ADOLESCENCE: Τί κάνουμε πραγματικά για να δείξουμε μια καλύτερη εικόνα έξω από τις οθόνες στις νέες γενιές

Λέξεις: Ioanna Lu

Είχα να δω βρετανικό κινηματογραφικό στόρυ κοινωνικού ρεαλισμού που να με συγκλονίσει από την εποχή του Mike Leigh. Ειδικά το Secrets and lies με την ερμηνεία της Brenda Blethyn που τότε είχε κερδίσει το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στις Κάννες, ήταν μια ταινία που εγγράφηκε στη μνήμη μου.

Τον σκηνοθέτη τον γνώριζα από την εποχή του Naked και της Verra Drake. Πάντως, θεωρώ ότι η ταινία του Another year είναι η πιο ποιητική , η πιο μεταφυσική αλλά ταυτόχρονα εκείνη που αντιπαραβάλλει με μαεστρία την “ευτυχία” του “δεμένου”ζευγαριού από τη μία με το δραματικό συναισθηματισμό -στα όρια της παρωδίας- από την άλλη μιας γυναίκας που αντιπροσωπεύει το “αποτυχημένο ” κυκλοθυμικό, ανώριμο άτομο και που σε βάζει όμως πολύ γρήγορα σα θεατή να καταλάβεις ότι κάπου η “ευτυχία” και η γαλήνη του ηλικιωμένου “δεμένου” ζευγαριού βασίζεται πάνω στην “αποτυχημένη” ζωή του δεύτερου που λειτουργεί ως μια θριαμβευτική επιβεβαίωση υπεροχής. Κι αυτή η τελευταία επιτυγχάνεται μέσα από ένα πολύ καλά κρυμμένο σαδισμό. Μεγαλειώδης και αξέχαστη στο ρόλο της επίσης η Lesley Manville.

Για να επιτρέψω όμως στο σήμερα, το βρετανικό στόρυ κοινωνικού ρεαλισμού που είδα είναι αυτό που νομίζω έχει ήδη δει μια πολλή μεγάλη πλειοψηφία, η σειρά Adolescence στο Netflix.

Ομολογώ ότι χρειάστηκε να μπω εγώ η ίδια μέσα σε μια ιδιαίτερη ψυχική κατάσταση για να δω τα τέσσερα επεισόδια plan séquences – εκ των οποίων το συγκλονιστικότερο κατά τη γνώμη μου είναι το τρίτο που δείχνει και το τεράστιο ερμηνευτικό ταλέντο του 15χρονου βρετανού ηθοποιού Owen Cooper- πόσω μάλλον που στο έργο ερμηνεύει ένα αγόρι στην ηλικία των δικών μας παιδιών: 13.

Διάβασα διάφορα εν τω μεταξύ πριν δω τη σειρά σχετικά με το τεράστιο gap που έχουμε εμείς οι γονείς με τα σημερινά νέα παιδιά που μεγαλώνουν παίρνοντας πληροφορίες με τρομαχτική ταχύτητα -τις οποίες δεν προλαβαίνουν ούτε να κατανοήσουν κι ούτε άρα και να επεξεργαστούν ή αναλύσουν-, κλπ κλπ οπότε πώς ακριβώς θα γινόταν άραγε να μπορεί ένας ενήλικας γονιός ή άλλο κοντινό στενό πρόσωπο να κατανοήσει ως feedback αυτό που βλέπει ο/ νεαρός/ή έφηβος;

Πιστεύω όμως ότι το πιο βαθύ ρήγμα επικοινωνίας δεν οφείλεται σ αυτή την απόσταση που δημιουργεί η μη κατανόηση από την πλευρά των ενηλίκων των νέων ψηφιακών τεχνολογιών, σε αντίθεση με τους νεαρούς εφήβους που τα παίζουν στα δάχτυλα. Όχι ότι δεν αποτελεί πρόβλημα. Φυσικά και αποτελεί.

Όμως το ρήγμα το δημιουργεί η σημερινή τεράστια κοινωνική απομόνωση την οποία βιώνουν όχι μόνο οι έφηβοι εξαιτίας της προσκόλλησης τους στο γυάλινο ψηφιακό κόσμο- υποκατάσταση της πραγματικότητας, αλλά και οι ενήλικες, οι οποίοι οι ίδιοι έχουν αποκοπεί από την πραγματικότητα, από τις ιδεολογίες και πλέον αρκετοί κι από μια καθολική πίστη που να εμπεριέχει τα πάντα (ευτυχώς) χωρίς όμως να έχουν εφεύρει ακόμα έναν άλλον τρόπο σκέψης και νέους τρόπους επανασύνδεσης με τα κοινωνικά σύνολα.

Γι’ αυτό άλλωστε παρατηρούμε ότι ακόμα και παιδιά που κρατούν αποστάσεις από τις οθόνες ή που τέλος πάντων έχουν μεγαλώσει έτσι ώστε να έχουν κι άλλα ενδιαφέρονται και αναζητήσεις έξω από το ψηφιακό περιβάλλον, βρίσκονται κάποια στιγμή στην ίδια διαχωριστική γραμμή με πολλές εκφάνσεις ακατάληπτου κενού με “τους απέναντι” ενήλικες.

Αυτή όμως η αποκόλληση από την πραγματικότητα, τις ιδεολογίες, τα κλασσικά αφηγήματα και την καθολική πίστη φέρνει βία. Κι η βία έχει πολλές εκφάνσεις. Κάποιες από αυτές δεν είναι ίσως τόσο εύκολα αναγνωρίσιμες, όπως η κακοποίηση ή η παραμέληση. Το να βλέπει ένα παιδί τον γονιό του θλιμμένο, απογοητευμένο, το να βλέπει συνολικά τους ενήλικες γύρω του να έχουν εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια άμυνας ή μαχητικότητας αυτό δεν είναι βία; Το να βλέπεις τους γονείς σου να δουλεύουν σα σκυλιά όλη μέρα και να παραπονιούνται συνεχώς και να αγωνιούν πώς θα τα βγάλουν πέρα δεν είναι βία; Το να σε στρεσάρουν και να αγωνιούν για το μέλλον σου δεν είναι κι αυτά κάποιου είδους βία; Το να τους βλέπεις να χωρίζουν (όχι πάντα βίαια εν τω μεταξύ …) ή να απομακρύνονται, να απομονώνονται από τους φίλους τους και από τους οικείους τους δεν είναι βία; Δεν είναι βίαιο το συναίσθημα που προκύπτει από τη συνειδητοποίηση όλων αυτών;

Δεν υποτιμώ το τέρας που γεννά και τον ρόλο που παίζει η ψηφιακή τεχνολογία και η τρομακτικά γρήγορη ταχύτητα με την οποία δεχόμαστε τις πληροφορίες, όμως οι πληροφορίες γεννιούνται κι αυτές κάπως. Μέσα από μια πραγματικότητα. Κι αυτές οι πληροφορίες συμβαίνουν στον “πραγματικό κόσμο” κι απλώς μεταφέρονται στον ψηφιακό. Φυσικά αλληλοσυνδέονται και φυσικά παίζει ρόλο το πώς μεταφέρονται, πώς χειραγωγείται η ψηφιακή πληροφόρηση κλπ κλπ. Ωστόσο υπάρχει και η εικόνα έξω από το γυαλί. Και γι αυτήν οφείλουμε να παλέψουμε έτσι ώστε η άλλη, ο αντικατοπτρισμός, να είναι διαφορετικός. Τελικά εμείς που ρίχνουνε όλο το φταίξιμο στο ψηφιακό σύμπαν τί κάνουμε για το πραγματικό;

Τί κάνουμε πραγματικά για να δείξουμε μια καλύτερη εικόνα έξω από τις οθόνες στις νέες γενιές;

Η τελευταία σκηνή της σειράς με τον πατέρα να κλαίει πάνω από το αρκουδάκι του γιου του καθισμένος στο νεανικό δωμάτιο θέτει στον θεατή αυτό ακριβώς το ερώτημα: κάνουμε αρκετά;