Το σπάνιο «μαγικό» φάρμακο που σώζει ζωές

Ένας νεαρός Ιταλός, που έπασχε από οξεία λευχαιμία, ζει εδώ κι ενάμιση χρόνο, χάρη στο “μαγικό φίλτρο”, που προέρχεται από το αίμα μιας Ελληνίδας δασκάλας. Η Ιωάννα Λάγκα είναι η δασκάλα που έδωσε αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα από το αίμα της, για να σωθεί ο εικοσάχρονος τότε “Τζουζέπε”, όπως η ίδια τον ονομάζει. Ένα βρέφος επτά μηνών, τον περασμένο Αύγουστο, πήρε επίσης αυτό το “μαγικό φάρμακο”, όχι από το αίμα από τα οστά της λεκάνης μιας μητέρας τριών παιδιών από τη Φλώρινα, της Δήμητρας Τσάλκου.

Οι δύο γυναίκες είναι δύο από τους 37 συμβατούς δότες, που βρέθηκαν ανάμεσα σε 9.500 δείγματα που είχε συλλέξει από 4/11/2014 μέχρι 31/12/2018, ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Κοζάνης «Γέφυρα Ζωής», ο οποίος συνεργάζεται για αυτό τον σκοπό με το Κέντρο Ενημέρωσης και Προσέλκυσης Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών του Πανεπιστημίου Πατρών (ΚΕΔΜΟΠ). Από αυτούς τους 37 συμβατούς δότες, οι 13 έδωσαν μόσχευμα, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συλλόγου «Γέφυρα Ζωής», Θεόδωρος Τσαουσίδης. Μάλιστα γνωστοποιεί ότι τον Απρίλιο και τον Αύγουστο του 2018 δύο βρέφη με λευχαιμία, ηλικίας 11 και επτά μηνών, αντίστοιχα περιλαμβάνονται ανάμεσα στους ασθενείς που πήραν μόσχευμα από αυτούς τους 13 δότες.

“Κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά διαγιγνώσκονται με κάποια κακοήθη ασθένεια του αίματος, όπως η λευχαιμία και το λέμφωμα. Όταν ο ασθενής που πάσχει από λευχαιμία δεν βρίσκει συμβατό δότη στο οικογενειακό του περιβάλλον (η πιθανότητα συμβατότητας ανάμεσα στα αδέρφια είναι περίπου 30%), η ζωή του εξαρτάται από την εύρεση συμβατού εθελοντή δότη. Η πιθανότητα να βρεθεί συμβατός δότης είναι εξαιρετικά σπάνια (1:20.000- 1:1.000.000). Η μεταμόσχευση μυελού των οστών από συγγενή ή εθελοντή δότη είναι πλέον μια καθιερωμένη θεραπευτική μέθοδος και για ορισμένα νοσήματα αίματος αποτελεί τη μόνη θεραπεία”, επισημαίνει ο κ Τσαουσίδης. Παράλληλα, αναφέρει ότι η διαδικασία γίνεται με αιμοληψία και κάποιες φορές, όπως στις περιπτώσεις των δύο βρεφών, με λήψη μέσω παρακέντησης μυελικού μοσχεύματος από τα οστά της λεκάνης.

Για την Ιωάννα Λάγκα η ιστορία άρχισε την άνοιξη του 2016, όταν μια συγχωριανή της χρειάστηκε μόσχευμα. Κινητοποιήθηκαν οι κάτοικοι του χωριού και όλης της περιοχής, καθώς και ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Κοζάνης, για να βρεθεί το μόσχευμα. Ο Σύλλογος οργάνωσε και στη Θεσσαλονίκη μια εκδήλωση για τη συλλογή δειγμάτων σάλιου, όπου πήγε και έδωσε δείγμα. Τελικά δεν βρέθηκε κάποιος συμβατός δότης από αυτή τη διαδικασία, αλλά η κοπέλα βρήκε μόσχευμα από αλλού.

“Τον Αύγουστο του 2017 μου τηλεφώνησαν από το ΚΕΔΜΟΠ και μου είπαν ότι είμαι συμβατή με κάποιο νεαρό από την Ιταλία. Αμέσως, χωρίς δεύτερη σκέψη πήγα και έδωσα δύο φορές αίμα στις 25 Αυγούστου και στις 19 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι δεν έχω πρόβλημα υγείας και ότι δεν πάσχω από κάποιο νόσημα. Τελικά τον Οκτώβριο έγινε η λήψη του μοσχεύματος με είναι εύκολη και ανώδυνη αιμοληψία. Σου παίρνουν αίμα το οποίο φυγοκεντρίζουν για να πάρουν τα κύτταρα που χρειάζονται. Η διαδικασία διαρκεί τρεις- 3,5 ώρες” λέει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Το πρώτο καλό νέο για τον “Τζουζέπε” το πήρε πέρσι το Πάσχα όταν πληροφορήθηκε ότι ζει, ενώ πριν λίγες ημέρες έμαθε ότι ο νεαρός εξακολουθεί να ζει. «Αυτό σημαίνει ότι όλα πάνε καλά και ότι δεν είναι μακριά η ημέρα που θα τον γνωρίσω. Τον θεωρώ τρίτο μου παιδί. Δεν ξέρω πώς τον λένε αλλά εγώ τον έχω “βαφτίσει” Τζουζέπε» αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Λάγκα.

Η Δήμητρα Τσάλκου πέρσι το καλοκαίρι ειδοποιήθηκε από το ΚΕΔΜΟΠ ότι είναι συμβατή με ένα βρέφος επτά μηνών με σοβαρή αιματολογική πάθηση και ταξίδεψε μέχρι την Πάτρα για να γίνει εκεί η διαδικασία λήψης μοσχεύματος από τα οστά της λεκάνης. “Δεν έχω ακριβείς πληροφορίες για το παιδάκι, μάλλον είναι στην Ιταλία. Μου είπαν ότι περισσότερες πληροφορίες για το παιδάκι θα μπορώ να έχω μετά από ένα χρονικό διάστημα και ότι τότε θα έχω και τη δυνατότητα να το γνωρίσω αν θέλω. Είμαι μητέρα τριών παιδιών και ήθελα με πάρα πολύ μεγάλη ευχαρίστηση να βοηθήσω αυτό το μωράκι. Ένα μήνα μετά την μεταμόσχευση μου είπαν ότι πέτυχε κατά 99,9%. Χρειάστηκε να ταξιδέψω στην Πάτρα, γιατί δεν υπήρχε η δυνατότητα να γίνει η λήψη στη Θεσσαλονίκη στο νοσοκομείο Παπανικολάου. Πήγα στην Πάτρα πριν την λήψη γνωρίστηκα με τους γιατρούς και ενημερώθηκα ότι η λήψη του μοσχεύματος πρέπει να γίνει από τα οστά της λεκάνης γιατί το μόσχευμα προορίζεται για βρέφος. Η αλήθεια είναι ότι είχα φοβηθεί λίγο όταν μου είπαν ότι η λήψη θα γίνει με νάρκωση από τα οστά της λεκάνης, αλλά μού επιβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για την υγεία μου και ότι αυτό που θα πάρουν αναπληρώνεται πάρα πολύ γρήγορα. Με τρόμαζε λίγο η νάρκωση γιατί δεν είχα κάνει ποτέ. Δεν είχα καμία ενόχληση μετά τη λήψη. Εκείνο που είναι περίεργο είναι ότι ενώ πάντα είχα χαμηλό αιματοκρίτη, όταν πήγα να δώσω το μόσχευμα ο αιματοκρίτης μου είχε ανέβει χωρίς να μου έχουν δώσει κάτι. Ήταν σαν να έγινε ένα θαύμα, δεν το πίστευαν ούτε οι ίδιοι οι γιατροί. Θα ήθελα να έχω νέα από το παιδάκι που πήρε το μόσχευμα και θα ήθελα να το γνωρίσω” λέει η κ. Τσάλκου.

Ο καθένας που επιθυμεί να γίνει δότης μυελού των οστών μπορεί να δώσει δείγμα σάλιου και, εφόσον βρεθεί ιστοσυμβατός με κάποιον ασθενή, να ακολουθήσει η διαδικασία λήψης του μοσχεύματος που γίνεται με μια αιμοληψία που όμως διαρκεί περισσότερο δύο-τέσσερις ώρες. Ο υποψήφιος συμβατός δότης πρέπει να πληροί ορισμένα κριτήρια όπως να μην πάσχει από χρόνια νοσήματα ή από κάποια αυτοάνοσα ή από μεταδοτικές παθήσεις ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να δώσει περισσότερα στοιχεία αναφορικά με την υγεία του. Εφόσον βρεθεί απόλυτα υγιής αρχίζει η διαδικασία για τη συλλογή των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων από το αίμα του δότη. Πριν την συλλογή χορηγείται στον δότη υποδόρια για τέσσερις μέρες αυξητικός αιμοποιητικός παράγοντας με στόχο την κινητοποίηση των αρχέγονων αιμοποιητικών αιμοποιητικών κυττάρων από τον μυελό στο αίμα.Η διαδικασία που ακολουθείται διαρκεί 2-4 ώρες και γίνεται με μηχανήματα λευκαφαίρεσης και το αίμα αναρροφάται με συνεχόμενο τρόπο από το ένα χέρι, φυγοκεντρείται ώστε να διαχωριστούν και να συγκεντρωθούν τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα σε ένα ασκό ενώ τα υπόλοιπα κύτταρα του αίματος επιστρέφονται διαρκώς πίσω στον δότη από το άλλο χέρι.

Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ