A change is gonna come
Ο σκηνοθέτης Βασίλης Λουλές γράφει για τη δική του σχέση με την Aretha Fraklin
Στην εφηβεία μου κοροϊδεύαμε τα τραγούδια της — βλέπετε, η soul μουσική της Aretha Franklin μάς φαίνονταν πολύ ελαφριά, εμπορική και συντηρητική. Ήταν η ώρα της rock για μας.
Μεγαλώνοντας, την άκουγα κάπου-κάπου, πότε σε παρέες χαβαλεδιάρικες και πότε σε κάποιο αποκριάτικο πάρτυ που χορεύαμε τα σπιντάτα τραγούδια της — χωρίς να τα παίρνουμε στα σοβαρά, εννοείται! Την απόλαυσα να τραγουδάει και στη μουσική κωμωδία “The Blues Brothers” — μια ταινία-σταθμός εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Αγάπησα την Aretha πολύ αργότερα, όταν άκουσα κάποια «άλλα» τραγούδια της, όπως: “Respect”, “I say a little prayer”, “Bridge Over Troubled Water”. Κυρίως όμως αυτό: “A Change Is Gonna Come”.
Πολύ περισσότερο από τους στίχους του τραγουδιού με καθήλωσε η ερμηνεία της. Η φωνή της είναι εδώ τόσο διαπεραστική, σαν μια κραυγή απελπισίας που έρχεται από πολύ παλιά — πολύ πέρα από την προσωπική Οδύσσεια του κάθε ανθρώπου χωριστά. Είναι ένας πόνος αιώνων, που κρύβει φυλετικούς διωγμούς, ταπεινώσεις, μισαλλοδοξία και όλα αυτά που βίωσαν οι μαύροι στην Αμερική (…και πολλές άλλες εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες σε ολόκληρο τον κόσμο).
Είναι όμως και κάτι ακόμα παραπάνω, κάτι βαθύτερο αυτό που κουβαλάει η φωνή της: είναι ο πόνος της υπαρξιακής αναζήτησης στο «…ανηφορικό ταξίδι της ζωής» — εκεί που συχνά χάνεις κάθε τι που είχες ως στέρεο και δεδομένο. Είναι αυτό το πολύ απλό που λένε οι στίχοι: «I was born by the river, in a little tent; And just like the river, I’ve been running every since…»
Και κει έρχεται η δύναμη της φωνής της Aretha και μετατρέπει αυτή την κραυγή συσσωρευμένης απελπισίας σε πίστη για το μέλλον, σε πίστη ότι, Ναι!, έρχεται μια αλλαγή στη ζωή. Και, στο κάτω-κάτω, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, μάγκα μου («…man», όπως θα ‘λεγε και η ίδια) να μετακινηθείς, μέσα στα (λίγα, εν τέλει) χρόνια της ζωής σου, από το: «It’s been a long time coming, but I know my change is gonna come...» στο: «I believe, this evening, my change has come…Yeah!»
Μια τόσο μικρή λεκτική μετατόπιση που αποκαλύπτει μια τεράστια οντολογική μεταβολή.
Αντίο, μεγάλη μου κυρία!
Οι στίχοι του τραγουδιού
A Change Is Gonna Come
(originally by Sam Cooke)
There’s an old friend that I once heard say Something that touched my heart, and it began this way: I was born by the river, in a little tent; And just like the river, I’ve been running every since… He said, “It’s been a long time coming, but I know my change is gonna come…” Oh, yeah…
He said, “It’s been too hard living, but I’m afraid to die; I might not be if I knew what was up there beyond the sky… It’s been a long, a long time coming, but I know my change has got to come…” Oh, yeah…
I went… I went to my brother And I asked him, “Brother, could you help me, please?” He said, “Good sister, I’d like to, but I’m not able…” And when I, when I looked around, I was right back down, down on my bended knees, Yes, I was! Oh!
There’ve been times that I thought… I thought that I wouldn’t last for long, But somehow, right now, I believe that I’m able, I’m able to carry on… I tell you that it’s been a long… and, oh, it’s been an uphill journey all the way, But I know, I know, I know, I know my change is gonna come…
Sometimes, I’ve had to cry all night long – yes, I did; Sometimes, I had to give up right for what I knew was wrong… Yeah, it’s been an uphill journey! It’s sure been a long way coming… yes, it has… It’s been real hard every step of the way, But I believe, I believe, this evening, my change has come… Yeah!
