Τα περίφημα μανιτάρια Πόρια κόκος (Poria cocos)

Λέξεις: Γιάννης Κιούσης

Τα βρώσιμα και τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι ευρέως γνωστά ως φυσικοί πόροι με πολύτιμα οφέλη για την υγεία. Παραδοσιακά, έχουν διαδραματίσει σημαντικούς ρόλους στα τρόφιμα, στη γεωργία και στα φαρμακευτικά προϊόντα σε όλο τον κόσμο.

Τα μανιτάρια αναγνωρίζονται όχι μόνο για την γεύση τους και το άρωμα τους, αλλά επίσης και για τις θρεπτικές ιδιότητες τους, με αποτέλεσμα να καταναλώνονται συχνά για να ενισχύσουν την ανθρώπινη διατροφή, καθώς είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, απαραίτητα αμινοξέα, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα.

Πολλά είδη μανιταριών που καταναλώνονται στην καθημερινή ζωή, συλλέγονταν απευθείας από την φύση με βάση την εθνομυκολογική γνώση.

Ωστόσο, η ολοένα αυξανόμενη ενημέρωση σχετικά με τις ιδιότητες που παρουσιάζουν τα βρώσιμα αλλά και τα φαρμακευτικά μανιτάρια, έχει αυξήσει σημαντικά την ζήτηση με αποτέλεσμα οι φυσικές πρώτες ύλες να είναι σε έλλειψη, το οποίο με την σειρά του οδήγησε στην καλλιέργεια αυτών των μανιταριών, τεχνητά σε εμπορική κλίμακα.

Τα πλεονεκτήματα της τεχνητής καλλιέργειας των μανιταριών είναι ότι έχουν μικρούς χρόνους καλλιέργειας, καθώς και ιδιαίτερα χαμηλές απαιτήσεις σε πόρους.

Ένα από αυτά τα μανιτάρια είναι το Πόρια κόκος (Poria cocos), το οποίο αναπτύσσεται σε διάφορα είδη πεύκου. Συναντάται στην ανατολική Ασία (π.χ. Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα), και σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Στην Κίνα είναι γνωστό ως Φουλίνγκ (Fuling) και έχει χρησιμοποιηθεί επί αιώνες ως παραδοσιακό φάρμακο στις χώρες της Ανατολικής Ασίας και στην ανατολική Ρωσία. Σχεδόν το 10% των παραδοσιακών κινέζικων φαρμακευτικών σκευασμάτων περιέχουν στα συστατικά τους το Πόρια κόκος.

Παραδοσιακά, έχει χρησιμοποιηθεί ως διουρητικό, ηρεμιστικό και στην αντιμετώπιση του διαβήτη, του οιδήματος, της νέφρωσης, της οξείας γαστρεντερικής καταρροής, του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης, της αϋπνίας, της διάρροιας, της ναυτίας, του έμετους και της ζάλης.

Το Πόρια κόκος λόγω του ότι εμφανίζει σημαντική φαρμακευτική αξία, είναι καταγεγραμμένο επίσημα στην Κινέζικη Φαρμακοποιία για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ συγκαταλέγεται στα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μία ειδική κατηγορία μανιταριών για τα οποία πιστεύεται ότι διαθέτουν περισσότερες από 130 δραστικότητες.

Επίσης, το Πόρια κόκος έχει χρησιμοποιηθεί για την δημιουργία λειτουργικών τροφίμων και καλλυντικών σε ορισμένες ασιατικές χώρες, ενώ πρόσφατα προσέλκυσε την προσοχή της φαρμακευτικής βιομηχανίας.

Η σύγχρονη φυτοχημική και φαρμακολογική έρευνα καταδεικνύει ότι τα κύρια φαρμακολογικά ενεργά συστατικά του Πόρια κόκος, όπως οι πολυσακχαρίτες και τα τριτερπένια, διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα από φαρμακολογικές δράσεις, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν τις αντιιικές, τις αντιβακτηριακές, τις αντιφλεγμονώδεις, και τις νηματωδοκτόνες.

Επιπρόσθετα, το Πόρια κόκος θεωρείται ότι έχει αντικαρκινικές, αντιοξειδωτικές, αντι-υπεργλυκαιμικές δράσεις, ενώ δρα ενάντια στην απόρριψη μοσχεύματος. Χρησιμοποιείται συχνά στην αντιμετώπιση διαφόρων συμπτωμάτων συμπεριλαμβανομένων της γαστρίτιδας και της γαστρικής ατονίας.

Το πόρια κόκος χρησιμοποιείται ευρέως στην κλινική πράξη για τη συμπληρωματική αντιμετώπιση του καρκίνου, ενώ θετικά ευρήματα έχουν δείξει και τρεις μετα-αναλύσεις.

Κλείνοντας, το 2018 δημοσιεύτηκε μία μελέτη από Πορτογάλους ερευνητές, η οποία έδειξε ότι η ομάδα ανθρώπων που έλαβε το Πόρια κόκος επί 6 μήνες εμφάνισε μία σημαντική απώλεια βάρους (κατά μέσο όρο, το σωματικό βάρος μειώθηκε 14,7 κιλά).

Το άγριο Πόρια κόκος είναι σπάνιο στη φύση, με αποτέλεσμα να έχει γίνει σημαντική στροφή προς το καλλιεργούμενο είδος.

Παραπομπές: 

• Differentiation and comparison of Wolfiporia cocos raw materials based on multi-spectral information fusion and chemometric methods. Li Y, Wang Y http://europepmc.org/article/MED/30158551
• The Kinome of Edible and Medicinal Fungus Wolfiporia cocos. Wei W, Shu S, Zhu W, Xiong Y, Peng F http://europepmc.org/article/MED/27708635
• De Novo Analysis of Wolfiporia cocos Transcriptome to Reveal the Differentially Expressed Carbohydrate-Active Enzymes (CAZymes) Genes During the Early Stage of Sclerotial Growth. Zhang S, Hu B, Wei W, Xiong Y, Zhu W, Peng F, Yu Y, Zheng Y, Chen P http://europepmc.org/article/MED/26870032
• Effective fuling (Poria Cocos) for the treatment of obesity? Luis Carlos Mendes https://medcraveonline.com/IJCAM/effective-fuling-poria-cocos-for-the-treatment-of-obesity.html
• Review Phytother Res. 2014 Jul;28(7):976-91. doi: 10.1002/ptr.5092. Epub 2013 Dec 17. FOLFOX 4 Combined With Herbal Medicine for Advanced Colorectal Cancer: A Systematic Review Menghua Chen, Brian H May, Iris W Zhou, Charlie C L Xue, Anthony L Zhang https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24343974/
• Crit Rev Oncol Hematol. 2016 Sep;105:18-34. Oxaliplatin-based chemotherapy combined with traditional medicines for neutropenia in colorectal cancer: A meta-analysis of the contributions of specific plants. Chen M, May BH, Zhou IW, Sze DM, Xue CC, Zhang AL. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27497028
• Phytother Res. 2016 May;30(5):741-53. doi: 10.1002/ptr.5586. Epub 2016 Feb 23. Integrative Medicine for Relief of Nausea and Vomiting in the Treatment of Colorectal Cancer Using Oxaliplatin-Based Chemotherapy: A Systematic Review and Meta-Analysis. Chen MH, May BH, Zhou IW, Zhang AL, Xue CC. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26912094
• Int J Med Mushrooms, 19 (4), 279-317 2017 Medicinal Mushrooms in Human Clinical Studies. Part I. Anticancer, Oncoimmunological, and Immunomodulatory Activities: A Review Solomon P Wasser https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28605319
• A Comprehensive and Comparative Study of Wolfiporia extensa Cultivation Regions by Fourier Transform Infrared Spectroscopy and Ultra-Fast Liquid Chromatography. Li Y, Zhang J, Li T, Liu H, Wang Y http://europepmc.org/article/MED/28036354
• Characteristic Fingerprint Based on Low Polar Constituents for Discrimination of Wolfiporia extensa according to Geographical Origin Using UV Spectroscopy and Chemometrics Methods. Li Y, Zhang J, Zhao Y, Li Z, Li T, Wang Y http://europepmc.org/article/MED/25544933