Παίζουμε επιτραπέζια σήμερα;

Οι Millenials και οι Gen Z μεγάλωσαν με παιχνίδια στα πάρκα, στις πιλοτές, στις αλάνες, κρυφτό, κυνηγητό, μήλα, ψείρες, τζαμί.

Με το που άνοιγε ο καιρός το ραντεβού ήταν ένα. 18:00 η ώρα στην πυλωτή ή στην αλάνα.

10-15 άτομα “ταρακουνούσαν¨” μία ολόκληρη γειτονιά για έναν σκοπό, να βρουν οι κλέφτες τους αστυνόμους.

Και όταν το κρύο απλωνόταν και θέριζε, οι πιλοτές «μεταφέρονταν» στα σαλόνια και τα παιδικά δωμάτια και τα επιτραπέζια αντικαθιστούσαν τις μπάλες.

Monopoly disney, κλασική και με πιστωτικές κάρτες. Η κάθε παρτίδα κρατούσε 8 ώρες. Rummy η μπιρίμπα των πιτσιρικάδων, Μάντεψε Ποιος, Trivial Pursuit που δεν παιζόταν χωρίς βοήθεια από γονείς αλλά και ειδικές εκδόσεις, Ναυμαχία, όνομα-ζώο-φυτό-πράγμα, ξερή, γκρινιάρης και φιδάκι, και δεκάδες άλλα παιχνίδια που γέννησαν τον ανταγωνισμό και χάρισαν δεκάδες νοσταλγικές στιγμές στους 22 plus.

Όταν πια περάσαμε στην εφηβεία, ήταν της μόδας οι καφετέριες με επιτραπέζια. Εκεί μάθαμε το τίτσου, παίξαμε ταμπού, jungle speed, jenka και ταμπού. Στις εκδρομές των σχολείων ήταν δεδομένο πως κάποιος θα είχε κάτι από αυτά κι οι υπόλοιποι θα στήναμε ουρά για το ποιος θα παίξει πρώτος. Ποτέ δεν σταματήσαμε να δίνουμε αξία στα επιτραπέζια.

H συνήθεια που μας μεγάλωσε συνεχίζεται μέχρι σήμερα; 

Στην έρευνα της Parallaxi, με την ερώτηση “αν οι νέοι παίζουν επιτραπέζια” το 83% απάντησε θετικά ενώ το 17% απάντησε αρνητικά.

Στο “τι επιτραπέζια διαλέγουν” οι απαντήσεις που δόθηκαν ήταν οι εξής:

“γνώσεων, για ενήλικες, ταμπού, με κάρτες.”

Σύμφωνα με έρευνες του 2023 από την International Game Developers Association (IGDA), τα επιτραπέζια παιχνίδια είναι πια μια σημαντική μορφή διασκέδασης για εκατομμύρια νέους. Οι ηλικίες 18-34 φαίνεται να έχουν γίνει ο κύριος πυρήνας των παικτών, με τα παιχνίδια στρατηγικής και κοινωνικής αλληλεπίδρασης (όπως το Catan, Codenames, Ticket to Ride) να κυριαρχούν στην αγορά. Ενώ οι νέοι για χρόνια προτιμούσαν τις κονσόλες και τα smartphone για παιχνίδια, σήμερα αναγνωρίζουν την αξία της διαπροσωπικής αλληλεπίδρασης που προσφέρουν τα επιτραπέζια.

Το πιο ελκυστικό χαρακτηριστικό των επιτραπέζιων παιχνιδιών είναι η κοινωνικότητα. Όπως επισημαίνει η Έρευνα του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (2022), το 68% των νέων ηλικίας 18-30 θεωρούν τα επιτραπέζια παιχνίδια ως έναν τρόπο να ενισχύσουν τις σχέσεις τους με φίλους και οικογένεια. Σε μια εποχή όπου η ψηφιακή επικοινωνία κυριαρχεί, τα επιτραπέζια παρέχουν έναν φυσικό τρόπο να αποδράσουν από τις οθόνες και να αλληλεπιδράσουν πρόσωπο με πρόσωπο.

Η πανδημία COVID-19 ήταν καταλύτης στην αύξηση της δημοτικότητας των επιτραπέζιων παιχνιδιών. Μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο περιορισμούς, οι νέοι αναζητούσαν εναλλακτικούς τρόπους ψυχαγωγίας και τα επιτραπέζια παρέχουν έναν τρόπο για να περάσουν δημιουργικό χρόνο με την οικογένεια ή τους φίλους, ακόμα και από απόσταση. Στη μελέτη του 2021 από την ερευνητική εταιρεία Statista, η αγορά των επιτραπέζιων παιχνιδιών είχε αύξηση 15% σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, κυρίως λόγω της αναζήτησης διασκέδασης κατά τη διάρκεια της καραντίνας.

Η Statista δημοσίευσε το 2023 μια εκτενή έρευνα για τις αγορές επιτραπέζιων παιχνιδιών και τις καταναλωτικές τάσεις. Η έρευνα δείχνει ότι το 45% των νέων ηλικίας 18-30 ετών αναγνωρίζουν τα επιτραπέζια ως έναν από τους πιο δημοφιλείς τρόπους κοινωνικοποίησης, ενώ το 36% λέει ότι προτιμούν τα επιτραπέζια από τα video games λόγω του «προσωπικού στοιχείου» που προσφέρουν. Επιπλέον, η έρευνα καταδεικνύει την αυξανόμενη δημοτικότητα των “board game cafes”, τα οποία έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλή στους νέους σε πολλές μεγάλες πόλεις.

Μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Βερολίνου (2022) εστίασε στην επίδραση των επιτραπέζιων παιχνιδιών στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων στους νέους. Το 72% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι τα επιτραπέζια παιχνίδια ενισχύουν τις δεξιότητές τους στην επίλυση συγκρούσεων και στην ομαδική συνεργασία. Ιδιαίτερα, τα παιχνίδια που απαιτούν στρατηγική σκέψη, όπως το Pandemic ή το Codenames, δείχνουν να ενδυναμώνουν τη συνεργασία και την κοινή λήψη αποφάσεων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημοσίευσε μια αναφορά το 2023 που εστιάζει στη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της βιομηχανίας των επιτραπέζιων παιχνιδιών. Η έκθεση καταδεικνύει ότι η αγορά των επιτραπέζιων στην Ευρώπη αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό 5%, με σημαντική αύξηση στις ηλικιακές ομάδες 18-35. Η έρευνα δείχνει ότι το 70% των νέων στην Ευρώπη προτιμούν τα επιτραπέζια παιχνίδια για τις «κοινωνικές αλληλεπιδράσεις» που προσφέρουν, παρά για την ψυχαγωγία της ατομικής χρήσης τεχνολογίας.

Η αύξηση του κόστους ζωής ήταν επίσης καταλύτης για την στροφή των νέων στα επιτραπέζια, παρέες 10-15 ατόμων δίνουν ραντεβού σταθερά κάθε εβδομάδα και με αυτό τον τρόπο μειώνουν τα έξοδα, ενώ επενδύουν στη νέα μορφή επιτραπέζιων των ενηλίκων, η οποία έχει αύξηση στις πωλήσεις τόσο στα καταστήματα όσο και στα e-shops. Παιχνίδια που έχουν να κάνουν με στρατηγική, με ερωτήσεις, με λογοπαίγνια, με δείκτες μιζέριας αλλά και…με αλκοόλ έχουν τα ηνία αυτή την στιγμή στην βιομηχανία.

Η Έλλη εργάζεται σε πολυκατάστημα της Θεσσαλονίκης και εξηγεί πως υπάρχουν σταθεροί πελάτες ηλικίας 18-34:

“Καθημερινά εξυπηρετώ νέα παιδιά που ψάχνουν να βρουν το επιτραπέζιο που θα τους κάνει να κολλήσουν και κυρίως να μην βαριούνται. Σε μία εποχή που τα videogames υπάρχουν σε δεκάδες μορφές και εκπληρώνουν όλα τα γούστα είναι εντυπωσιακή η στροφή προς τα επιτραπέζια. Στην καραντίνα είχαμε αύξηση στις πωλήσεις και λογικό γιατί οι παρέες βρισκόταν σε σπίτια οπότε χρειαζόταν απεγνωσμένα κάτι που θα τους ξεκολλήσει από την ρουτίνα. Τότε ξεκίνησαν να κυκλοφορούν και περισσότερα επιτραπέζια ενηλίκων, όπως το talk to the hand ή το what do you meme. Την πρωτιά μέχρι σήμερα έχουν διαχρονικά επιτραπέζια όπως το Catan, το Taboo (ενηλίκων), η Monopoly -σε ειδικές εκδόσεις όπως του Harry Poter ή των Friends, το Uno, το Phase Ten και το Code Name. Ενώ η κατηγορία των ενηλίκων ανανεώνεται διαρκώς και κυκλοφορεί και extend στα είδη υπάρχοντα επιτραπέζια. Πολλές φορές έρχονται και μας δείχνουν screenshot από το Tik-Tok, άλλες ζητούν την βοήθεια μας, κάποιοι είναι σταθεροί και τα αγοράζουν για προσωπική χρήση και φτάνουν στο σημείο να τα έχουν όλα και άλλοι αγοράζουν για δώρα. Ένα επιτραπέζιο ξεκινά από 6 ευρώ και μπορεί να φτάσει τα 40, ανάλογα το στήσιμο του.”

Ο Γιώργος με την κοπέλα του δημιούργησαν το δικό τους επιτραπέζιο και θα θέλανε το επόμενο διάστημα να προσπαθήσουν να το εκδώσουν:

“Γενικά στην παρέα μας παίζουμε επιτραπέζια σταθερά, το τελευταίο διάστημα είχαμε κολλήσει με το επιτραπέζιο “η γεωγραφία είναι πολύ κουλ”, ακολουθούσαμε όλοι την Σμαράγδα με τις άχρηστες ή και χρήσιμες πληροφορίες για την Γεωγραφία, η μία από την παρέα πήρε το επιτραπέζιο της και πραγματικά λιώσαμε ήταν πολύ έξυπνο να βγάλεις ένα τέτοιο επιτραπέζιο το οποίο σου μαθαίνει και κάτι και αφορά την Γεωγραφία.

Η κοπέλα μου αγαπά πολύ την παγκόσμια και την ελληνική ιστορία και δεν είναι η μόνη στην παρέα. Μία φίλη μας είχε γενέθλια πριν λίγες ημέρες και εμείς αναζητούσαμε απεγνωσμένα ένα επιτραπέζιο που να αφορά την φιλοσοφία ή την ιστορία. Δεν βρήκαμε τίποτα και ψάχναμε 2 ημέρες, οπότε είπαμε να της φτιάξουμε εμείς ένα από το 0. Πήγαμε αγοράσαμε χαρτόνια για τις κάρτες, οι πράσινες ήταν οι εύκολες, οι πορτοκαλί οι μέτριες, οι κόκκινες οι δύσκολες, βγάλαμε 140 ιστορικές ερωτήσεις πίσω από τις κάρτες γράφαμε την απάντηση και σχετικές πληροφορίες σε αστερίσκους, η κάθε ομάδα οφείλει να απαντά μέσα στον χρόνο της κλεψύδρας, οι πόντοι σημειώνονται σε ένα σημειωματάριο, και οι άκυρες κάρτες τοποθετούνται σε έναν πλαστικό ορθοστάτη.

Δημιουργήσαμε ένα εξώφυλλο το οποίο περιλάμβανε ιστορικά πρόσωπα με πολύχρωμα εφέ τα βάλαμε όλα σε ένα όμορφο κουτί, τυπώσαμε τις οδηγίες χρήσεως και ήταν έτοιμο. Βέβαια αφού το παραδώσαμε και συνεχίσαμε να αναλογιζόμαστε τι άλλο θα μπορούσαμε να αλλάξουμε υπήρχαν ιδέες που θα βελτίωναν κι άλλο την εικόνα του. Θα ψάξουμε να βρούμε κάπου να αναλύσουμε την ιδέα μας, αυτό είναι το επόμενο μας βήμα. Εγώ αγαπώ τα επιτραπέζια γνώσεων ή της στρατηγικής, όμως δεν θα άλλαζα τίποτα στον κόσμο τις μάχες που γίνονται στο Παλέρμο, εκεί διαλύονται παρέες, αποκαθηλώνονται χαρακτήρες και όσα περισσότερα άτομα, τόσο το καλύτερο. Σίγουρα μία φορά την εβδομάδα βρισκόμαστε στα ενήλικα πια σπίτια μας και παίζουμε, είναι και μία μορφή οικονομίας, γιατί από εκεί που θα δίναμε 8-11 ευρώ για ένα ποτό τώρα αγοράζουμε κρασί από κάβα και επενδύουμε σε ένα παιχνίδι το οποίο θα μας μείνει.”

Η Μαίρη αγαπά από πάντα τα επιτραπέζια:

“Στο πατρικό μου είχαμε δύο ράφια γεμάτα επιτραπέζια, θυμάμαι πως παίζαμε τακτικά με τους γονείς και την αδερφή μου κάθε Κυριακή, είχαμε τα πάντα από τα κλασικά, γκρινιάρη, φιδάκι, monopoly μέχρι τα πιο ψαγμένα. Από μικρή έλεγα πως όταν θα μείνω μόνη θα έχω ένα ντουλάπι που θα έχει μόνο επιτραπέζια, κι έτσι και έγινε! “Έκλεψα” ό,τι επιτραπέζιο είχε ενδιαφέρον από το σπίτι και κάθε μήνα αγοράζω ένα καινούριο. Το ντουλάπι οριακά κλείνει πια. Έχω τα πάντα, από παιχνίδια στρατηγικής, καρτών, γνώσης, κλασικά και μη. Με την παρέα μου επενδύουμε πολύ στα επιτραπέζια, μπορεί να βάζουμε όλοι από 2-3 ευρώ για να αγοράζουμε ένα καινούριο. Όλα μπαίνουν στο ντουλάπι μας και όλα είναι κοινόχρηστα. Η κοινή αγάπη μας γι αυτά ξεκίνησε στην καραντίνα, όταν παίζαμε το spy από εφαρμογή, ψυχολόγο, ή Παλέρμο και κάπου τα παιχνίδια αυτά έκαναν κοιλιά οπότε ξεκινήσαμε να αναζητούμε διαδικτυακά την κατηγορία επιτραπέζια για ενήλικες, ξεκινήσαμε με το talk to the hand, περάσαμε στο Phase Ten, στο Catan και στο Code Name, επενδύσαμε στα πιο απλά και έπειτα στα πιο σύνθετα.

Ας πούμε πως είμαστε συλλέκτες αλλά είναι ένας κρυφός πόθος και όσο βγαίνουν καινούρια επιτραπέζια τόσο θα επενδύουμε σε αυτά. Κι εμείς βρισκόμαστε σταθερά μία φορά την εβδομάδα 6 άτομα και παίζουμε, κάθε εβδομάδα κάτι άλλο. Είμαστε του έξω αλλά δεν μπορείς να βγαίνεις και κάθε μέρα για ποτό, φαγητό ή σινεμά με τον μισθό που παίρνουμε και τα ενοίκια που πληρώνουμε. Αφήστε που είναι μοναδικό που ο καθένας από εμάς μένει στο δικό του ενήλικο σπίτι και το απολαμβάνουμε, διαμορφώνοντας το σαλόνι άνετο προς όλους. Εγώ προσωπικά αγαπώ τα επιτραπέζια γιατί υπάρχει ανταγωνισμός και αισθάνομαι πως κινητοποιείται το μυαλό μου, επίσης, στα παιχνίδια συνεργασίας αισθάνομαι πως με την ομάδα μου κυβερνάω έναν ολόκληρο κόσμο δικό μας, είναι ωραίο να συνεργάζεσαι και να μοιράζεσαι, υπάρχει ένταση και αδρεναλίνη, επίσης, είναι μία καλή μορφή αποτοξίνωσης από τα κινητά, επιτραπέζια με κινητά δεν γίνεται. Υπάρχουν επιτραπέζια για όλες τις περιστάσεις, ακόμη κι αν είσαι στην θάλασσα. Επίσης ενώ όλοι κοντεύουμε τα 30, θα φανεί γελοίο αλλά αν βαρεθούμε τα επιτραπέζια παίζουμε σκοτεινό δωμάτιο ή τυφλόμυγα, στα πικ-νικ κρυφτό και μήλα, τι να κάνουμε μένουμε πάντα παιδιά με όποιο τρόπο. Σε αυτούς που δεν επενδύουν στα επιτραπέζια θα έλεγα να βρουν κάτι που τους ταιριάζει και θα δουν θα πορωθούν πολύ μαζί του και θα έρθει το επόμενο!”