Αιθαλομίχλη με ολίγον από Τσερνομπίλ

του Οδυσσέα Χιλιτίδη

Εικόνα: Ελένη Βράκα

Το επίπεδο ακτινοβολίας του Καισίου 137 (137Cs) στο αστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης έχει αυξηθεί σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφονται την τελευταία δεκαετία, και αυτό δεν είναι αποτέλεσμα του νέφους από το ατύχημα της Φουκουσίμα. Οι μετρήσεις για το 137Cs παρατηρήθηκαν κυρίως στη διάρκεια των αργιών και των Σαββατοκύριακων του περασμένου χειμώνα που ακολουθείται από χαμηλότερες ή ακόμη και μη ανιχνεύσιμες τιμές στις μετρήσεις των επόμενων εργάσιμων ημερών.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν από ομάδα ερευνητών του Εργαστηρίου Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής του Φυσικού Τμήματος της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ και εξάγονται από μετρήσεις εκπομπών ραδιενέργειας διαφόρων προϊόντων ξύλου που χρησιμοποιούνται ως καύσιμα, καθώς και της τέφρας πυθμένα από διάφορες συσκευές καύσης προϊόντων ξυλείας όπως ξυλόσομπες και ξυλολέβητες.  Δημοσιεύτηκαν μόλις πριν από λίγες μέρες σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Environmental Radioactivity.

Η ραδιενεργός δόση που προκαλεί σήμερα το ραδιενεργό καίσιο του εδάφους είναι αμελητέα, όμως η επανεμφάνισή του στην ατμόσφαιρα προκαλεί ανησυχίες και ερωτηματικά. Το Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής του ΑΠΘ, αξιολογώντας τις περσινές μετρήσεις του, διαπίστωσε ότι το 137Cs εμφανίστηκε μόνο τη χειμερινή περίοδο και συνοδεύτηκε από αντίστοιχη αύξηση 13-25% των μικροσωματιδίων (PM10 & PM2.5).

Τα επεισόδια αυτά αποδίδονται ευθέως στην αύξηση των προϊόντων καύσης βιομάζας όπως είναι η δασική ξυλεία για θέρμανση κατοικιών καθώς από το χειμώνα του 2012-13 ο φόρος του πετρελαίου θέρμανσης είχε ανέβει δραστικά ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης. Τα δάση σε όλη την ευρύτερη περιοχή που επηρεάστηκε από το ραδιενεργό νέφος του Τσερνομπίλ έχουν «αποθηκεύσει» ραδιενεργό καίσιο στον κορμό των δέντρων το οποίο επιστρέφει πάλι στην ατμόσφαιρα με την καύση της ξυλείας. Το συμπέρασμα του ΑΠΘ ενισχύεται και από το ότι οι τιμές 137Cs στην ατμόσφαιρα εμφανίζονται αυξημένες τα Σαββατοκύριακα, οπότε οι κάτοικοι χρησιμοποιούν τη θέρμανση περισσότερες ώρες

Η ραδιενεργή μόλυνση από την καιόμενη βιομάζα γενικά δεν είναι επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία όταν περιορίζεται στην εξωτερική ακτινοβόληση (δόση αμελητέα), αλλά μπορεί να γίνει επικίνδυνη μέσω του εισπνεόμενου καπνού και των αεροζόλ (εσωτερική ακτινοβόληση).

Προφανώς υπάρχει ένα ανοιχτό ζήτημα με την έλλειψη μετρήσεων 137Cs στην ατμόσφαιρα όλης της χώρας μια και οι μετρήσεις έγιναν στα πλαίσια μιας ερευνητικής εργασίας. Το κύριο ζήτημα είναι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση του γενικότερου προβλήματος των αέριων ρύπων στα αστικά κέντρα. Δεν πρέπει απλά να επιστρέψουμε στην κατανάλωση πετρελαίου ή έστω φυσικού αερίου ή άλλων ορυκτών καυσίμων αλλά να προχωρήσουμε σε μέτρα όπως η αλλαγή στα συστήματα θέρμανσης των κτηρίων και η εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτή η αλλαγή μπορεί να βοηθήσει γενικότερα στην επανεκκίνηση της οικονομίας  με θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν για την εγχώρια κατασκευή εξοπλισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με την ανάπτυξη της βιομηχανίας κουφωμάτων και μονώσεων κατοικιών και τη δουλειά που αυτή θα δώσει σε μια μεγάλη γκάμα επαγγελματιών που υποφέρουν από την καθίζηση του οικοδομικού τομέα λόγω της κρίσης. Στο τέλος τέλος αυτό θα έχει αποτέλεσμα να ζούμε σε ένα καλύτερο περιβάλλον με υψηλότερη ποιότητα ζωής και ευνοϊκότερες συνθήκες για την υγεία μας.

Έχει όμως η ελληνική πολιτεία στις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες τον μηχανισμό και τις υπηρεσίες να προχωρήσει σε τέτοιες αλλαγές αλλά το κυριότερο έχει την πολιτική βούληση να προχωρήσει σε αλλαγές που απαιτούνται;

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα.