Ηλέκτρα, ένα μανιασμένο πλάσμα

της Γιώτας Κωνσταντίδου

Η Μαρίνα Ασλάνογλου, ως Ηλέκτρα του Ευριπίδη, επισκέπτεται την πόλη μας για δυο παραστάσεις στο θέατρο Δάσους. Ενθουσιασμένη από τον ρόλο που της χάρισε ο μεγάλος δάσκαλος Σπύρος Α. Ευαγγελάτος και από το εξαίρετο κείμενο μετάφρασης του Κ.Χ. Μύρη μας φέρνει αντιμέτωπους με την Ηλέκτρα, το μανιασμένο πλάσμα που δεν ηρεμεί μέχρι να θρέψει το θεριό της εκδίκησης που την κατακυριεύει. «Είναι ένας άνθρωπος, όπως πολλοί άνθρωποι γύρω μας, που σκέφτεται ακραία και άσχημα πράγματα. Πρόκειται για μια ηρωίδα άκρως επίκαιρη.»

Είναι η πρώτη σας επαφή με το αρχαίο δράμα;

Η πρώτη μου επαφή με το δράμα και το οφείλω στον κ. Ευαγγελάτο που με εμπιστεύτηκε για άλλη μια φορά, προσφέροντάς μου μια από τις μεγαλύτερες ευκαιρίες στο θέατρο.

Η ηρωίδα είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα στη ζωή που της επιβάλλουν και στην εκδίκηση που την τρέφει;

Είναι ένα πλάσμα που διψάει για εκδίκηση. Έχει πονέσει πάρα πολύ, έχει απέραντη αγάπη για τον πατέρα της και το μόνο που επιζητά είναι να εκδικηθεί για το φόνο του πατέρα της. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι θέλει να εκδικηθεί τη μητέρα της. Αν δε δει αίμα, δεν πρόκειται να ηρεμήσει. Εμφανίζεται ο Ορέστης μετά από πολλά χρόνια και μαζί σχεδιάζουν και διαπράττουν το φόνο του Αίγισθου και της μητέρας τους.

Αν φέρναμε την Ηλέκτρα στη σύγχρονη εποχή πώς θα ήταν ο χαρακτήρας της;

Ίδιος. Η έννοια της εκδίκησης και του μίσους υπάρχει ακόμα και σήμερα και θα συνεχίσει να υπάρχει. Είναι ένας άνθρωπος, όπως πολλοί άνθρωποι γύρω μας, που σκέφτεται ακραία και άσχημα πράγματα. Το μυαλό μας δεν το ορίζουμε, μπορεί να σκεφτούμε ο,τιδήποτε. Για να φτάσει, όμως, να το διαπράξει σημαίνει ότι έχει οδηγηθεί στην αντίπερα όχθη. Σαφέστατα θα μπορούσε να υπάρχει και σήμερα η Ηλέκτρα. Πρόκειται για μια ηρωίδα άκρως επίκαιρη.

Αυτό που λείπει στην Ηλέκτρα είναι η πραγματική οικογένεια που δεν βίωσε ποτέ, η εκδίκηση για τον άδικο θάνατο του πατέρα της, η δικαιοσύνη;

Δικαιοσύνη και εκδίκηση για τον πατέρα της. Δεν την ενδιαφέρει τίποτε άλλο. Διακατέχεται από ένα ιδεοψυχαναγκασμό, πιστεύει ότι θα λυτρωθεί μόνο αν εκδικηθεί. Η Ευριπίδεια Ηλέκτρα έχει διαφορές από την Ηλέκτρα του Σοφοκλή. Στη δική μας παράσταση, ο Ορέστης παίρνει και μια οπτική αντιήρωα. Αν δεν ήταν η Ηλέκτρα ίσως να μην ολοκληρωνόταν το έγκλημα. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στο έργο που λέει ότι την ώρα που πήγε να σκοτώσει τη μητέρα του, έπεσε το μαχαίρι από τα χέρια του και γλίστρησε και η Ηλέκτρα το πήρε, του το’ σφιξε στα χέρια και διέπραξαν μαζί το φονικό.

Η εκδίκηση πραγματοποιείται, έρχεται όμως η λύτρωση της ηρωίδας;

Στο τέλος, μετανιώνει για τα δεινά της ζωής της. Δεν είμαι όμως απόλυτα σίγουρη ότι φτάνει στη μεταμέλεια για το φόνο της μητέρας της. Η τιμωρία της δεν είναι τόσο σκληρή όσο του αδερφού της. Εξορίζεται από την πατρίδα της, ως την εσχάτη των ποινών της εποχής, αλλά παντρεύεται τον Πυλάδη και δεν είναι έρμαιο των Ερινυών όπως ο Ορέστης.

Πόσο σας βοήθησε στην απόδοση του ρόλου σας, η μετάφραση του αρχαίου κειμένου του κ. Μύρη και η σκηνοθετική καθοδήγηση του κ. Ευαγγελάτου;

Είναι μια υπέροχη μετάφραση. Ένας λόγος που γεμίζει το θέατρο με τη ροή του και γίνεται απόλυτα αντιληπτός από τους θεατές. Η σκηνοθετική μαεστρία του κ. Ευαγγελάτου προωθεί τη δυναμική των λέξεων, να ακουστούν σωστά και όπως πρέπει και όταν ο ηθοποιός αντιλαμβάνεται πλήρως το νόημα των λέξεων, των στίχων του αρχαίου δράματος κοινωνεί απόλυτα στο κοινό το έργο. Οι θεατές είναι ενθουσιασμένοι και μας εκμυστηρεύονται ότι νιώθουν απόλυτα κάθε στίχο του έργου.

Η παράσταση περιοδεύει σε πολύ δύσκολες στιγμές για τη χώρα. Το αρχαίο δράμα δείχνει να είναι σωτήριο καταφύγιο;

Δεν ξέρω να σας πω με σιγουριά αν είναι καταφύγιο το δράμα ή η κωμωδία. Θεωρώ ότι το κοινό είναι εξοικειωμένο με το θέατρο και αποτελεί γι’ αυτό μια διέξοδο γνώριμη και επιθυμητή. Όταν είσαι σε μια απομακρυσμένη πόλη επιζητάς μια τέτοιου είδους διασκέδαση. Αναμφισβήτητα, έχει συνδράμει και το γεγονός ότι έχουμε μειωμένο εισιτήριο και δημιουργούμε προδιαγραφές για να μας επιλέξει το κοινό. Είναι πολύ σημαντικό σε τόσο δύσκολες εποχές το κοινό να σε επιλέγει και να σε τιμά με την παρουσία του.

Η παράσταση είναι παραγωγή του θεάτρου Badminton, αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό να περιοδεύσετε και στο εξωτερικό;

Δεν ξεκινήσαμε μ’ αυτή την προοπτική αλλά με στόχο να ανεβεί η παράσταση μπροστά σε ξένο κοινό όταν φιλοξενούμασταν στο κλειστό χώρο του θεάτρου με τη συνοδεία υπέρτιτλων σε ξένες γλώσσες και στη συνέχεια αποφασίσαμε να μεταφέρουμε την παράσταση εκτός θεάτρου καθώς είναι μια παράσταση που τιμάει τον θεατή. Πρόκειται για μια έντιμη και εξαίρετη δουλειά.

Περιοδεύεται με αντικατάσταση της κ. Πιττακή στο ρόλο της Κλυταιμνήστρας από την κ. Ψάλτη.

Ναι, η κ. Πιττακή δεν μπόρεσε να είναι μαζί μας στην περιοδεία καθώς είχε παράλληλες παραστάσεις στο Φεστιβάλ Αθηνών και έτσι έχουμε την τιμή να έχουμε μαζί μας την κ. Μαρίνα Ψάλτη, μια έμπειρη και εξαιρετική ηθοποιό που εντρύφησε στα άδυτα του ρόλου μέσα σε τρεις πρόβες. Είμαστε πολύ καλά σ’ αυτήν την περιοδεία καθώς είναι δύσκολο να συνυπάρξουν πολλά άτομα αρμονικά σε γρήγορους ρυθμούς. Είμαστε διπλά ευλογημένοι, λοιπόν, σ’ αυτήν την παράσταση, οι καλοί συνεργάτες είναι ευχής έργον.