Η ζωή στο διαδίκτυο: Facebook και ιδιωτικότητα

του Στέφανου Σκλαβενίτη

“Γεια σε όλους από εσάς που είναι στη λίστα των επαφών μου από το Facebook . Θα ήθελα να ζητήσω μια χάρη από εσάς …. Ίσως να μην γνωρίζετε ότι το Facebook έχει αλλάξει τη διαμόρφωση της ιδιωτικής ζωής μας πάλι…”

Μην μου πείτε πως δεν το πετύχατε κι εσείς! Είναι το τελευταίο κείμενο-μόδα που κυκλοφόρησε αρκετά όλο τον Σεπτέμβριο στο timeline μας. Φυσικά, δεν ήταν μόνο αυτές οι τέσσερις γραμμές, ήταν πολύ περισσότερες, ωστόσο δεν θα ήθελα να σας τιμωρήσω και να σας βάλω να το ξαναδιαβάσετε..

‘Είναι αλήθεια;’

‘Όντως το Facebook το έκανε αυτό;’

‘Τι να κάνω;’

Δεν σας κρύβω πως καθημερινά δέχομαι τέτοια ερωτήματα, ειδικά την περίοδο που κυκλοφορούν τέτοια κείμενα… ‘αποκάλυψης’. Δεν μπορώ επίσης να μην παραδεχθώ πως στην πλειονότητά τους αυτές τις ερωτήσεις δεν μπορώ να τις πάρω ιδιαίτερα στα σοβαρά. Όχι γιατί δεν μεταφέρουν πραγματικές ανησυχίες, αλλά γιατί απλά δεν υπάρχει ιδιωτική ζωή ala carte.

Δεν γίνεται από τη μια να ανεβάζουμε ημίγυμνες φωτογραφίες, απαξιωτικά σχόλια για το αφεντικό μας, εικόνες των παιδιών μας σε κάθε τους στιγμή και ακριβώς μετά να θεωρούμε πως το Facebook παραβιάζει την ιδιωτικότητά μας. Δεν γίνεται να μην έχουμε ελέγξει παρά ελάχιστα τις ρυθμίσεις του λογαριασμού μας και να μην έχουμε διαβάσει (ποτέ και κανείς μας) τους όρους συμμετοχής σε κάθε υπηρεσία που έχουμε λογαριασμό και να έχουμε απαιτήσεις αυτού του είδους.

Ως digital άνθρωπος γνωρίζω την βασική αρχή που λέει πως αν κάτι ανέβει στο διαδίκτυο είναι αυτόματα προσβάσιμο παντού και δυνητικά από τον καθένα, ακόμα κι αν κατέβει το επόμενο δευτερόλεπτο (ρωτήστε κάποιους ατυχείς πολιτικούς που δεν το γνώριζαν αυτό και είδαν τα σβησμένα tweets τους να διαπρέπουν χρόνια μετά). Ως γονιός από την άλλη δεν χρειάζεται να διαβάσω τους όρους του Facebook για να ξέρω πως αν θέλω να διαφυλάξω την ιδιωτικότητα του παιδιού μου το μόνο που χρειάζεται είναι να μην ανεβάζω φωτογραφίες του! (ΥΓ Αλήθεια, το ρωτήσατε αν θα ήθελε;)

Υπό άλλες συνθήκες θα σας έλεγα πως το Facebook είναι μια εταιρία εισηγμένη στο χρηματιστήριο, που έχει ένα σαφές monetization plan, ένα πλάνο δηλαδή για να βγάλει χρήματα. Αυτό προβλέπει την εκμετάλλευση της διασύνδεσης των ανθρώπων μεταξύ τους, όπως άλλωστε την εκμεταλλευόμαστε κι εμείς τόσο καιρό που είμαστε μέλη του βρίσκοντας συντρόφους, παλιούς συμμαθητές ή και συνεργάτες μέσα από αυτό. Με άλλα λόγια το Facebook κάνει τη δουλειά του, προσφέροντας στους marketeers τα εργαλεία εκείνα ώστε να βοηθήσουν τους πελάτες τους, δημιουργώντας διαφημιστικό προϊόν συναφές με τα ενδιαφέροντά μας, πρακτική που μάλλον μας ωφελεί παρά μας βλάπτει. (Είναι καλύτερα να ανακαλύπτω το super site με εξοπλισμό ποδηλάτου που δεν ήξερα από το να μου εμφανίζονται στα τυφλά συνέχεια χρηματιστηριακά προϊόντα, δεν συμφωνείτε;)

Όμως οι συνθήκες είναι πολύ πιο περίπλοκες… Νομίζω κάπου εδώ πρέπει να μιλήσουμε τη γλώσσα της αλήθειας.

H ιδιωτικότητα

Ιδιωτική  ζωή όπως νομίζαμε ότι την ξέραμε, δεν υπάρχει στο ίντερνετ.

Όπως πολύ εύγλωττα το εξηγεί στην ολότητά του και ο δημοσιογράφος Θοδωρής Γεωργακόπουλος στο παραπάνω link

‘Το Ίντερνετ δεν είναι ένα ελεύθερο και άναρχο φόρουμ επικοινωνίας της ανθρωπότητας. Είναι ένα δίκτυο υπηρεσιών που δημιουργούνται (ελεύθερα και ανεμπόδιστα) από ιδιωτικές εταιρείες………..Προς το παρόν οι περισσότεροι από εμάς αυτό δεν το έχουμε χωνέψει και αντιμετωπίζουμε τον online κόσμο όπως αντιμετωπίζουμε τον offline, περιμένοντας αντίστοιχη προστασία και αντίστοιχες ελευθερίες εκεί.’

Και όντως αυτές οι προσδοκίες είναι ανεδαφικές και το σχήμα μη λειτουργικό… Μπορεί εταιρίες κολοσσοί όπως η Google και το Facebook να αρνήθηκαν την εμπλοκή τους στο σχέδιο Prism που αποκάλυψε ο Edward Snowden, ωστόσο και τα μικρά παιδιά ακόμη γνωρίζουν πως η δύναμη των κυβερνήσεων και ειδικά αυτή των ΗΠΑ είναι αρκετή ώστε να παρακάμψει οποιαδήποτε βούληση για προστασία της ιδιωτικότητας θα επεδείκνυαν ποτέ τα κοινωνικά δίκτυα και οι λοιπές εταιρίες τεχνολογίας (αν την επεδείκνυαν καν ποτέ βέβαια…). Αυτά δεν είναι παρά νέα που έγιναν γνωστά παγκοσμίως επιβεβαιώνοντας ψίθυρους χρόνων.

Το graph search

Το νέο εργαλείο graph search -και όχι γραφικές app όπως το πολυθρύλητο κείμενο που βγήκε μάλλον μέσα από το google translate αναφέρει- έτσι κι αλλιώς δεν είναι ακόμα διαθέσιμο σε όσους χρησιμοποιούν το Facebook στα ελληνικά. Ακόμα κι έτσι ό,τι περιγράφει ο συντάκτης καταρρίπτεται κάπως έτσι…(αναλυτικά εδώ)

Αν πάλι ίσχυε – υπόθεση για την οικονομία της συζήτησης- ποια θα ήταν η λύση; Να σβήσουμε τους φίλους μας που δεν θα υιοθετήσουν τις ρυθμίσεις που εμείς προτείνουμε-επιβάλλουμε; Και ποιο το νόημα να είσαι στο κοινωνικό αυτό δίκτυο επομένως;

Με άλλα λόγια την επόμενη φορά που θέλετε να κρατήσετε κάτι κρυφό, απλά μην το αναρτήσετε. Θα κάνετε τη ζωή σας πολύ πιο εύκολη…

Υ.Γ. Αν θέλετε να αλλάξετε στέκι στις ψηφιακές σας περιπλανήσεις, υπάρχουν πάντως λύσεις!