Η «κινεζοποίηση» της πολιτικής

του Γρηγόρη Ζαρωτιάδη

Η οικονομική διπλωματία είναι αναντίρρητα η σημαντικότερη πτυχή της διεθνούς πολιτικής που ασκεί ένα κυρίαρχο κράτος: πώς προωθείς ποια προϊόντα και υπηρεσίες του, με ποιον τρόπο θωρακίζεις εγχώριες παραγωγικές δραστηριότητες και τις στηρίζεις στο διεθνές ανταγωνιστικό πλαίσιο, πώς προσελκύεις ποιες επενδύσεις από το υπερσυσσωρευμένο διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Υπό αυτήν την έννοια είναι απολύτως δικαιολογημένο να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στις διεθνείς περιοδείες του εκάστοτε πρωθυπουργού, ως στιγμές κορύφωσης της οικονομικής διπλωματίας. Οι ενστάσεις βρίσκονται αλλού: 1) Η κάθε διεκδίκηση απαιτεί σχέδιο, στρατηγικό στόχο και τακτικές επιλογές, πόσο μάλλον αυτές οι διεκδικήσεις – όπως οι διπλωματικές – οι οποίες περνούν μέσα από πολύπλοκες διακλαδώσεις αντικείμενων συμφερόντων. Υπάρχει λοιπόν κάποιο συνολικό σχέδιο βάσει του οποίου γίνονται τακτικές και στρατηγικές ενέργειες, ή αυτές αποτελούν την κατάληξη των περιστασιακών πιέσεων και περιορισμών; 2) Η οικονομική διπλωματία δεν περιορίζεται στις κυβερνητικές περιοδείες. Όπως προαναφέρθηκε, αυτές είναι η κορύφωση της συνολικής προσπάθειας, που πρέπει να αναπτύσσεται μέσα από τη συνεχή και στοχευμένη αξιοποίηση του διπλωματικού σώματος, των εμπορικών ακολούθων, από τη συντονισμένη εμπλοκή φορέων των παραγωγικών τάξεων. Γίνεται κάτι αντίστοιχο στην περίπτωσή μας; 3) Δεδομένης της «διαβολικής» σύμπτωσης μιας συρρικνούμενης παγκόσμιας αγοράς και της βαθύνουσας παραγωγικής ανεπάρκειας της Ελλάδας, είναι αλήθεια πολύ σημαντικό να υποστηριχθεί πολιτικά η προώθηση των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών στο εξωτερικό. Ξέρουμε όμως ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, ποιοι κλάδοι θα είναι οι πυλώνες της παραγωγικής μας ανασυγκρότησης; Αποφασίσαμε αν θέλουμε να αναπτύξουμε οικονομίες κλίμακας ή οικονομίες ποιότητας, αν προτιμάμε να εξάγουμε ποσότητες ή ποιότητες; Εν τέλει, πώς καθορίσθηκε η πολυπληθής, είναι αλήθεια, ομάδα των επιχειρηματιών και εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων που συνόδευσε τον Πρωθυπουργό; 4) Αντίστοιχα μεγάλη σημασία έχει και η προσέκλυση όσο το δυνατόν περισσοτέρων επενδύσεων. Τι είναι αυτό που θα προβάλλουμε ως κίνητρο, ως στοιχεία προσέλκυσης; Μήπως η γεωπολιτική θέση της χώρας; Προσοχή, όποιος επενδύσει στη «γεωστρατηγική προίκα» της  Ελλάδας, αποκτά και δικαίωμα σε αυτήν. Αυτό θέλουμε; Ποιο είναι λοιπόν το σχέδιό μας; Επιδιώκουμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας δίνει το γεωγραφικό ανάγλυφο και η κλιματική ποικιλία, ο αστείρευτος εθνοπολιτισμικός πλουραλισμός, η ιστορική κληρονομιά και η φύση; Μήπως προτιμάμε την άμεση μεν, αλλά μυωπική επιλογή της εκμετάλλευσης, της εκποίησης προϊόντων και πόρων – διέξοδο στα τρέχοντα αδιέξοδα και ανέξοδη ευκαιρία επικοινωνιακής καμπάνιας; Φοβάμαι το δεύτερο… Η ποσότητα αντί της ποιότητας, σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας μας, επιβαλλόμενη, εκτός των άλλων, από τη βιασύνη που προκαλεί η δεινότητα της θέσης στην οποία βρισκόμαστε, από το ένστικτο επιβίωσης αυτών που φέρουν την ευθύνη. Η ποσότητα αντί της ποιότητας – αυτή είναι η «κινεζοποίηση» της ελληνικής πολιτικής.