Η τηλεόραση ενημερώνει ή παραπλανά;

Της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου 

Σε ποια κατηγορία εμπίπτει το εκτεταμένο βήμα από τηλεοράσεως που δόθηκε στη Χρυσή Αυγή; Είναι ζήτημα δημοκρατίας ή χειραγώγησης; Ο δημοσιογράφος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφόρηση ή να εξυπηρετεί την ανάγκη για μεγάλες ακροαματικότητες; Λειτουργεί συνειδητά ή ασυνείδητα όταν επιλέγει τη θεματολογία του; Αν συμφωνούμε όλοι σε κάτι είναι η κυριαρχία της τηλεόρασης. Δεν έχω πεισθεί, όμως, ακόμη, αν γνωρίζουμε και όλοι τη δύναμη της τεράστιας επιρροής της. Ποια είναι τα εργαλεία της; «Βομβαρδίζει» τον τηλεθεατή με ήχο και εικόνα, καθιστώντας το μήνυμα αποδεκτό σχεδόν παθητικά. Μπορεί να παρεμβαίνει με την παραγωγή και την αναπαραγωγή ειδώλων, δημιουργώντας ακόμη και πρότυπα, όπως και αξίες ζωής. Έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται τους φόβους μας, ακόμη, ακόμη, να διαμορφώνει την άποψη που έχει μια κοινωνία για τον εαυτό της. Υπογραμμίζει τις εκφράσεις του προσώπου, που θεωρούνται περισσότερο άμεσες και ταυτόχρονα αμφίσημες, περισσότερο φυσικές και λιγότερο συγκεκριμένες, όταν συγκρίνονται με τις γλωσσικές καταγραφές και είναι σημαντικό στοιχείο της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης. Ακόμα κι όταν οι εικόνες και οι εκφράσεις αιχμαλωτίζονται από τις λέξεις, σπάνια περιορίζονται σε αυτές. Έχουν προηγηθεί αρκετές επιστημονικές μελέτες που έχουν στοιχειοθετήσει την επιρροή της τηλεόρασης σε όλη την κλίμακα των ηλικιών. Ενδεχομένως, σε ένα ιδεατό σύμπαν πιθανόν να αποφασίζαμε να κλείσουμε οριστικά και αμετάκλητα τους δέκτες μας. Όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Από αυτήν την καταλυτική γοητεία της τηλεόρασης φαίνεται να παρασύρθηκε και η φαμίλια Φύσσα. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί το γεγονός ότι δέχθηκε να κάνει θέαμα το σπαραγμό της για την απώλεια του μονάκριβου γιου της από χέρι κατευθυνόμενου δολοφόνου στην ίδια εκπομπή που έδωσε άπλετο χρόνο στους υπαίτιους «Πρωταγωνιστές» της τραγωδίας της; Κι εδώ φυσικά δεν ισχύει το «δεν ήξερες, δεν ρώταγες;» Πίστεψαν άραγε οι χαροκαμένοι αυτοί άνθρωποι ότι έτσι θα γινόταν πιο γνωστό το έγκλημα, ότι θα κινητοποιηθεί περισσότερος κόσμος κατά του γνωστού ναζιστικού μορφώματος, ότι θα μπορούσαν να συμβάλουν με τον τρόπο τους στον περιορισμό του, ότι εν τέλει θα ήταν το καλύτερο μνημόσυνο για το παιδί τους; Ή ότι έτσι θα ευαισθητοποιηθεί η τυφλή δικαιοσύνη για την τιμωρία των ενόχων; Ο,τι κι αν ισχύει από όλα αυτά ή και τίποτε, η ευθύνη ανήκει σε μεγάλο βαθμό στον ίδιο το Σταύρο Θεοδωράκη. Που όταν η Χρυσή Αυγή φαινόταν να «κάλπαζε» δημοσκοπικά, δεν δίστασε να αφιερώσει μια ολόκληρη εκπομπή στον αρχηγό της. Γιατί γνωρίζει πολύ καλά το επικοινωνιακό παιχνίδι της τηλεόρασης. Γιατί χρειαζόταν τα μηχανάκια της AGB. Όπως τώρα, αυτό που «πουλάει» είναι η οδύνη της οικογένειας. Την οποία έβαλε στο ίδιο σακί. Της τηλεθέασης. ¨Μην μου θυμώνεις, ξέρω, δεν θέλεις να τα λέω», είπε κάποια στιγμή γκροπλάν στην κάμερα η μάνα του Παύλου Φύσσα, χαϊδεύοντας τη φωτογραφία του. Καμάρωνε για όσα είχε κάνει εκείνος αθόρυβα για τους αστέγους. Αυτήν την εικόνα κρατώ μόνον από τους τελευταίους «Πρωταγωνιστές»…