Η πολιτική ως trend και στα trends

Black & white βιντέακια, ελαφρώς μονταρισμένες σκηνές των backstage στιγμών που περίσσεψαν ενός γυρίσματος επίσημων δηλώσεων, διαδρομές στο αυτοκίνητο που γίνονται τάσεις στο TikTok, Q&A απλά, αλλά και στημένα δίκην γρήγορου φαγητού ή μιας πρόχειρης λοξής ματιάς σε εφημερίδα. 

Άλλωστε το βίντεο πλέον σιγά-σιγά αντικαθιστά το γραπτό, άλλωστε οι βαθιά δημοσιογραφικές ερωτήσεις εκλείπουν και ποιος θα καθίσει να διαβάσει μια εφημερίδα με δύσκολες ερωτήσεις, όταν ο πολιτικός μπορεί να απαντήσει και να πει ακριβώς αυτό που θέλει πλασάροντας απλόχερα το προβαρισμένο μεγαλείο του οπτικοακουστικά. 

Μια στιγμιαία εκρηκτική διείσδυση και μια διεισδυτική έκρηξη με την εύκολη πληροφορία συμπυκνωμένη σαν τα φρούτα στις βιταμίνες, σαν την πολιτική πάνω σε ένα πρόσωπο, που λέει αυτά που θέλουν να ακούνε.

Ήδη από τις εκλογές και λίγο πριν, υπήρχε πολύς κόσμος ακόμα και από την απέναντι πολιτική πλευρά που εξήρε επικοινωνιακά την προεκλογική καμπάνια του Κυριάκου Μητσοτάκη, η οποία εκ του αποτελέσματος κρίθηκε αποτελεσματική και επιτυχημένη αφού τον οδήγησε σε ανανέωση της λαϊκής εντολής για άλλη μια τετραετία, κατόπιν μιας συμπληρωμένης με αύξηση ποσοστού, φαινόμενο ασυνήθιστο στην πολιτική και συνταγματική μας ιστορία. Τα βίντεο στο TikTok και το πόσο επένδυσε σε αυτά ο Πρωθυπουργός είναι σαφώς βήματα μπροστά από την εποχή μας(;) κι αν όχι από την εποχή μας σίγουρα από αυτή που ζουν οι λοιποί εγχώριοι πολιτικοί. 

Ωστόσο το μπροστά, το πιο εξελιγμένο, τεχνολογικά άρτιο και καλογυρισμένο βίντεο, η αψεγάδιαστή ενορχήστρωση της δημόσιας εικόνας, όλα αυτά δεν σημαίνουν και καλό πολιτικά. Για την ακρίβεια, στο τέλος-τέλος φαίνεται όχι απλά να μην σχετίζονται, να μην έχουν συνάφεια, αλλά σαν η επιστήμη αυτή της επικοινωνιολογίας να απομακρύνει τον κόσμο από την πολιτική, όπως θα πρέπει να ασκείται ή επειδή δεν μου αρέσει και θεωρώ δασκαλίστικο το «πρέπει να ασκείται» , ας πούμε να την οδηγεί εκεί «όπως δεν πρέπει να ασκείται», να επηρεάζεται και να πορεύεται. 

Ο Κασσελάκης χωρίς αμφιβολία έχει μπει σε κάθε σπίτι που κουράστηκε να είναι με τους χαμένους, αλλά δεν θέλει να καταβάλει και καμιά τρομερή προσπάθεια για την επόμενη μέρα, ώστε να παραμείνει νικητής. Ο Κασσελάκης ως ισχυρή περσόνα, ως πρόσωπο δυνατό κάτι το οποίο προκύπτει και από τη σύγκρισή του λόγω της περιφερόμενης ομοιότητας με τον ισχυρότερο ως προς την εικόνα Μητσοτάκη, λειτουργεί ως ο μαγνήτης και αποφορτιστής, αυτός που θα ξελαφρώσει τον καθένα και θα σηκώσει τα πάντα και θα απαλλάξει τους άλλους από τις υποχρεώσεις. Πλάθεται μια εικόνα από τα υλικά της πλήρους καθημερινότητας του, ώστε το πλήρες πακέτο να μαρτυρά αυτόν που θα τα οργανώσει και θα τα φτιάξει όλα όπως πρέπει. Ότι τα στελέχη και οι άνθρωποι του κόμματος θα τα βρουν όλα έτοιμα και στρωμένα για να κάνει ο καθένας τη δουλειά του. 

Ναι, μπορεί πράγματι αυτή η συνταγή της επικοινωνίας να είναι πετυχημένη, ωστόσο αυτό είναι και το ελάττωμα ενός ανθρώπου που την επιλέγει. Δεν είναι ακριβώς η επικοινωνία εν προκειμένων που υπερέχει και έρχεται εμφατικά με προβάδισμα, αλλά η ηχηρή απουσία πολιτικού λόγου, τον οποίο αναπληρώνουν κάποιες εύκολες και αόριστες θέσεις, οι οποίες κι αυτές με τη σειρά τους δημιουργούνται από εχθρικούς στόχους και στοχευμένους εχθρούς. Κανάλια, δικαστές, σύστημα. Και ναι είναι βροντερή η διαφορά στελεχών του κόμματος, υπουργών του κυβερνήσαντος ΣΥΡΙΖΑ, που έχουν εκλεγεί και δοξαστεί, έχουν προσγειωθεί στην πραγματικότητα και στο τι εστί Κυβέρνηση και άλλαξαν και κρίθηκαν και καταψηφίστηκαν και έπαθαν. Το πρόβλημα σε αυτούς είναι ότι μάλλον δεν έμαθαν όσα θα έπρεπε και σε αυτά ακριβώς τα θολά νερά που είχε μπει νωρίτερα το κόμμα δεν έβαλαν ένα φίλτρο. Είτε αυτό λεγόταν συνέδριο είτε εκλογές αργότερα είτε και τα δυο. Πάνω σε αυτό το μισογκρεμισμένο τοπίο, στις απογοητεύσεις των πολλών παθημάτων και των όχι αρκετών μαθημάτων, στο κενό βρήκε έδαφος να φυτρώσει το φαινόμενο Κασσελάκη, που με ακόμα πιο λαμπρό επικοινωνιακό αστέρι και λιγότερο πολιτικό περιεχόμενο από τον Αλέξη Τσίπρα του 2015 κατόρθωσε να μεγαλώσει την κάλπη και τον αριθμό μελών του κόμματος (ζήτημα είναι στο μέλλον αν μπορεί να τα εκπροσωπεί). Έπεισε χωρίς επιχείρημα. Φυσικά δεν ήταν μόνος του. Μεγάλα στελέχη και καλοί οργανωτικοί παίκτες του ΣΥΡΙΖΑ είναι μαζί του. Αριβιστικό να θέλουν πάλι ρόλο σε ένα μονόπρακτο από την παραγωγή του 2015. Βέβαια, υπάρχουν και ορισμένοι που πριν 6 μήνες περίπου ζητούσαν ανανεωτικό και σοβαρό ΣΥΡΙΖΑ με πιο συνετή και ‘’ευρωπαϊκή’’ παρουσία, αποκαλούσαν τότε βαρίδι τον Πολάκη και την Κυριακή πήγαν και ψήφισαν Κασσελάκη. 

Δεν είναι ανεξήγητο το φαινόμενο Κασσελάκη, μπορεί να είναι εκπληκτικά αποτελεσματικό, χαρισματικό, αλλά όχι ανεξήγητο. Προέρχεται και γεννήθηκε αποκλειστικά στις μήτρες του διαδικτύου. Είναι τέκνο της εποχής που κατάφερε να ορίσει το λεξιλόγιο, τους ιδιωματισμούς της στις και με τις μεγάλες πλατφόρμες. Σχεδόν ένα αυτόνομο λεξικό για το καλό και το κακό, το τι είναι ωραίο, αλλά και τους όρους που κάτι θεωρείται ή γίνεται ωραίο. Ακόμα και το φίλτρο σε μια φωτογραφία του ίνστραγκραμ είναι στοιχείο του χαρακτήρα μας πλέον. 

Μια καλή μελέτη και εξοικείωση στο χώρο του διαδικτύου μέσα από τα χρόνια μπορεί να οδηγήσει και στην κατάληψή του. Με τις κατάλληλες κινήσεις να αναδεικνύεσαι, επειδή είναι το ίδιο το διαδίκτυο που αυτοκατασκευάζει και την επιτυχία και τους όρους που αυτή κατακτάται. Είπαμε είναι άλλος κόσμος με τις δομές του, αλλά δεν είναι ο κόσμος.

 Εγραψε με την απόλυτη χειρουργική ακρίβεια για το φαινόμενο Κασσελάκη (και το διαδίκτυο) σε δημοσίευσή του στο facebook ο Χρήστος Τριανταφύλλου: «[…] Αυτό που έχει εδώ σημασία όμως είναι ακριβώς ότι δεν μιλάμε απλώς για συζητήσεις, ή πολιτικές ζυμώσεις ή δημόσιες διενέξεις, αλλά για περιεχόμενο -content στην ιντερνετική ιδιόλεκτο. […] Το content είναι μια σκιώδης έννοια που περιγράφει ταυτόχρονα τα πάντα και τίποτα. […]» 

Ναι αυτό το πέτυχε, διάβασε τις συνθήκες και έλαμψε. Μέχρις εκεί. Τα υπόλοιπα θα φανούν. Το μεγάλο πρόβλημα που είναι πολιτικό, αποκαλύπτει μια συνταγή επιτυχίας, η οποία αν έχει δυο βασικά υλικά με βεβαιότητα μπορεί να γεννήσει από καρδιοκατακτητή του ίνσταγκραμ μέχρι Αρχηγό Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αλλά και Πρωθυπουργό. Έρχεται ένας επιχειρηματίας με αρκετά λεφτά βρίσκει ένα πρόσωπο ολίγο συμπαθές, ολίγο λαμπερό ή ακόμα καλύτερα αν αυτό το πρόσωπο έχει τα λεφτά και με ορισμένους ειδικούς επικοινωνιολόγους της διαδικτυακής απεύθυνσης και της διαμόρφωσης κλίματος και τάσης πετυχαίνει αυτή την ανάδειξη που βλέπουμε. 

Τουλάχιστον ο μεσσιανισμός με τον Αλέξη Τσίπρα προερχόταν από κάποια πιο ανθρώπινα ένστικτα και όχι στην εντέλεια κατασκευασμένα, που μπορούσε να παρακολουθήσει, να προσπεράσει, να απορρίψει ο μέσος ψηφοφόρος. 

Έχουν τους αμυντικούς μηχανισμούς και τα αναχώματα τόσο το πολιτικό σύστημα εν γένει και λιγότερο το κομματικό, όσο και η πολιτική ως έννοια να ανακόψουν τη φόρα και τη σαρωτική ορμή αυτών των μελετημένων διαδικασιών και φαινομένων. Είναι μήπως εκ των προτέρων καταδικασμένη λόγω της εννοιολογικής και αριθμητικής της ευρύτητας και εξάρτησης να αφομοιώνει αυτά τα φαινόμενα και να τα βλέπει σαν εξέλιξή της και έπειτα να της κουνάνε το δάχτυλο που υπέπεσε στο σφάλμα να αγκαλιάσει παιδιά που την υπονόμευσαν και σιγά-σιγά την έτρωγαν από μέσα;