Έχεις πάθει υπνική παράλυση;

Μετά τα απανωτά lockdown πολλοί άνθρωποι κάνουν λόγο για διαταραχές ύπνου, καθώς τα τελευταία δύο χρόνια τα ωράρια τους, η καθημερινή τους ρουτίνα ανατράπηκε. Αρκετοί πήγαιναν για ύπνο τα ξημερώματα και ξυπνούσαν μεσημέρι. 

Ελάχιστη φυσική άσκηση, συσσωρευμένο άγχος και κατανάλωση ανθυγιεινών φαγητών συνέβαλαν στην αύξηση διαταραχών ύπνου τα τελευταία χρόνια. 

Τον Ιανουάριο του 2020, Βρετανοί επιστήμονες δημοσίευσαν μία έρευνα στην Daily Mail σχετικά με την υπνική παράλυση και τον κορονοϊό. Ειδικότερα, βρετανική μελέτη φέρνει στο φως το εξής φαινόμενο: Πολλοί ασθενείς με κορονοϊό έχουν αναφέρει διαταραχές στον ύπνο τους, όμως ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί αν προκαλούνται από τη νόσο Covid-19 ή πρόκειται, απλώς για μία από τις επιπτώσεις της καραντίνας.

Ενδεικτικά, ο ειδικός στην υπνοθεραπεία Dr. Kat Lederly επισήμανε ότι μπορεί η ίδια η μόλυνση από τον κορονοϊό να επηρεάζει τη «ρύθμιση» του εγκεφάλου, η οποία αφορά στον ύπνο. Πώς συμβαίνει και τι είναι η υπνική παράλυση; Η υπνική παράλυση είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προσωρινή ακινησία του σώματος κατά το πιο βαθύ στάδιο του ύπνου. Eνώ το άτομο έχει αίσθηση του περιβάλλοντος και συνείδηση του τι συμβαίνει γύρω του, δεν μπορεί να κινηθεί, να μιλήσει και να ανταποκριθεί. Αυτό μπορεί να παρατηρηθεί όταν ο εγκέφαλος και όλο το σώμα δεν «συγχρονίζονται» κατά την μετάβαση από την μία φάση ύπνου στην επόμενη

Κατά τη διάρκεια αυτών των μεταβάσεων, ενδέχεται να μην μπορεί να κινηθεί, ή να μιλήσει από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι και μερικά λεπτά.

Κάποιοι μπορεί επίσης να αισθάνονται πίεση στο σώμα τους, ή μια αίσθηση πνιγμού. Η υπνική παράλυση μπορεί να συνοδεύει άλλες διαταραχές του ύπνου, όπως η ναρκοληψία, η οποία είναι μια μια ακατανίκητη ανάγκη για ύπνο, που προκαλείται από ένα πρόβλημα με την ικανότητα του εγκεφάλου να ρυθμίζει τον ύπνο.

Συμβαίνει κατά βάση σε μία από τις εξής δύο περιπτώσεις:

• Την στιγμή που σας παίρνει ο ύπνος, οπότε και ονομάζεται υπναγωγική, ή προϋπνική παράλυση ύπνου
• Την στιγμή που ξυπνάτε από τον ύπνο, οπότε και ονομάζεται υπνοπομπική, ή μεταϋπνική παράλυση ύπνου

Ακολουθούν αφηγήσεις από ανθρώπους που βίωσαν την υπνική παράλυση. 

 Προσπαθούσα με μανία να φωνάξω αλλά δεν έβγαινε φωνή, ένιωθα ανήμπορη 

 Καλοκαίρι 2019 ήταν θυμάμαι. Ήμουν ξαπλωμένη ανάσκελα και είχα βάλει την τηλεόραση να με ζαλίσει για να με πάρει πιο εύκολα ο ύπνος. Τελευταία φορά που είδα το ρολόι, έδειχνε 1:05. Κάποια στιγμή ξύπνησα και στην προσπάθεια μου να σηκωθώ, ένιωσα ότι θα έπαιρνα και το κρεβάτι μου μαζί, σαν να ήμουν κολλημένη σε αυτό, σαν κάτι να με τραβούσε προς τα πίσω. Μπορούσα να κουνήσω μόνο το κεφάλι μου ελαφρώς δεξιά αριστερά και τα δάχτυλα των ποδιών μου. Προσπαθούσα με μανία να φωνάξω αλλά δεν έβγαινε φωνή, ένιωθα ανήμπορη. Ανοιγόκλεινα τα μάτια μου και σκεφτόμουν «ξύπνα, ξύπνα, ξύπνα».

 Αυτό που με τρόμαξε περισσότερο, ήταν όταν γύρισα το κεφάλι μου προς τα αριστερά -όσο μπορούσα- και είδα μια μορφή να αιωρείται. Έμοιαζε με ένα μικρό κορίτσι, φορούσε άσπρο φόρεμα, είχε σκούρα μαλλιά, όμως το πρόσωπο του ήταν θολό. Τότε σκέφτηκα «μάλλον αυτό μου ασκεί δύναμη και δεν μπορώ να σηκωθώ». Δεν καταλάβαινα εκείνη την ώρα τι ακριβώς μου συνέβαινε, δεν καταλάβαινα αν ήταν όνειρο ή πραγματικότητα, πάντως το ζούσα έντονα. Άρχισα να ανοιγοκλείνω ακόμη πιο γρήγορα και νευρικά τα μάτια μου, μέχρι που όντως κατάφερα να ξυπνήσω. Κοίταξα το ρολόι που είχα απέναντι μου και έδειχνε 1:15. Τα 10 αυτά λεπτά μου φάνηκαν αιώνες. Την επόμενη μέρα το πρωί, αν και στην αρχή θεώρησα ότι ήταν απλά ένας εφιάλτης, το έψαξα περισσότερο και συνειδητοποίησα ότι είχα πάθει τη λεγόμενη υπνική παράλυση. Ήταν ό,τι πιο τρομακτικό έχω βιώσει στα 20 μου χρόνια. 

 *Β 

 Νιώθω όλο το κορμί μου ακίνητο   Εχθές λοιπόν ξαπλώνω εκεί κοντά στις 23:00 και με πέρνει ο ύπνος μετά από μια πολύ αγχώδης και κουραστική ημέρα από 14 ωριτσες «χαλαρής» δουλειάς , και ενώ ήμουν ήρεμος κλείνω τα μάτια μου και μετά από λίγη ώρα, θα ήταν 00:30 με 01:00 , πιάνω τον εαυτό μου ούτε να ονειρεύομαι αλλά ούτε και να είμαι τελείως ξύπνιος να προσπαθώ να ξυπνήσω και να μην μπορώ, να νιώθω όλο το κορμί μου ακίνητο ενώ παράλληλα έβλεπα το όνειρο μου ζωντανά ,που ήταν και εφιάλτης, να θέλω να φωνάξω αλλά να μην ακούω την φωνή μου ενώ νιώθω ότι ανοίγω το στόμα μου και γενικά μια κατάσταση πολύ παράνοια.

Κρατά το γεγονός ότι απλά έβλεπα το όνειρο ζωντανά ,ξέρεις διαφορά αντικείμενα στο δωμάτιο μου έπαιρναν μορφή στα μάτια μου, ένιωθα άγχος πολύ επειδή απλά κατάλαβα πως θα πρέπει να μείνω καθηλωμένος για περίπου είκοσι με τριάντα λεπτά στο κρεβάτι μέχρι να περάσει που όντως έτσι έγινε όταν πέρασε όλο αυτό κοίταξα την ώρα και ήταν περίπου 1:15.

*Α Την πρώτη φορά φοβάσαι, τη δεύτερη το ξέρεις

Η σεζόν που έφυγε αποτελούσε για εμένα εφιάλτης, πολλή δουλειά, έντονο στρες, πολλά προβλήματα. Οι διαταραχές ύπνου ξεκίνησαν με την αρχή της σεζόν, έπεφτα στο κρεβάτι και ενώ το σώμα μου “τσίριζε” πως χρειάζομαι ξεκούραση, το μυαλό μου έπαιζε παιχνίδια. Προσπάθησα να ξαπλώνω νωρίς, 23:00 το βράδυ, από εκείνη την ώρα μέχρι και τις 03:00 το ξημέρωμα στριφογύριζα. Δεν βολευόμουν, δεν μπορούσα πονούσε ο αυχένας μου, σκεφτόμουν όλα όσα έχω να κάνω την επομένη. Το σώμα μου μούδιαζε από την κούραση. Με τα χίλια ζόρια κοιμόμουν για 3 ώρες κάθε ημέρα και φυσικά όταν ξυπνούσα τα μάτια μου έτσουζαν και βρισκόμουν σε μόνιμη υπερένταση.

Μετά από αυτή την δύσκολη περίοδο, ήρθε το πρώτο Σαββατοκύριακο χωρίς δουλειά. Αποφασισμένος να μείνω σπίτι και να ξεκουραστώ, έπεσα για ύπνο την Παρασκευή το βράδυ. Χωρίς καθόλου προσπάθεια ο ύπνος με πήρε εύκολα και ήταν πολύ βαθύς. Στο πρώτο μισάωρο ονειρευόμουν τον εαυτό μου να τρέχει στο δωμάτιο, είχα σπασμούς στα γόνατα και στους αγκώνες. Προσπαθούσα να ξυπνήσω, να κουνηθώ, ν’ανοίξω τα μάτια μου, να βγάλω φωνή και δεν μπορούσα. Ένιωθα πως κάποιος με κρατάει ακίνητο. Αυτό συνέβη για μερικά λεπτά, όταν ξύπνησα το μαξιλάρι μου ήταν γεμάτο ιδρώτα. Η κατάσταση με φόβισε πολύ. Πολλοί φίλοι μου μιλούσαν για την Μόρα, αλλά δεν πίστευα ποτέ πως θα την συναντήσω. Τρόμος αυτή είναι η λέξη για την πρώτη εμπειρία.

Ξανασυνέβη η υπνική παράλυση τότε ήμουν προετοιμασμένος, ήξερα πως θα διαρκέσει λίγη ώρα και θα επανέλθω.

*Θ

Ποιες ώρες πρέπει να κοιμόμαστε σύμφωνα με το Harvard Το ιατρικό περιοδικό του Χάρβαρντ δημοσίευσε στην ιστοσελίδα του μια νέα μελέτη που διέκρινε μία σχέση μεταξύ των ωρών ύπνου, της λειτουργίας του εγκεφάλου και της μνήμης που θα μπορούσε να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των ωρών που πρέπει να κοιμόμαστε όλοι μας.

Αποδεικνύεται λοιπόν μεταξύ άλλων, ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των ατόμων που κοιμούνταν 6 ώρες ή λιγότερο και των προβλημάτων μνήμης που αντιμετωπίζουν. Από την άλλη, όσοι κοιμόντουσαν 9 ώρες ή περισσότερο είχαν θέματα με γνωστικά προβλήματα, κυρίως στη λήψη αποφάσεων.

Οι εν λόγω συσχετίσεις, ωστόσο, μειώθηκαν σε άτομα που κοιμόντουσαν 7-8 ώρες την ημέρα. Ίσως λοιπόν αυτός θα πρέπει να είναι ο μέσος όρος μας για να φροντίζουμε τον εαυτό μας και να αισθανόμαστε ξεκούραστοι κάθε πρωί.

Αν και περισσότερα από 4 χιλιάδες άτομα συμμετείχαν στην εν λόγω έρευνα, δε βρέθηκε άμεση αιτία μεταξύ των ωρών ύπνου και αυτών των προβλημάτων, παρόλο που όλο και περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι οι ώρες ύπνου και η ποιότητα της ξεκούρασης σχετίζονται αναμφίβολα με την καλύτερη ή χειρότερη σωματική και ψυχική υγεία.