Επισκέφθηκα τον τόπο που πετάει με αερόστατα στην ανατολή του ήλιου
Λίγες ημέρες στην Καππαδοκία είναι εμπειρία ζωής.
Πολλοί μιλούν για την περιοχή της Τουρκίας με το σεληνιακό τοπίο, άλλοι την παρομοιάζουν με την έρημο, μερικοί κάνουν λόγο για τον θρησκευτικό της θησαυρό και κάποιοι αναφέρονται στην σπουδαία γεωλογική ομορφιά της.
Η Καππαδοκία είναι μία από τις ονειρεμένες περιοχές του κόσμου, εκεί που το ηλιοβασίλεμα δεν μοιάζει με κανένα άλλο, οι κοιλάδες της “βαμμένες” ροζ και κόκκινες σχηματίζοντας χρώματα πορφυρά, στον τόπο που τα χωριά είναι χτισμένα σε βράχους, στα σημεία που οι τοιχογραφίες των ελληνικών εκκλησιών αποτυπώνονται με μοναδικά έντονα χρώματα, στα μέρη που η γη ζωντανεύει τις έρημες πόλεις.
Στην περιοχή που το σιρόπι του Κιουνεφέ και η ζύμη του Λαχματζούν σε συνεπαίρνει και σε οδηγεί σε φούρνους και ζαχαροπλαστεία ντόπιων που μαγειρεύουν σε αυλές. Στα πεζοδρόμια που ξεχειλίζουν από μπαχάρια και αποξηραμένα φρούτα.
Στις μαξιλάρες με τα κοντά τραπέζια τα καυτά τσάι και τους ναργιλέδες.
Εκεί βρέθηκα για έξι ημέρες και εκεί θα επιστρέψω γιατί όσο γεμάτη και να γύρισα από τις εικόνες που απλόχερα μου έδωσε, ποτέ δεν θα είναι αρκετές και πάντα θα ανακαλύπτω κι άλλες.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, στην συγκεκριμένη περιοχή της Τουρκίας εκείνο που μπορώ να πω με σιγουριά είναι πως χρειάζεσαι μία πολύ καλή κατεύθυνση.
Εμείς ταξιδέψαμε με το ταξιδιωτικό πρακτορείο Silver Holidays, το οποίο κάλυψε όλα εκείνα που θέλαμε να δούμε και ενώ πιστεύαμε πως ήταν αποκλειστικά θρησκευτικός προορισμός μας απέδειξε πως εκείνα που την κάνουν να ξεχωρίζει είναι άλλα.
Ο κ. Χατζημανώλης μας έδειξε την Καππαδοκία που αγαπήσαμε με τις κατευθύνσεις που μόνο εκείνος έχει ανακαλύψει και όλα τα κρυφά πολιτισμικά σημεία που γνωρίζουν οι ντόπιοι και όχι τόσο οι τουρίστες. Ο απόλυτα ειδικός για έναν τέτοιο παγκόσμιο θησαυρό.
Πετάξαμε την Τετάρτη από την Αθήνα στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης και από εκεί στην Καισάρεια, την πόλη του Αγίου Βασιλείου, εκεί που οι Τούρκοι προσπάθησαν να εντάξουν την πολιτιστική τους κληρονομιά στο κέντρο της.
Τα καραβάνια – οι κλειστές αγορές – με τους πλανόδιους πωλητές, τα χειροποίητα κεραμικά και τα καφέ, τα τζαμιά στις κεντρικές πλατείες και τις πελώριες πια πολυκατοικίες με τουλάχιστον 10 ορόφους, την αντικατοπτρίζουν στο σήμερα. Βιομηχανική, με τον αυστηρά ισλαμικό τρόπο ζωής, ελάχιστες οι γυναίκες στον δρόμο και περισσότεροι οι άντρες.
Το σύγχρονο τραμ, τα τείχη, οι ολάνθιστοι χώροι πρασίνου, οι παλιές ελληνικές εκκλησίες και ο φημισμένος παστουρμάς. Η Καισάρεια δεν είναι από τα τουριστικά σημεία της Τουρκίας, ωστόσο εκεί θα πάρεις μία αυθεντική εικόνα για την ζωή της περιοχής.
Συνεχίσαμε την διαδρομή μας με το van στις παλιές Ελληνικές κοινότητες, του Ανδρονικίου και της Κερμίρας, οι οποίες και βρίσκονται σε απόκρυφα σημεία, σε κοιλάδες και άδεια φαράγγια, χωριά φαντάσματα με σπάνια αρχιτεκτονική και έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής από εκείνον του 2022. Ελάχιστοι άνθρωποι στις αυλές, μικρά παιδιά στα σχολεία παίζουν, γάτες σκαρφαλωμένες στα ερείπια πια των ελληνικών σπιτιών.
Στα χωριά που φαίνεται πως ο χρόνος έχει σταματήσει δεκαετίες πίσω, στα χωράφια που παράγονται οι πατάτες, στις πόρτες που κρέμεται η τούρκικη σημαία και απέναντι δεσπόζουν εκκλησιές, όπως εκείνη της Αγ. Τριάδος. Επόμενες στάσεις οι κοινότητες του Αγίου Σάββα και του Αγίου Μελετίου, τη Μουταλάσκη – ή αλλιώς «Βερσαλλίες της Καππαδοκίας» – εκεί που η εκκλησία της Παναγιάς σε μαγεύει και τα μοναδικά αρχοντικά σου θυμίζουν το σπουδαίο ιστορικό υπόβαθρο των συνοικιών. Τελικός προορισμός της πρώτης ημέρα το Προκόπι – Urgup- η πόλη στην οποία και μείναμε 4 ημέρες.
Εντός της η πλατεία, γεμάτη εστιατόρια, τουριστικά καταστήματα στα ράφια των οποίων κρέμονται τα αερόστατα σε μικρογραφίες μπρελόκ, σου δίνουν μία γεύση για το τι πρόκειται να ζήσεις την ημέρα που θα πετάξεις. Ξηροκαρπάδικα και μπαχάρια με έντονη τη μυρωδιά της ανατολής, ζαχαροπλαστεία με σιροπιαστά και τσάι σε περιμένουν να τα γευτείς .
Γύρω της οι βράχοι με τα σπίτια και τα ξενοδοχεία που το βράδυ φωτίζονται ατμοσφαιρικά, δημιουργούν ένα σκηνικό βγαλμένο από ταινία. Εκεί, φάγαμε το καλύτερο κιουνεφέ στο Naturale, βουτυρομένο κανταΐφι με τυρί για γέμιση, σιρόπι και μαστιχωτό παγωτό καϊμάκι πασπαλισμένο με φυστίκι. Τα αποξηραμένα φρούτα που μας προσέφεραν λαχταριστά όμοια τους πουθενά, οι ξηροί καρποί ξεροψημένοι, οι απλές γεύσεις που εκεί έμοιαζαν σαν την απόλυτη γαστρονομική εμπειρία. Και όσο οι ώρες περνούσαν και το φως του ήλιο έπεφτε, πλησίαζε η μεγάλη στιγμή που θα παίρναμε κι εμείς το αερόστατο να δούμε τον γεωλογικό πλούτο της Καππαδοκίας από ψηλά.
Παρασκευή ξημερώματα ώρα 03:45, μία ώρα πριν την ανατολή. Η στιγμή για την οποία οι περισσότεροι τουρίστες την επισκέπτονται και όσο και να φαίνεται μαγικό από τις εικόνες τίποτα δεν μπορεί να αποτυπώσει αυτή την εμπειρία ζωής. Επιβιβαστήκαμε στο van και φτάσαμε πλάι στην Red Rose Valley. Στα χωράφια της παρατεταγμένα τεράστια καλάθια με σχοινιά και την οροφή του αεροστάτου. Οι μηχανές παίρνανε μπρος με την φωτιά για να φουσκώσει το “μπαλόνι”, χιλιάδες άνθρωποι στεκόντουσαν μπροστά και κοιτούσαν μαγεμένοι, ανάμεσα τους κι εγώ.
Μέχρι να πατήσω το πόδι μου μέσα δεν είχα συνειδητοποιήσει τι επρόκειτο να συμβεί. Γύρω στις 04:40 ήταν όλα έτοιμα προς απογείωση και εκείνη την ώρα που ο ήλιος άρχισε να ανεβαίνει, ανέβαιναν μαζί του και τα χιλιάδες αερόστατα και όσο κυλούσαν τα λεπτά, εκείνα άγγιζαν τα σύννεφα, και η ανατολή έπαιζε παιχνίδια με τα σύννεφα, δημιουργώντας την απόλυτη αποθέωση της φύσης. Κοιτούσες ευθεία και έβλεπες χρώματα που δεν θα συναντήσεις σε άλλον ουρανό, το βλέμμα σου πήγαινε κάτω και απλώνονταν οι κοιλάδες με τους βράχους σε αποχρώσεις του ροζ και του κόκκινου ενώ ήσουν μία απόσταση από τους γκρεμούς που ήταν γεμάτοι με σπάνια άνθη. Πετούσες πάνω από την ομορφότερη κατ’ εμέ πόλη της, το Γκιόρεμε και το προστατευόμενο μνημείο της Unesco Goreme Open Air Museum. Σαν να κυλάς πάνω στον αέρα για μισή ώρα. Μόλις ξημέρωνε, τα αερόστατα προσγειωνόταν σε καρότσες και πέφτανε στην γη. Ένα παραμύθι που δεν ήθελες να διαβάσεις τις τελευταίες σελίδες του τέλους. Και ενώ περίμενα πως θα είμαι κουρασμένη η υπερένταση μου είχε φτάσει στο κόκκινο.
Μετά από εκείνη την μαγική εμπειρία, συνεχίσαμε το ταξίδι μας στην ελληνόφωνη Σινασό – Mustafapassa- ήταν ένα από τα 18 ελληνόφωνα χωριά της Καππαδοκίας και αποτέλεσε εστία ελληνικού πολιτισμού. Αρχοντικά διαμάντια, σπίτια λαξευμένα στους μαλακούς βράχους, δρόμοι με πλακόστρωτα και άλλοι με χώμα και απόλυτη ήσυχα. Ολόκληρος ο οικισμός είναι τμήμα της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Εκεί επισκεφθήκαμε την εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και της Ελένης, στην πόρτα της μία ελληνική περιγραφή. Στην αυλή της τριανταφυλλιές, τα χρώματα στα τοιχώματα της μπλε και πορτοκαλί. Λίγο πιο πέρα ένας παππούς πλέκει κούκλες και παντόφλες, έξω από το ελληνικό αρχοντικό “Παλιό Ελληνικό Σπίτι”, το οποίο χτίστηκε το 1800, ανακαινίστηκε αρκετά χρόνια μετά μα η επίπλωση του πάνω ορόφου έμεινε ίδια μέχρι σήμερα, δίνοντάς μου την αίσθηση του 18ου αιώνα τότε που μουσουλμάνοι και χριστιανοί συμβίωναν ειρηνικά. Εκεί απολαύσαμε τον τούρκικο καφέ στην εσωτερική αυλή και μέσα από τους πίνακες του σπιτιού βιώσαμε την ανταλλαγή πληθυσμών λίγο πριν την μικρασιατική καταστροφή.
Επόμενη στάση, Derinkuyu Μαλακοπή, υπόγεια πόλη. Και ενώ στο άκουσμα δεν φαντάζεται κανείς τι θα αντικρίσει, είναι ακριβώς αυτό που διαβάζετε. Κατεβαίνεις μόλις 9 ορόφους ή 60 μέτρα κάτω από την γη. Στο σημείο όπου περίπου 20.000 άνθρωποι, κυρίως Χριστιανοί δημιούργησαν μία ολόκληρη πόλη. Εντός της 600 πόρτες συνδέουν διάφορους χώρους, κουζίνα, σχολείο, υπνοδωμάτια ακόμη και εκκλησία. Mέχρι σήμερα μόνο ένα μέρος της είναι επισκέψιμο ενώ οι ανασκαφές συνεχίζονται. Ένα τούνελ περίπου 12 χλμ την ενώνει με άλλες υπόγειες πόλεις. Στενά περάσματα, σκαλιά και ένα σκηνικό που σου δίνει την αίσθηση πως είσαι σε σπηλιά μα ταυτόχρονα σε ανατριχιάζει καθώς σκέφτεσαι πως εκείνα τα χρόνια οι άνθρωποι δημιούργησαν όλο αυτό το μέρος το οποίο εσύ σήμερα επισκέπτεσαι ως μουσείο. Επίσης, χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τους χριστιανούς στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τις διώξεις. Οι υπόγειες πόλεις παρέμεναν μέχρι το 1963 κοινό μυστικό για τους κατοίκους της Καππαδοκίας, αλλά ήταν άγνωστες για τον υπόλοιπο κόσμο. Μετά το 1963, οπότε και η τουρκική κυβέρνηση επιχείρησε να προσελκύσει τουρισμό, άνοιξαν για το κοινό.
Βγαίνοντας γεμάτοι σκέψεις, βρεθήκαμε στην κεντρική πλατεία της Μαλακοπή, παντού πάγκοι με ασημικά τα οποία αντανακλούσαν τις ακτίνες του ήλιου και χειροποίητα κοσμήματα με ενεργειακές πέτρες, λίγο πιο κάτω δύο καταστήματα με πλεκτά χαλιά πίσω από αυτά σε μία αυλή δυο μουσουλμάνες μαγείρευαν λαχματζούλ, η τοπική πίτα της περιοχής. Λεπτή ζύμη με γέμιση από τυρί και πουρέ πατάτας καθίσαμε στα κοντά καθίσματα και την απολαύσαμε. Επιλέξαμε να κλείσουμε την δεύτερη ημέρα με το απόλυτο ηλιοβασίλεμα της Καππαδοκίας. Ανεβήκαμε λοιπόν στην Red Rose Valley, στις 20:00, ξεκίνησε ο ήλιος να βουτά στους ροζ βράχους και η πλαγιά να κοκκινίζει, τα χρώματα του ουρανού ένα ηφαίστειο. Χιλιάδες παρέες ετοιμαζόταν για το σαφάρι με τα ανοιχτά τζιπ, άλλες καθόταν στις μαξιλάρες των καφέ με κιθάρες και χάζευαν το απόλυτο θέαμα. Σε όποιο μέρος και να πάω αυτά τα χρώματα δεν τα έχω συναντήσει.
Την τρίτη ημέρα μεταβήκαμε από το Προκόπι στο φαράγγι πλάι στην Ihlara Valley, που βρίσκεται κοντά στην επαρχία Ακσαράι. Κρυμμένο κάτω από τις λεύκες και τους πελώριους βράχους, κατά μήκος του βρίσκονται χιλιάδες θεαματικές εκκλησίες, με τοιχογραφίες του 12ου αιώνα ζωγραφισμένες με έντονα χρώματα, και τοιχώματα από κρόκους αυγού περιστεριών. Το ερμητικό νερό του ποταμού Selime, τα ειδικά ξύλινα γεφύρια, τα κιόσκια, τα καταπράσινα δέντρα, σου δίνουν την αίσθηση της Ελλάδας. Τα αγριολούλουδα σου δείχνουν τον δρόμο για την βόλτα που θα σε ενώσει με την φύση και καταλήγουν στον καταρράκτη που μπορείς να κολυμπήσεις, μέσα στο φαράγγι. Εκεί που η γη σου γεμίζει την ψυχή, εκεί που το μάτι όπου και να κοιτάξει θα ανθίσει.
Έπειτα από αυτή την θαυμάσια βόλτα πήγαμε στο Goreme Open Air Museum, ένα από τα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Ένας οικισμός από μοναστήρια τα οποία είναι κι αυτά χτισμένα στους γνώριμους βράχους της Καππαδοκίας, εκκλησίες χωμένες στις σπηλιές με εξίσου μοναδικές τοιχογραφίες και ελάχιστο φως. Μα πιο πολύ αξίζει να γυρίσεις τα μάτια σου όταν θα βρίσκεσαι στο κέντρο και να χαζέψεις τον σπουδαίο αρχιτεκτονικό θησαυρό που βρίσκεται γύρω σου και αγγίζει τα ουράνια. Επόμενη στάση το χωριό του Goreme και θα το ξαναπώ το ομορφότερο χωριό της Καππαδοκίας, εκεί που οι ταράτσες των καφέ το βράδυ φωτίζονται και βλέπεις την περιοχή από ψηλά φωτισμένη σαν καράβι. Εκεί φάγαμε και το καλύτερο φαγητό. Και επειδή είχαμε αποφασίσει πως θα φύγουμε γεμάτοι εμπειρίες και έχοντας κάνει τις περισσότερες δραστηριότητες που προτείνουν οι ντόπιοι πήγαμε για ιππασία.
Για εμένα εδώ βρίσκεται το highlight όλου του τετραημέρου. Ώρα 16:30, και ενώ τα σύννεφα της μπόρας έχουν καλύψει τον ουρανό της Καππαδοκίας, τα άλογα μας περιμένουν σε ένα έρημο χωράφι, το ένα πλάι στο άλλο. Βάζουμε το κράνος μας, και τα πλησιάζουμε. Ξεκινάμε την διαδρομή μας έξω από το Goreme, στην αρχή όλα μοιάζουν ήσυχα, όσο ανεβαίνουμε όμως προς τα ύψη της κοιλάδας Red Rose, βρισκόμαστε πλάι στον απόλυτο γεωλογικό θησαυρό θαμπωμένοι, διασχίζουμε μικρά απότομα στενά, μίαν ανάσα δίπλα σε γκρεμούς, ο ήλιος πέφτει και η κοιλάδα χρυσαφίζει. Κι εμείς ιππεύουμε πάνω της ο ένας πίσω από τον άλλον, σαν να είμαστε στην έρημο. Τέσσερις ώρες με μία μικρή στάση σε ένα καφέ στην μέση του πουθενά. Σε μέρη που δεν πίστευα πως υπάρχουν και πως θα με κάνουν να τα ερωτευτώ, εκεί που η μητέρα φύση πλανάται και διαμορφώνεται βάσει ημέρας και ώρας. Όλη η φυσική ομορφιά της Καππαδοκίας σε μία διαδρομή η οποία δεν θα μπορούσε να γίνει με άλλο τρόπο. Κατέβηκα από το άλογο με την δύση του ηλίου τόσο γεμάτη, σαν να έζησα μία ολόκληρη ζωή.
Τελευταία μέρα στον επίγειο παράδεισο της Τουρκίας. Ξεκινήσαμε πρωί για να χωρέσουμε όλα εκείνα που δεν χωρούν σε λίγες ημέρες. Αγναντέψαμε την θέα του Εσκισεχίρ από την κοιλάδα της Αγάπης που όπως μας είπε ο ελληνόφωνος Τούρκος Ξεναγός μας Γιουξέλ είναι το πιο φωνογραφημένο μέρος της περιοχής. Αμέσως μετά η στάση μας στο Uchisar Castle, προστατευόμενο μνημείο της Unesco που θυμίζει στην όψη προϊστορικό τέρας. Παλιότερα, ήταν σπίτια και κατοικούνταν και εντός τους θα δεις ακόμη αντικείμενα. Σήμερα είναι ένα έρημο κάστρο και το επισκέπτονται τουρίστες από όλο τον κόσμο. Λαξευμένοι θάλαμοι, διάδρομοι και το ψηλότερο σημείο της Καππαδοκίας σε περιμένει να απολαύσεις την απόλυτη θέα του.
Τελική στάση του ταξιδιού η Άβανος, η πόλη που οι άντρες πρέπει να παίζουν στα δάχτυλα την κατασκευή των κεραμικών για να παντρευτούν. Εκεί που το σπουδαίο μουσείο κεραμικών Guray, το πρώτο λαξευτό υπόγειο μουσείο του κόσμου, με έκταση 15.000 τμ και 15 μέτρα κάτω από την γη σε ενθουσιάζει. Πιάτα, αγγεία, ποτήρια, εκθέματα μοναδικά και τεχνίτες σε περιμένουν για να σου μάθουν την τέχνη που κάνει την συγκεκριμένη πόλη να ξεχωρίζει. Εκεί που το κανάλι του ποταμού Kizilmark σε μεταφέρει στην Ευρώπη, στα καταγάλανα νερά του ποταμού γόνδολες πλέουν δίπλα στα τζαμιά και στις μεγάλες κλαίουσες. Εκεί φάγαμε το πιο γευστικό μαντί, παραδοσιακό πιάτο, ζυμαρικό με γέμιση κιμά, ολόφρεσκο γιαούρτι και σάλτσα ντομάτας. Περιηγηθήκαμε στο ιστορικό κέντρο κι όλα ήταν γνώριμα με την μοναδική ομορφιά της Ανατολής. Μικρά μαγαζάκια με κεραμικά και τεχνίτες στους δρόμους.
Έφτασε ο δρόμος της επιστροφής και αλήθεια είναι πως διαφοροποιείται από όλους τους άλλους. Στην Καππαδοκία συνάντησα την ιστορία της Ελλάδας χιλιάδες χρόνια πίσω, εκεί εκτίμησα ακόμη περισσότερο τον θησαυρό που μου κρύβει η φύση, εκεί είδα τον ουρανό από άλλο σημείο, εκεί οι άνθρωποι είναι κλειστοί μα η περιοχή ολάνοιχτη να σε αγκαλιάσει και να σε κρατήσει για μέρες. Ποτέ οι μέρες δεν είναι αρκετές για ένα τέτοιο προορισμό, σε κάθε στενό, σε κάθε χωριό θα εντοπίσεις κάτι που θα σε εκπλήξει. Την Τουρκία την έχω επισκεφθεί ήδη 2 φορές μα δεν την είδα με αυτά τα μάτια που ερωτεύτηκα την Καππαδοκία.
Ένα ταξίδι εμπειρία ζωής, που όσες λέξεις και να γράψω δεν μπορούν να περιγράψουν όλα εκείνα που είδα.
*Y.Γ.Ο ξεναγός μας Γιουξέλ μας έδειξε την δική του Τουρκία και τον ευχαριστούμε.
Στην Καππαδοκία ταξιδέψαμε με τους ειδικούς. Silver Holidays, Μητροπόλεως 19, 6ος όροφος, τηλ 2310298159, επόμενη αναχώρηση 17-22 Αυγούστου.