Στο Φεστιβάλ είδα μια συγκλονιστική ταινία – απάντηση στα Βρασνά και τα Διαβατά
Να την ψάξετε και να τη δείτε. Αξίζει.
Κάθε χρόνο στο Φεστιβάλ υπάρχουν οι ταινίες που αποκτούν μυθικές διαστάσεις επειδή βρίσκονται στα χείλη όλων, επειδή καταφέρνουν το SOLD OUT μέρες πριν από την προβολή τους, επειδή βραβεύονται. Υπάρχουν όμως κι εκείνες, τα μικρά υποφωτισμένα διαμάντια, που κόβουν την ανάσα όσων τυχερών βρίσκονται στη σωστή σκοτεινή αίθουσα τη σωστή στιγμή.
Αυτό συνέβη με το Nobadi / Νομπάντι του Καρλ Μάρκοβιτς που είχα την τύχη να παρακολουθήσω στο 60ο ΦΚΘ. Μια τυχαία, γρήγορη επιλογή, ένας αγώνας δρόμου για να φτάσουμε έγκαιρα στην Αποθήκη Δ’ στο Λιμάνι και μια αποκάλυψη επί της οθόνης.
«Ο Χάινριχ, ένας γκρινιάρης 93χρονος Βιενέζος συνταξιούχος, θέλει να σκάψει έναν λάκκο στην αυλή του για να θάψει τον σκύλο του. Όταν συναντά τον Αντίμπ, ένα νεαρό Αφγανό πρόσφυγα που παρακαλάει να δουλέψει έστω και για ψίχουλα, τον προσλαμβάνει παρά τους ενδοιασμούς του. Ο Αντίμπ κατορθώνει να μαλακώσει τον ευέξαπτο ηλικιωμένο, αλλά ο φόβος, οι προκαταλήψεις και οι παρεξηγήσεις καραδοκούν. Οι δύο άνδρες, εκπρόσωποι δύο ολότελα διαφορετικών και τάχα αντιμαχόμενων κόσμων, θα συνδεθούν εντέλει με τρόπους που δεν είχαν καν φανταστεί, στη διάρκεια μιας αλλοπρόσαλλης και δραματικής βραδιάς εσωτερικών αποκαλύψεων και γενναίων εξομολογήσεων».
Με τις ρατσιστικές εξάρσεις να κατακλύζουν τη χώρα, η ταινία του Αυστριακού ηθοποιού και σκηνοθέτη, που αποτελεί τον τρίτο σταθμό της σκηνοθετικής του καριέρας, είναι κάτι παραπάνω από επίκαιρη.
Οι προκαταλήψεις, η ξενοφοβία και η απέχθεια που νιώθει ο ηλικιωμένος ντόπιος ήρωας απέναντι στον «εισβολέα» – λέξη που ακούμε συχνά πλέον στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων από αγανακτισμένους γηγενείς – γίνονται καπνός μπροστά στην προθυμία του κατατρεγμένου να δουλέψει έστω και για ψίχουλα (δουλεύει σκληρά και όντας τραυματισμένος για τρία ευρώ την ώρα, μαύρα, στο πίσω μέρος του κήπου).
Το μίσος του 93χρονου επανέρχεται όταν ο νεαρός Αφγανός διστάζει να φάει το φαγητό που του έχει σερβίρει. Νομίζοντας ότι έχει πρόβλημα με το συγκεκριμένο κρέας, ο Βιενέζος σηκώνεται από το τραπέζι οργισμένος και του ανοίγει μια κονσέρβα του νεκρού σκύλου του. «Μπορώ να έχω ένα πιρούνι, παρακαλώ;», ακούγεται αχνά η φωνή του πρόσφυγα που διατηρεί την ψυχραιμία του απέναντι στον «κύριο». Μετανιωμένος ο ηλικιωμένος του προσφέρει ένα πιρούνι για να γευματίσει ανθρώπινα.
Λίγο αργότερα, φτάνει η ώρα της πληρωμής και ο Χάινριχ απειλεί τον Αντίμπ με όπλο επειδή πιστεύει ότι του έκλεψε τα λεφτά. Τον αναγκάζει να ξεγυμνωθεί μπροστά του ώσπου τελικά θυμάται πως απλώς τα άλλαξε θέση υπό τον φόβο του «κλέφτη» πρόσφυγα.
Αυτές οι σκηνές είναι ενδεικτικές της πλοκής. Και η απόλυτη ανατροπή έρχεται όταν ο ηλικιωμένος Ευρωπαίος αρχίζει να συμπάσχει με το δράμα του τραυματισμένου νεαρού. Τίποτα όμως και πάλι δεν είναι ανθρώπινο, όλα οδηγούν σε μια κτηνωδία προστατευμένη μέσα σε τέσσερις τοίχους, στην επικράτηση της Αρίας Φυλής απέναντι στους κατώτερους υπανθρώπους. Όλα κορυφώνονται με σκοπό να αναδειχθεί η τελευταία, ωμά ρεαλιστική πράξη του δράματος, μια σκληρότατη σκηνή που όμως εκθέτει το ζήτημα στις πραγματικές του διαστάσεις.
Να την ψάξετε την ταινία και να τη δείτε. Μπορείτε μάλιστα να οργανώσετε και προβολές απέναντι από μπάρμπεκιου που πραγματοποιούνται έξω από δομές προσφύγων και μεταναστών. Θα είναι απολύτως ταιριαστό και κινηματογραφικό…
Λίγα λόγια για τον σκηνοθέτη
Ο Αυστριακός ηθοποιός και σκηνοθέτης Καρλ Μάρκοβιτς βρέθηκε στο επίκεντρο της παγκόσμιας κινηματογραφικής σκηνής με τον ρόλο του στην ταινία Παραχαράκτες, η οποία βραβεύτηκε με το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας. To σκηνοθετικό του ντεμπούτο Breathing συμμετείχε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάννες και τιμήθηκε με το βραβείο Europa Cinemas Label. Η δεύτερη ταινία του, με τίτλο Superwelt προβλήθηκε στην Μπερλινάλε και στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, ενώ το Nobadi αποτελεί τον τρίτο σταθμό της σκηνοθετικής του καριέρας.
