ChatGPT: Τα οφέλη και οι κίνδυνοι για τα παιδιά

Φανταστείτε να συνομιλείτε με μια μηχανή που καταλαβαίνει το νόημα σχεδόν κάθε λέξης που αρθρώνετε ή πληκτρολογείτε και απαντά με γλώσσα που μοιάζει σχεδόν ανθρώπινη. Αυτή είναι η υπόσχεση του ChatGPT, ενός προηγμένου γλωσσικού μοντέλου που αναπτύχθηκε από την OpenAI. Με την ικανότητα να παράγει κείμενο που συχνά δε διαφέρει από αυτό ενός ανθρώπου, το ChatGPT έχει τραβήξει την προσοχή των ερευνητών, των προγραμματιστών και του κοινού. 

Πώς, όμως, μπορεί το ChatGPT να επηρεάσει τα παιδιά σας και την εκπαίδευσή τους;

Από την κατανόηση της γλώσσας μέχρι τα chatbots και τους εικονικούς βοηθούς, η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση μπορούν να φέρουν την επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο αλληλοεπιδρούν τα παιδιά. «Το ChatGPT θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν, εργάζονται με πληροφορίες και αλληλοεπιδρούν με την τεχνολογία» λέει ο Ondrej Kubovic, Ειδικός της ESET για την Ενημέρωση του Κοινού σε θέματα Ασφάλειας.

Οφέλη του ChatGPT για παιδιά

Το ChatGPT έχει πολλά πιθανά οφέλη για τα παιδιά. Για παράδειγμα, η τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση των δεξιοτήτων γραφής. Οι μαθητές μπορούν να ζητήσουν, πχ, από το ChatGPT να τους δώσει μια άσκηση δημιουργικής γραφής ή να σχολιάσει το γραπτό τους. 

Το ChatGPT, επίσης, μπορεί να γράψει ανέκδοτα, στίχους τραγουδιών ή ιστορίες φαντασίας. Και ίσως μια μέρα, θα μπορούσε ακόμη και να χρησιμοποιηθεί για να παρέχει εξατομικευμένες μαθησιακές εμπειρίες στους μαθητές. 

Ο ειδικός της ESET πιστεύει ότι τα chatbots που λειτουργούν με μηχανική μάθηση μπορούν να βελτιώσουν την προσβασιμότητα της εκπαίδευσης και της συμβουλευτικής στο μέλλον. Το ChatGPT μπορεί να βοηθήσει τους νέους ως ψηφιακός σύμβουλος και να προσφέρει χρήσιμες συμβουλές. 

Για μαθητές με οπτικές ή ακουστικές δυσκολίες, τα γλωσσικά μοντέλα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν καλύτερες και πιο κατανοητές μεταφράσεις κειμένου σε ομιλία ή ομιλία σε κείμενο, διευκολύνοντας τη μάθηση και την επικοινωνία τους. Υπάρχουν ήδη επεκτάσεις του προγράμματος περιήγησης, όπως το Talk-to-ChatGPT.

Κίνδυνοι του ChatGPT για παιδιά

Παρά τα πλεονεκτήματα του ChatGPT, η χρήση του ενέχει ορισμένους κινδύνους. Η πλατφόρμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ψευδών ειδήσεων ή προπαγάνδας. «Τα μοντέλα που βασίζονται στη μηχανική μάθηση είναι χρήσιμα, αλλά παράγουν πολλά λάθη και ανοησίες που φαίνονται πιστευτές. Στην παρούσα φάση, καμμιά φορά μπερδεύουν δεδομένα και τα παρουσιάζουν ως πραγματικά γεγονότα, τη στιγμή που περιέχουν κάποια δόση αλήθειας αλλά δεν είναι απόλυτα ακριβή. Μια μορφή παραπληροφόρησης, δηλαδή, όπου, στην προκειμένη περίπτωση, οι χρήστες θεωρούν τα δεδομένα ως ακριβή και τα διαδίδουν περαιτέρω» προειδοποιεί ο Kubovic.

Τα μικρά παιδιά μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε τέτοιο περιεχόμενο, καθώς μπορεί να μην έχουν φτάσει στο επίπεδο της κριτικής σκέψης που απαιτείται για να αξιολογήσουν την ακρίβεια των πληροφοριών. Ή μπορεί να μπουν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν τα αποτελέσματα που προσφέρει το ChatGPT για να κάνουν τις εργασίες τους γρήγορα. Ως γονείς, θα πρέπει να ασχοληθείτε, για παράδειγμα, παίζοντας με αυτά τα εργαλεία και μαθαίνοντας τα όριά τους μαζί με τα παιδιά σας. Επίσης, θα πρέπει να διδάξτε στα παιδιά σας πώς να αναγνωρίζουν την παραπληροφόρηση και τις απάτες.

Όπως συμβαίνει με κάθε προηγμένη νέα τεχνολογία, μην υποτιμάτε τον κίνδυνο συλλογής ή αποθήκευσης προσωπικών δεδομένων χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη, λέει ο ειδικός της ESET. Στην περίπτωση του ChatGPT, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος το μοντέλο να χειραγωγηθεί ώστε να δημιουργήσει επιβλαβές περιεχόμενο ή να ανακατευθύνει σε κάτι κακόβουλο. Η OpenAI γνωρίζει αυτούς τους περιορισμούς (τους παραθέτει μάλιστα στην ιστοσελίδα της) και ισχυρίζεται ότι έχει λάβει μέτρα για τον αποκλεισμό ακατάλληλου περιεχομένου.

Επιπτώσεις του ChatGPT στην εκπαίδευση

Ο δυνητικός αντίκτυπος του ChatGPT στην εκπαίδευση είναι σημαντικός. Η τεχνολογία θα μπορούσε να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές μαθαίνουν και ασχολούνται με το εκπαιδευτικό υλικό. Ορισμένοι εκπαιδευτικοί επανεξετάζουν ήδη τον τρόπο ανάθεσης εργασιών στους μαθητές τους. «Εισάγονται νέα πρότυπα και προσεγγίσεις. Οι εργασίες για το σπίτι, όπου οι μαθητές γράφουν ένα κείμενο για ένα συγκεκριμένο θέμα αναφέροντας μόνο τα γεγονότα, θα χάσουν σιγά σιγά το νόημά τους, καθώς μια καλογραμμένη εργασία μπορεί εύκολα να παραχθεί από το ChatGPT ή παρόμοια chatbots σε πολλές γλώσσες», εξηγεί ο Ondrej Kubovic. Έτσι, αντί να συλλέγουμε πραγματικές πληροφορίες για ένα θέμα και να τις γράφουμε σε ένα κείμενο που μοιάζει με τη Wikipedia, η έμφαση πιθανότατα θα δοθεί περισσότερο στις προοπτικές του μαθητή και το περιεχόμενο.

Τα διαδικτυακά εργαλεία μπορούν επίσης να αλλάξουν σημαντικά το ύφος των εργασιών και των ασκήσεων. Για παράδειγμα, η εστίαση μπορεί να μετατοπιστεί στις χειρόγραφες εργασίες που γίνονται απευθείας στην τάξη. 

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν επίσης να καταφύγουν στην ανάθεση περισσότερων ομαδικών εργασιών για να δουν διαφορετικές αποδόσεις από τους μαθητές τους. Αυτό μπορεί να επηρεάσει ακόμη και το σύστημα βαθμολόγησης, καθώς οι εκπαιδευτικοί πρέπει να δίνουν έμφαση στη δημιουργική συμβολή των μαθητών περισσότερο από την ακρίβεια των γεγονότων. 

Οι εκπαιδευτικοί που γνωρίζουν τους μαθητές τους μπορούν να αναγνωρίσουν μια ριζική αλλαγή στα γραπτά τους. Αλλά στο μέλλον, τα παιδιά θα έχουν άμεσα στη διάθεσή τους εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αποδεχτούν αυτό το γεγονός και θα πρέπει να εκμεταλλευτούν ένα νέο εργαλείο εις όφελος της διδασκαλίας. 

«Το ChatGPT θα βελτιώνεται διαρκώς και θα αποκτά ολοένα και καλύτερη πρόσβαση στην άντληση πληροφοριών. Όμως, στο τέλος, εναπόκειται πάντα στο χρήστη να ελέγχει τα γεγονότα και να επαληθεύει ότι τα αποτελέσματα είναι σωστά και ότι δεν έχει