Κι όμως, κάποιοι έχουν εθιστεί στο Chat GPT – Πώς από απλός εργασιακός βοηθός έγινε εξάρτηση
Παρά τη σημαντική βοήθεια που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στην εργασία, κάποιοι άνθρωποι προστρέχουν σε αυτήν παραπάνω από όσο χρειάζεται
Ο Edison Earl διαπρέπει στη δουλειά του ως πτυχιούχος ασκούμενος στο Πανεπιστήμιο Τεχνών Bournemouth στην Αγγλία. Παρήγαγε περισσότερο περιεχόμενο μάρκετινγκ από ποτέ για το σχολείο και διπλασίασε τους οπαδούς του στο Instagram τους τελευταίους επτά μήνες. Αλλά αγωνίζεται να πάρει τα εύσημα, καθώς η εφαρμογή ChatGPT έκανε μεγάλο μέρος της δουλειάς που παρουσίασε. Τα τελευταία δύο χρόνια μιλάει στο ChatGPT κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. «Μπορείς να μου ξαναγράψεις αυτό το email;». «Τι γνώμη έχετε για αυτήν την ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αυτό το γεγονός;».
Ο Earl παραδέχεται ότι έχει γίνει εξαρτημένος από το εργαλείο που κυκλοφόρησε το OpenAI στα τέλη του 2022, το οποίο χρησιμοποιείται πλέον τακτικά από περισσότερα από 400 εκατομμύρια άτομα. Παρόμοια λογισμικά, συμπεριλαμβανομένου του Gemini από την Google της Alphabet Inc. ή του Anthropic’s Claude, διατίθενται στο εμπόριο ως… βοηθοί ερευνητές ή… ψηφιακοί ασκούμενοι. Το μειονέκτημα για πραγματικούς ασκούμενους και νέους αρχάριους με τους οποίους μίλησα: Κάποιοι εξαρτώνται υπερβολικά από την τεχνητή νοημοσύνη, υπονομεύοντας την αυτοπεποίθησή τους και ενισχύοντας το σύνδρομο του απατεώνα. «Το εμπιστευόμουν τόσο πολύ, που έχασα την πίστη μου στις δικές μου αποφάσεις και στη διαδικασία σκέψης μου», δηλώνει ο Earl.
Οι νέοι υπάλληλοι χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης περισσότερο από τα μεσαία και ανώτερα στελέχη, σύμφωνα με μια μελέτη του 2025 από την ολλανδική εταιρεία συμβούλων διαχείρισης BearingPoint, η οποία εξέτασε περισσότερους από 300 διευθυντές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Ενώ τα ανώτερα στελέχη συχνά αγνοούν τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης επειδή εμπιστεύονται τη δική τους τεχνογνωσία, οι νεότεροι εργαζόμενοι κάνουν το αντίθετο.
Ο Earl θυμάται ότι είχε τεράστια υπερηφάνεια για τη δουλειά του πριν αρχίσει να χρησιμοποιεί το ChatGPT. Τώρα υπάρχει ένα κενό, στο οποίο δεν μπορεί να βάλει το δάχτυλό του. «Έγινα πιο τεμπέλης… Πηγαίνω αμέσως στο AI γιατί είναι ενσωματωμένο μέσα μου ότι θα δημιουργήσει καλύτερη απόκριση», λέει. Αυτό το είδος προετοιμασίας μπορεί να είναι ισχυρό σε μικρότερη ηλικία. Ένα στέλεχος HR είπε ότι ένας από τους νέους εργαζόμενους ομολόγησε ότι δεν ήξερε πώς να συνεισφέρει στις συναντήσεις της ομάδας. Όταν πιέστηκε να πει για ποιο λόγο, εξήγησε ότι είχε μπει στο εργατικό δυναμικό κατά τη διάρκεια των lockdown για την Covid και είχε βασιστεί στην… ανύψωση χεριών κατά τις τηλεδιασκέψεις. Χωρίς emoji χεριών για να ενεργοποιήσει στην πραγματική ζωή, έπρεπε να μάθει πώς να μιλάει στα γραφεία της δουλειάς.
Η προετοιμασία της τεχνητής νοημοσύνης ξεπερνά την εθιμοτυπία γραφείου και δυνητικά διαβρώνει τις δεξιότητες κριτικής σκέψης, ένα φαινόμενο που έχουν επισημάνει ερευνητές από τη Microsoft και το οποίο έχει παρατηρήσει και ο ίδιος ο Earl. «Αισθάνομαι ότι ο εγκέφαλός μου είναι λίγο αδρανής», λέει. «Δεν πιέζω τόσο πολύ τα όρια του εγκεφάλου μου, πιέζω τις δικές μου σκέψεις».
Φυσικά, τίποτα δεν είναι ασπρόμαυρο, καθώς το ChatGPT προσφέρει πολλά οφέλη. Ο Earl το χρησιμοποιεί για να παρακολουθεί τις δαπάνες του στην παμπ και αλλού και κατάφερε να ισορροπήσει τους προϋπολογισμούς του για πρώτη φορά. Το χρησιμοποιεί βέβαια και για να διαλέξει ρούχα. Αλλά του λείπει η εξερεύνηση των αγορών και να κάνει τα πράγματα στραβά. Να κάνει ένα λάθος. «Αυτή η σπίθα όπου μπαίνω σε ένα κατάστημα και βλέπω κάτι και σκέφτομαι: «Αυτό έχει απήχηση σε μένα», δεν το έχω πια», λέει. «Αγοράζω πράγματα επειδή μου το είπε το ChatGPT».
Αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μια ακραία περίπτωση, αλλά υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα εκείνοι που είναι νεότεροι και έχουν στηριχθεί σε εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για πράγματα όπως η εργασία στο σπίτι, αναπτύσσουν εξαρτήσεις από την τεχνολογία τόσο για εργασιακά όσο και για προσωπικά θέματα. Μια πρόσφατη μελέτη υπογραμμίζει τον συναρπαστικό τρόπο με τον οποίο τα chatbots μπορούν να κάνουν εργασίες και το γεγονός ότι οι απαντήσεις τους είναι τόσο φιλικές.
Το τελευταίο είναι πιθανώς πιο ισχυρό απ’ όσο φανταζόμαστε. Σκεφτείτε πως αισθάνεστε όταν ακούτε ένα κομπλιμέντο και σκεφτείτε ότι το ChatGPT και οι ανταγωνιστές του συχνά πλαισιώνουν τις απαντήσεις τους με κολακεία και θετική ενθάρρυνση. Ο συνιδρυτής του OpenAI, Sam Altman, παραδέχτηκε πρόσφατα ότι η τελευταία έκδοση του εργαλείου είχε γίνει πολύ «υπερβολική» και ότι οι μηχανικοί του εργάζονταν για να το χαλιναγωγήσουν.
Η έρευνα του OpenAI αποκάλυψε τον περασμένο μήνα ότι ενώ οι περισσότεροι χρήστες του ChatGPT έχουν μια υγιή σχέση με την τεχνολογία, ένα υποσύνολο χρηστών εμφανίζει σημάδια «συναισθηματικής εξάρτησης». Η τυχαιοποιημένη δοκιμή ελέγχου 981 συμμετεχόντων πρότεινε ότι αυτά τα άτομα παρουσίαζαν «προβληματική χρήση».
Συνειδητοποιώντας ότι πιθανότατα είχε αναπτύξει μια συνήθεια, ο Earl την περασμένη εβδομάδα ακύρωσε τη συνδρομή του στο ChatGPT με 20£ τον μήνα. Μετά από δύο μέρες, ένιωθε ήδη ότι πέτυχε περισσότερα στη δουλειά και, παραδόξως, ήταν πιο παραγωγικός. «Νιώθω σαν να δουλεύω ξανά», λέει. «Σχεδιάζω, σκέφτομαι και γράφω». Αλλά η πλήρης αποχή από την τεχνητή νοημοσύνη πιθανότατα δεν είναι η απάντηση, ειδικά όταν άλλοι τη χρησιμοποιούν για να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η πρόκληση τώρα είναι για τον Earl και άλλους νέους επαγγελματίες να το χρησιμοποιήσουν χωρίς να αφήσουν τον εγκέφαλό τους να ατροφήσει.
Η αναζήτηση του Earl για μια υγιή ισορροπία AI μπορεί να είναι μια από τις μεγάλες προκλήσεις της γενιάς του. Αλλά οι εταιρείες τεχνολογίας θα πρέπει επίσης να διερευνήσουν τρόπους σχεδιασμού προϊόντων που βοηθούν αντί να εμποδίζουν την πνευματική ανάπτυξη. Και μια ευρύτερη συζήτηση για τη δημιουργία υγιών ορίων με την τεχνητή νοημοσύνη δεν θα πήγαινε άστοχη. Η ειλικρίνεια του Earl από αυτή την άποψη είναι αναζωογονητική. Χρειαζόμαστε περισσότερο από αυτό.
Πηγή: Skai.gr
