τους, τη θάλασσα και τις γυναίκες που γνωριζει. Τον Ιούνιο του 1933 κυκλοφορεί την πρώτη του ποιητική συλλογή σε 245 αντίτυπα, με τίτλο «Μαραμπού», δικά του έξοδα και εισαγωγικό σημείωμα του Καίσαρα Εμμανουήλ.

Το 1939 παίρνει το δίπλωμα ασυρματιστή, ενώ ακολουθεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και πηγαίνει στρατιώτης στην Αλβανία και στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής μένει ξέμπαρκος στην Αθήνα. Ξαναμπαρκάρει το 1944 και ταξιδεύει πλέον ως ασυρματιστής σ’ όλο τον κόσμο.

Τον Ιανουάριο του 1947 εκδίδεται η δεύτερη ποιητική συλλογή του «Πούσι» κι επανεκδίδεται, ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια, το εξαντλημένο «Μαραμπού» από τον Θανάση Καραβία, ο οποίος το Μάρτιο του 1954 θα κυκλοφορήσει και τη «Βάρδια», που αποτελεί το μοναδικό πεζό του Καββαδία.

Από το τελευταίο ταξίδι του επέστρεψε το Δεκέμβριο του 1974 και αμέσως ξεκίνησε τις προετοιμασίες για την έκδοση της τρίτης ποιητικής συλλογής του, την οποία όμως δεν πρόλαβε να δει τυπωμένη. Πέθανε στις 10 Φεβρουαρίου του 1975, από εγκεφαλικό επεισόδιο.

https://www.youtube.com/watch?v=kXLCxrz0O4E

Το 1975 μελοποιεί για πρώτη φορά ποίημα του Καββαδία ο Γιάννης Σπανός (Ιδανικός κι ανάξιος εραστής) και το 1977 η Μαρίζα Κωχ μελοποιεί στίχους του στο δίσκο “Φάτα Μοργκάνα” της. Το 1979 όμως, τέσσερα χρόνια μετά το θάνατό του, ποιήματά του μελοποιήθηκαν από τον Θάνο Μικρούτσικο, στο δίσκο «Σταυρός του Νότου» με ερμηνευτές τον Γιάννη Κούτρα, την Αιμιλία Σαρρή και τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Μέσω αυτών των τραγουδιών, και άλλων που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια, ο Νίκος Καββαδίας έγινε γνωστός στο ευρύτερο κοινό και μελοποιήθηκε και από άλλους συνθέτες.

Ποιήματα του Νίκου Καββαδία μελοποίησαν και ερμήνευσαν αρκετοί άλλοι καλλιτέχνες μέχρι τώρα (εκτός από τους παραπάνω), όπως ο Γιώργος Νταλάρας, οι Ξέμπαρκοι, ο Χάρης και ο Πάνος Κατσιμίχας, ο Κώστας Θωμαΐδης, ο Βασίλης Λέκκας, ο Χάρης Παπαδόπουλος, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Άρης Κώτσας, ο Φώτης Βεργόπουλος, ο Μιχάλης Τσαντίλας, ο Θάνος Ανεστόπουλος, ο Μιχάλης Τερζής, ο Λάκης Παπαδόπουλος, η Ελεάνα Τσεσμελή, ο Δημήτρης Σαμαρτζής κ.α

Το 2002, σε αφιέρωμα της ΕΡΤ3 στον Νίκο Καββαδία, ο Νίκος Παπάζογλου δέχεται να απαγγείλει την “Βάρδια”, κι αυτό αποτελεί ντοκουμέντο!

Δείτε επίσης: