«Θα πέσει η νύχτα»: Ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ για την ικανότητα της ανθρωπότητας να βυθίζεται στο σκοτάδι

Στον απόηχο του 23ου διαδικτυακού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης, θα προβληθεί online τη Δευτέρα 15 Μαρτίου το συνταρακτικό ντοκιμαντέρ του Αντρέ Σίνγκερ, τιμώντας τη μνήμη των 46.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης που μεταφέρθηκαν με 19 συρμούς από την πόλη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς – Μπιρκενάου.

Το «Θα πέσει η νύχτα» είναι ένα ντοκιμαντέρ για ένα ημιτελές ντοκιμαντέρ. Η ταινία του κατά κύριο λόγο τηλεοπτικού σκηνοθέτη Αντρέ Σίνγκερ αποπειράται να συνθέσει την ιστορία ενός φιλμ, το οποίο ξεκίνησε να δημιουργείται με μεγάλες προσδοκίες, αλλά έμεινε τελικά για πάνω από εβδομήντα χρόνια ανολοκλήρωτο, μαζεύοντας σκόνη σε συρτάρια και ντουλάπια. Το περιεχόμενο αυτού του ξεχασμένου αγγλικού αριστουργήματος, ίσως είναι το πιο φρικιαστικό και αποτρόπαιο που έχει αντικρίσει ποτέ ο άνθρωπος.

Μέσα από τη χρήση εξαιρετικού αρχειακού υλικού και ντοκουμέντων που για πρώτη φορά έρχονται στο φως, η ταινία μιλά για τις απόπειρες καταγραφής και τεκμηρίωσης των απίστευτων σκηνών με τις οποίες ήρθαν αντιμέτωποι οι σύμμαχοι στο τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς έμπαιναν μέσα στα αναρίθμητα στρατόπεδα συγκέντρωσης, εργασίας και μαζικής εξόντωσης των ναζί. Οι εικόνες των στοιβαγμένων ανθρώπινων πτωμάτων παγώνουν το αίμα, οι βουβές μαρτυρίες συγκινούν και ο νους δεν μπορεί να χωρέσει τη βαρβαρότητα που οι ανατριχιαστικές ερασιτεχνικές λήψεις αναδύουν.

Η αφήγηση αυστηρή, σε βρετανικό στιλ, περιγράφει τις προσπάθειες και δυσκολίες του παραγωγού του φιλμ Σίντνεϊ Μπέρνσταϊν, καθώς το υλικό συσσωρευόταν, τα τεχνικά εμπόδια πλήθαιναν και κυρίως οι ίδιες οι εικόνες της κόλασης του ολοκαυτώματος καθιστούσαν την επεξεργασία τους καθημερινό μαρτύριο. Παρότι χρησιμοποιήθηκε μέχρι και ο προσωπικός φίλος του Μπέρνσταϊν, ο μεγάλος Άλφρεντ Χίτσκοκ, ως επιβλέπων σκηνοθέτης (η ταινία θεωρείται το μοναδικό ντοκιμαντέρ του κινηματογραφιστή, αν και η πραγματική συμβολή του στο εγχείρημα παρέμεινε ελάχιστη) το πρότζεκτ τελικώς δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί, αφού καθυστερήθηκε σκόπιμα από τις πολίτικες αρχές, θορυβημένες από το αναπτυσσόμενο σιωνιστικό κίνημα, αλλά και γιατί η Γερμανία έμοιαζε αναγκαίος μεταπολεμικός, αντί-σοβιετικός σύμμαχος, καθώς σιγά σιγά η ψυχροπολεμική πραγματικότητα άρχισε να παίρνει το πάνω χέρι.

Η ταινία είναι ένας πραγματικός εφιάλτης, με σκηνές που δεν είχαν ξανά προβληθεί ως την πρώτη προβολή τους, το 2014. Σκηνές που αν δεν καταφέρουν να συγκλονίσουν, τότε η νύχτα έχει ήδη πέσει. Τότε είναι ήδη πολύ αργά …

Λίγες πληροφορίες για την ταινία «Θα πέσει η νύχτα / Night Will Fall» (2014)

Concentration Camps Factual Survey / Γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης – πραγματική έρευνα που γυρίστηκε το 1945, το ντοκιμαντέρ Θα πέσει η νύχτα αποτελεί μια συγκλονιστική εμπειρία με φόντο τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μέσα από τη χρήση εξαιρετικού αρχειακού υλικού και μαρτυριών από τους επιζώντες, αλλά και τους απελευθερωτές, η ταινία μιλάει για τις απόπειρες τεκμηρίωσης των απίστευτων σκηνών με τις οποίες ήρθαν αντιμέτωποι οι Σύμμαχοι κατά την απελευθέρωση.

Το ντοκιμαντέρ καταγράφει πώς μία ομάδα από κορυφαίους σκηνοθέτες, ανάμεσά τους ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, ο Σίντνεϊ Μπέρνσταϊν και ο Ρίτσαρντ Κρόσμαν, ένωσαν τις δυνάμεις τους για να κάνουν μια ταινία που θα παρείχε αδιάψευστα στοιχεία για όσα ανακάλυψαν οι Σύμμαχοι. Το ρόλο της αφηγήτριας έχει η διάσημη ηθοποιός Έλενα Μπόναμ Κάρτερ.

**Σκηνοθεσία: Αντρέ Σίνγκερ / Andre Singer. Σενάριο: Lynette Singer. Αφήγηση: Έλενα Μπόναμ Κάρτερ. Έγχρωμο – Ασπρόμαυρο: 75΄. Γλώσσες: Αγγλικά, Γερμανικά, Ρωσικά, Εβραϊκά. Βασισμένο στο μοναδικό ντοκιμαντέρ του Άλφρεντ Χίτσκοκ German