Υπάρχουν έξυπνες πόλεις στην Ελλάδα; Ναι υπάρχουν και μας βάζουν τα γυαλιά.

Όταν οι «μικροί» βάζουν τα γυαλιά στους «μεγάλους». Ελληνικές πόλεις οι οποίες έχουν καταφέρει να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία προς όφελος τους για να κάνουν «εξυπνότερη» την καθημερινότητα των πολιτών και επισκεπτών τους ή εφαρμόζουν πρακτικές που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τα τελευταία χρόνια σε πόλεις του εξωτερικού.

Τρίκαλα – Παράδειγμα προς μίμηση

Τα τελευταία χρόνια όταν μιλάμε για «έξυπνες» πόλεις στην Ελλάδα το μυαλό μας αυτομάτως «ταξιδεύει» στα Τρίκαλα. Θα περίμενε όμως κανείς ότι ένας Δήμος στην αγροτική καρδιά της χώρας με τεράστια οικονομικά «τρύπα» πριν από λίγα χρόνια θα γίνει το επίκεντρο μεγάλων τεχνολογικών κολοσσών από όλο τον κόσμο;

Και όμως τα κατάφερε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδότησε το πρώτο λεωφορείο χωρίς οδηγό, με τα Τρίκαλα να «βαφτίζονται» το 2004 ως πόλη καινοτομίας και λίγα χρόνια μετά να συγκαταλέγεται μεταξύ των 21 πιο «έξυπνων» πόλεων στον κόσμο. Με τη συμμετοχή σε έργα χρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε και δίνοντας «χώρο» σε μεγάλες εταιρείες για δοκιμές η πόλη έχει καταφέρει να προσελκύσει σημαντικά κεφάλαια.

Ιδιαίτερη απήχηση είχε στο κοινό της πόλης και το σύστημα ηλεκτρονικών καταγγελιών που προώθησε ο τοπικός Δήμος. Δεν χρειάζεται πλέον να παίρνεις σε κάποιο τεχνικό γραφείο και να περιμένεις πότε ο υπάλληλος θα σηκώσει το τηλέφωνο για να του πεις την επισκευή που χρειάζεται η γειτονιά σου. Με ταχύτητα και διαφάνεια τα καθημερινά ζητήματα επιλύονται σε χρόνο – ρεκόρ καθώς πλέον απαιτείται ένα διάστημα οχτώ περίπου ημερών, αντί για έναν μήνα όπως συνέβαινε παλιότερα.

Οι αισθητήρες στα φώτα των δρόμων μείωσαν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας κατά 70%, ενώ το σχέδιο της Ε.Ε για τα μη επανδρωμένα λεωφορεία λειτούργησε ως μία μορφή έμπνευσης για τους πολίτες των Τρικάλων, την πόλη που έχει φροντίσει να διανείμει Lego και ρομποτικά κιτ Raspberry Pi τα δημοτικά της σχολεία.

Η θεσσαλική πόλη ήταν μάλιστα για πρώτη φορά επικεφαλής μεγάλου ευρωπαϊκού έργου για την ηλεκτροκίνηση και την βιώσιμη αστική κινητικότητα, με τίτλο ELVITEN, στο οποίο συμμετέχουν επίσης το Βερολίνο, η Ρώμη, η Γένοβα, η Μάλαγα και η Πάρμα. Στο πλαίσιο της καινοτόμου δράσης στη διάθεση των πολιτών βρίσκονταν δέκα μικρά μονοθέσια, τρίτροχα και τετράτροχα ηλεκτρικά οχήματα, με στόχο τη διάδοση της χρήσης «πράσινων» μέσων μεταφοράς.

e-ΚΕΠ (Αυτοματοποιημένο Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολίτη)

Τα ειδικά μηχανήματα τύπου ΑΤΜ παρέχουν νυχθημερόν τη δυνατότητα στους πολίτες να ζητούν και να εκτυπώνουν δημοτική ενημερότητα, πιστοποιητικά δημοτολογίου και άλλα σχετικά έγγραφα, άμεσα, με εύκολο και απλό τρόπο. Η πιστοποίηση του πολίτη θα πραγματοποιείται με τη χρήση Κάρτας Δημότη. Στόχος είναι να ενεργοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα πιο πολύπλοκες ηλεκτρονικές διαδικασίες, οι οποίες θα επιτρέπουν στους πολίτες, και τη λήψη και την κατάθεση δικαιολογητικών που χρειάζεται να γνωστοποιηθούν στον Δήμο. Οι αιτήσεις και τα σχετικά δικαιολογητικά θα κοινοποιούνται απευθείας μέσω του ηλεκτρονικού πρωτοκόλλου στην κατάλληλη Διεύθυνση του Δήμου. Ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να εκτυπώσει μέσω του e-ΚΕΠ την απάντηση της αντίστοιχης Υπηρεσίας στο αίτημά του.

Τα Τρίκαλα δεν σταματούν να εξελίσσονται καθώς εξακολουθούν να σχεδιάζουν πρωτοπόρα σχέδια για την καθημερινότητα των πολιτών τους, αλλά και για επαγγελματικούς σκοπούς με έμφαση στη γεωργία.

Ο άνθρωπος που απογείωσε τα Τρίκαλα μιλά στην parallaxi

Κομοτηνή: Ευρωπαϊκή διάκριση για την αστική προσβασιμότητα

Η Κομοτηνή κατέκτησε το βραβείο «Ειδική μνεία για την πόλη που αντιμετώπισε την προσβασιμότητα σαν ευκαιρία» στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Βραβείων Προσβάσιμων Πόλεων 2021 (Access City Award).

Ο συγκεκριμένος θεσμός επιβραβεύει την ικανότητα και τις προσπάθειες μιας πόλης να γίνει πιο προσιτή, προκειμένου να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του πληθυσμού της και να διασφαλίσει ότι όλοι – ανεξαρτήτως ηλικίας, κινητικότητας ή ικανότητας – έχουν ίση πρόσβαση στο αστικό περιβάλλον. Απευθύνεται σε όλες τις πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης άνω των 50.000 κατοίκων ή σε αστικές περιοχές που αποτελούνται από δύο ή περισσότερες πόλεις με συνολικό πληθυσμό άνω των 50.000 κατοίκων.

Εδώ τονίζεται ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν σήμερα περί τα 120 εκατομμύρια άτομα με αναπηρίες, ο γενικός πληθυσμός σταδιακά γερνά, ενώ τέσσερις στους πέντε κατοικούν σε πόλεις, δεδομένα που καθιστούν την προσβασιμότητα όλων ακόμη πιο αναγκαία.

Λαμβάνοντας δε υπόψη την τρέχουσα παγκόσμια κατάσταση λόγω της πανδημίας, στη φετινή βράβευση δόθηκε ειδικό βραβείο για την «Προσβασιμότητα των δημόσιων υπηρεσιών σε περιόδους πανδημίας» για να ανταμείψει τις προσπάθειες των πόλεων να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις. Σύμφωνα με το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στη φετινή βράβευση δόθηκαν επίσης τα εξής βραβεία:

Α’ Access City Award 2021: Gdynia Πολωνία

Β’ Access City Award 2021: Bermerhaven Γερμανία

Γ’ Access City Award 2021: Jοnkoping Σουηδία

Special Mention for Accessibility as an Opportunity for the whole City: Κομοτηνή Ελλάδα

Special Mention for Accessibility of Public Services in times of pandemic: Poznan Πολωνία

Special Mention for Built Environment: Florence Ιταλία.

Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, απέστειλε συγχαρητήρια επιστολή στον Δήμο Κομοτηνής και έκανε την εξής δήλωση:

«Η Κομοτηνή αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τις ελληνικές πόλεις που πρέπει να ακολουθήσουν τα βήματά της. Στο χωροταξικό – πολεοδομικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που ψηφίζεται αυτές τις ημέρες στη Βουλή, προβλέπονται διατάξεις για τη βιώσιμη προσβασιμότητα, ενώ θα ακολουθήσουν προσκλήσεις χρηματοδότησης, ώστε οι ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις και έργα για τα εμποδιζόμενα άτομα και τα ΑΜΕΑ».

Ιωάννινα: Μέλος της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «100 Intelligent Cities Challenge»

Το καλοκαίρι του 2020 ο Δήμος Ιωαννιτών κατάφερε να γίνει μέλος της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «100 Intelligent Cities Challenge». Αφενός ο Δήμος θα υποστηριχθεί από ειδικούς της πρωτοβουλίας των έξυπνων πόλεων και θα λάβει δωρεάν τεχνογνωσία προσαρμοσμένη στις πραγματικές ανάγκες της πόλης και αφετέρου θα διαμορφώσει έναν οδικό χάρτη για την υλοποίηση των στρατηγικών του αλλά και έργων. Σταδιακά θα καταστεί μέρος ενός διεθνούς δικτύου καινοτομίας και συνεργασίας, το οποίο εργάζεται προς την κατεύθυνση των στόχων που έχουν τεθεί για την αειφόρο ανάπτυξη.

Οι τομείς στους οποίους ο Δήμος Ιωαννιτών θα λάβει τεχνογνωσία είναι οι:

• Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ψηφιοποίηση δημοσίων υπηρεσιών

• Έξυπνος και βιώσιμος τουρισμός

• Επαύξηση της συμμετοχής των πολιτών, της συνδεσιμότητας και της κοινότητας

• Ανθεκτικότητα του κλίματος και διαχείριση καταστροφών

Επίσης, η πόλη εκτός από το ασύρματο δίκτυο, δίνουν τη δυνατότητα στους δημότες να κάνουν ηλεκτρονικά τις αιτήσεις τους για διάφορα πιστοποιητικά, ενώ παρέχουν διαδικτυακή ξενάγηση στην πόλη και έχουν ψηφιοποιήσει τα εκθέματα του Δημοτικού Μουσείου και το περιεχόμενο της δημοτικής βιβλιοθήκης.

Ροδόπη – Δίπλα σε αυτούς που το έχουν ανάγκη

Η εφαρμογή «Χαρτογράφηση ΑμεΑ στο Νομό Ροδόπης», που ανέπτυξε ο Σύλλογος ΠΕΡΠΑΤΩ στο πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης» έγινε με στόχο να αποτελέσει τη βάση για την καταγραφή των ΑμεΑ για τις ανάγκες της Πολιτικής Προστασίας, σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.

Με σύμμαχο το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, το Κοινωφελές Ίδρυμα ΤΙΜΑ, τον Κοινωφελή Οργανισμό Hellenic Hope και το Κοινωφελές Ίδρυμα Μποδοσάκη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης» δημιούργησαν την εφαρμογή με στόχο αρχικά τον εντοπισμό των ατόμων με αναπηρία στην ευρύτερη περιοχή της Ροδόπης και ακολούθως τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους.

Στην εφαρμογή έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής εκατοντάδες άτομα παρόλο που ο αριθμός των ανθρώπων με κάποια μορφής αναπηρίας θεωρείται πως είναι πολύ μεγαλύτερος, μιας και στην ΕΕ ο μέσος όρος των ατόμων με κάποιας μορφής αναπηρία βρίσκεται στο 15-18% του συνολικού πληθυσμού.

Η Νάουσα στη νέα εποχή

Τα ηλεκτρικά οχήματα μπορεί να έχουν μπει για τα καλά στην καθημερινότητα της υπόλοιπης Ευρώπης, όμως δε συμβαίνει το ίδιο και στην Ελλάδα που με αργούς ρυθμούς κινείται προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Ο Δήμος Νάουσας σε ακολουθία της πρόσκλησης του Πράσινου Ταμείου για τα «Σχέδια φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (Σ.Φ.Η.Ο.)» κατέθεσε σχετική πρόταση εντάχθηκε με επιτυχία στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Δράσεις Περιβάλλοντος Ισοζυγίου 2020» (Σ.Φ.Η.Ο.)-Εκπόνηση Σχεδίου Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων εντός του 2021.

Η έγκριση χρηματοδότησης για το Δήμο Νάουσας ανέρχεται σε 49.600 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) και το πρόγραμμα θα αφορά σε 32 φορτιστές που θα τοποθετηθούν σε περιοχές του δήμου, προκειμένου να δημιουργηθεί δίκτυο φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Η Λάρισα των έξυπνων ιδεών

Αρκετές είναι οι «έξυπνες» περιπτώσεις που προέρχονται από την πόλη της Λάρισας η οποία και αυτή κάνει τα δικά της βήματα προς την ψηφιακή εποχή.

Στις αρχές του 2019 παρουσιάστηκε ένα σύγχρονο διαδικτυακό διαχειριστικό σύστημα, το novoville, με στόχο να ενισχύσει την προσπάθεια του Γραφείου Πολιτών του Δήμου Λαρισαίων με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του δημότη. Η υπηρεσία αυτή παραλαμβάνει τα αιτήματα, τις προτάσεις, και κάθε άποψη των πολιτών και στη συνέχεια τα διαβιβάζει, μέσα από το ειδικό λογισμικό πρόγραμμα, στις αρμόδιες υπηρεσίες, συντονίζοντας και παρακολουθώντας την πορεία του κάθε θέματος ως την τελική του επίλυση, ενημερώνοντας σχετικά τον πολίτη.

Ο κορονοϊός και το lockdown «γέννησε» αρκετές ιδέες και μία από αυτές έρχεται από έναν φοιτητή του τμήματος Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στη Λάρισα. Ο Θ. Ίτσιος, δημιούργησε για μια εφαρμογή για κινητά και ταμπλέτες με το όνομα «Αίτηση Έγκρισης Μετακίνησης (SMS 13033)» που βρίσκεται στο GooglePlay και με την οποία ο χρήστης μπορεί να εξυπηρετείται γρηγορότερα κάθε φορά που επιθυμεί να μετακινείται από το σπίτι του. Η εφαρμογή αυτή προσφέρει στον πολίτη περισσότερη ταχύτητα στην αποστολή του μηνύματος, καθώς o χρήστης μπορεί να αποθηκεύσει τα στοιχεία του και να μην χρειάζεται να γράφει συνέχεια το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνσή του κάθε φορά που στέλνει μηνύματα. Η εφαρμογή διασφαλίζει το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων και είναι δωρεάν για τους χρήστες.

Πολεοδομία …ψηφιοποιημένη

Στο πλαίσιο των προσπαθειών της δημοτικής αρχής για την μετάβασή της στην ψηφιακή εποχή η Διεύθυνση Πολεοδομίας Δήμου Λάρισας προχώρησε στην ψηφιοποίηση του συνόλου του αρχείου των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί από τη δεκαετία του ‘50 μέχρι και το 2018, καθώς και την ηλεκτρονική πρόσβασή του, από τους ενδιαφερόμενους χρήστες. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα αποσυμφόρησης της Πολεοδομίας από τον Γολγοθά αναζήτησης στο φυσικό αρχείο χιλιάδων φακέλων.

Χαλκίδα: «Έξυπνες» τεχνολογίες από το 2017

Συστήματα με «έξυπνες» τεχνολογίες, άρχισαν να εφαρμόζονται από το 2017 στην πόλη της Χαλκίδας, με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Η Χαλκίδα έγινε ο πρώτος δήμος στη χώρα όπου έχουν εγκατασταθεί πιλοτικά συστήματα «έξυπνης» στάθμευσης (Smart Parking) και «έξυπνου» φωτισμού (Smart Lighting), υποστηριζόμενα από μία ενιαία πλατφόρμα «έξυπνης» πόλης.

Σημαντικά βήματα και από τη Βέροια

Μέσα από την ένταξή της σε δεκαετές πρόγραμμα δράσης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, η πόλη της Βέροιας έχει κάνει σημαντικά βήματα στον τομέα της «έξυπνης πόλης». Με την ανάπτυξη του ασύρματου δικτύου της πόλης, υποστηρίζονται εφαρμογές (www.veria.gr): – Τουριστικής περιήγησης: προτεινόμενα σημεία ενδιαφέροντος, διαδρομές και οδηγίες σε χαρτογραφικό υπόβαθρο. – Κοινωνικής μέριμνας: διαδικτυακή πληροφόρηση σε θέματα υγείας, συμμετοχή πολιτών με προβλήματα υγείας σε πρόγραμμα κατ’ οίκον παρακολούθησης. – Τηλεκπαίδευσης: τηλεδιασκέψεις για δωρεάν παρακολούθηση υποστηρικτικών μαθημάτων από μαθητές. – Διαχείρισης Βιβλιοθήκης: ψηφιοποίηση/διάθεση έντυπου και οπτικοακου-στικού υλικού δημοτικής βιβλιοθήκης της πόλης, ηλεκτρονικό περίπτερο και παροχή υπηρεσιών με επίκεντρο τον πολίτη (www.libver.gr). – Ψηφιακής κοινότητας: πληροφόρηση πολίτη, κατάθεση απόψεων, ‘ανοιχτός’ διάλογος, συμμετοχή σε ερωτηματολόγια και διαβουλεύσεις και συλλογή ηλεκτρονικών υπογραφών (http://socialnet.veria.gr/).

Το «ψηφιακό» Ηράκλειο

Στο Ηράκλειο της Κρήτης οι δημότες έχουν διαδικτυακή πρόσβαση σε 163 υπηρεσίες παροχής πληροφοριών, σε 29 υπηρεσίες υποβολής ηλεκτρονικών αιτήσεων και σε ηλεκτρονικές πληρωμές, κερδίζοντας πολύ χρόνο στην καθημερινότητά τους, αφού γλυτώνουν τις συνηθισμένες ουρές στις διάφορες υπηρεσίες. Το Ηράκλειο διαθέτει επίσης free Wi-Fi, ενώ οι εφημερίδες της πόλης από τον 19ο αιώνα είναι ψηφιοποιημένες.

Ορεστιάδα – Η πόλη χωρίς φανάρια

Σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και η μη χρήση της τεχνολογίας μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητα των πολιτών. Η ανθρωπιά είναι από μόνη της ικανή για να μετατρέψει μία πόλη σε άκρως φιλική προς τον επισκέπτη και κυρίως «έξυπνη». Και αυτό συμβαίνει στην περίπτωση της Ορεστιάδας, της πόλης χωρίς φανάρια, με τα αυτοκίνητα να σέβονται τους πεζούς και να σταματούν στις διαβάσεις δίνοντας τους προτεραιότητα. Με το πέρασμα των χρόνων έχει καταφέρει να «χτιστεί» μία αμφίδρομη σχέση μεταξύ οδηγών – πεζών και μάλιστα από μία πόλη από την οποία καθημερινά διέρχονται εκατοντάδες οχήματα εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης, αλλά και των πολλών στρατιωτικών μονάδων που λειτουργούν εκεί.

Για το πώς ορίζεται μία πόλη ως «έξυπνη», καθώς και παραδείγματα από την Μεσογειακή και Ελληνική εμπειρία ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η εργασία των Μ. Παναγιωτοπούλου, Α. Στρατηγέα, Γ. Σομαράκη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Αστική και Περιφερειακή Ανάπτυξη: σύγχρονες προκλήσεις». Μπορείτε να δείτε αναλυτικά ΕΔΩ.