Η Eurovision έπαψε πια να είναι ένας μουσικός διαγωνισμός

Συζητήσεις επί συζητήσεων στα κοινωνικά δίκτυα για το Nemo, αναζήτηση από αρκετούς για το τι σημαίνει non binary και η αντίστοιχη σημαία, conflict για την Παλαιστίνη και το Ισραήλ. Ο αποκλεισμός της Ολλανδίας και το παρασκήνιο, το 12άρι της Σερβίας στην Κροατία, το πολιτικό μήνυμα του Γάλλου τραγουδιστή Slimane…

ΟΚ, πάντα η Eurovision ήταν κι άλλα πράγματα πλην της μουσικής, αλλά όχι σε αυτό το βαθμό. Αντε να σχολιάζαμε την «τράμπα» με  12άρι της Κύπρου στην Ελλάδα και τούμπαλιν, ή τις «συμμαχίες» στις χώρες της Βαλτικής για την βαθμολόγηση. Και κοινωνικά μηνύματα υπήρχαν, ωστόσο, είναι πλέον ορατό πως ο κόσμος της Eurovision έχει αλλάξει.

Η καλλιτεχνική δημιουργία περνά σε δεύτερη μοίρα. Πιο πολύ συζητάμε για τα μηνύματα που περνούν τα τραγούδια και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες. Πιο πολύ ασχολούμαστε με τον αντίκτυπο που δημιουργεί ο νικητής και το αν συμφωνούμε ή όχι με αυτόν, αλλά και με τα πρότυπα που (θεωρούμε πως) περνούν μέσω των τραγουδιών ή αν όλο αυτό εξυπηρετεί μια παγκόσμια μόδα ή ένα σύστημα.

Βρίσκουμε ευκαιρία να «πετροβολήσουμε» χώρες, πρωθυπουργούς και πολιτικές για πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με τη μουσική, χωρίς απαραίτητα να είναι κακό αυτό. Ωστόσο, αυτό κάνει την Eurovision κάτι εντελώς άλλο από αυτό που αρχικά πιστεύαμε ότι είναι.

Είδαμε ότι έγινε κατά κόρον με το Ισραήλ, τις γιούχες και τις διαδηλώσεις, τα αντιπολεμικά μηνύματα όχι μόνο των θεατών, αλλά και των ίδιων των διαγωνιζόμενων. Το ίδιο έγινε προ ετών και με τη Ρωσία, η οποία αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό, κάτι που όμως δε συνέβη και με το Ισραήλ φέτος. Θα έπρεπε να γίνει κάτι αντίστοιχο; Μεγάλη κουβέντα, αλλά κι αυτή δεν αφορά τη μουσική.

Δεν χρειάζεται να μπούμε στη διαδικασία να σχολιάσουμε αν το «Code» του Nemo ήταν το καλύτερο κομμάτι του διαγωνισμού. Είναι ένα πολύ καλό κομμάτι, με εξαιρετικούς στίχους, με δυνατή σκηνική παρουσία, αλλά πάνω σε αυτό μπορούν να ειπωθούν χιλιάδες διαφορετικές γνώμες, για το αν δηλαδή ήταν πράγματι το καλύτερο ή όχι.

Αυτό που είναι ξεκάθαρο, ωστόσο, ειναι ότι… έσπασε κώδικες, σήκωσε μεγάλη συζήτηση, ανάγκασε έναν ολόκληρο κόσμο να ασχοληθεί μαζί του.

Συζήτηση περί κριτηρίων

Σχολιάζουμε τις διαφορές στη βαθμολόγηση μεταξύ των επιτροπών και του κόσμου. Τα κριτήρια της κάθε πλευράς. Η κριτική επιτροπή έβγαλε πρώτο το Nemo, ο κόσμος προτίμησε την Κροατία με τον πιο ξεσηκωτικό ρυθμό του, αλλά με βάση το κριτήριο του κοινού το κομμάτι της Ελβετίας ήταν πολύ χειρότερο και από άλλα, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ.

Επί της ουσίας, οι επιτροπές ήταν αυτές που χάρισαν την πρωτιά στο Nemo κι εδώ ανοίγει κι άλλη κουβέντα. Οσοι τον υπερασπίζονται λένε πως ευτυχώς που υπάρχουν και οι επιτροπές και μπορούν να αποφασίζουν με πιο καλλιτεχνικά κριτήρια, οι δε πολέμιοί του υπονοούν ότι οι επιτροπές, αποτελούμενες κατά κύριο λόγο από ανθρώπους των τεχνών, έχουν συγκεκριμένο στόχο να περάσουν το μήνυμα της συμπερίληψης στο κοινό και τα κριτήρια δεν είναι μόνο μουσικά.

Γεννώνται φυσικά κι άλλα ερωτήματα: Με ποια κριτήρια επιλέγονται τα μέλη των επιτροπών κάθε χώρας; Θα μας εξηγήσει κανείς μουσικά την επόμενη μέρα γιατί ψήφισε το ένα και όχι το άλλο τραγούδι; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά όσων ψηφίζουν συνήθως σε μια Eurovision; Πόσο ρόλο παίζει η πολιτική; Τι «ποτίζει» το μυαλό του καθένα από μας ώστε να ψηφίσει ένα συγκεκριμένο τραγούδι και πόσο καλοί ακροατές και κριτές της μουσικής είμαστε; Τι εξυπηρετεί τελικά η Eurovision; Είναι ένας θεσμός εντός ή εκτός συστήματος και πόσο ελεγχόμενο μπορεί να είναι αυτό.

Πεδίο συζήτησης, μεγάλο. Μέσα σε όλη αυτή όμως η μουσική περνά σε δεύτερη μοίρα. Σε αυτό όμως ίσως η ευθύνη είναι και δικιά μας, του κόσμου των social media, που προτιμούμε να θεωρούμε συνεχώς ότι κάτι υπάρχει  πίσω απ΄όλα κι αυτό το κάτι, πρέπει να το  σχολιάσουμε και να το θίξουμε, ως πρωτοπόροι της σκέψης. Και ξεχνάμε τι είναι πραγματικά η Eurovision.

Εικόνες: eurovision.tv