Ηλία ρίχ’το, έχουμε ξοφλήσει

Πρόσφατη έρευνα για τις αναγνωστικές συνήθειες των Ελλήνων έδειξε ότι μόλις το 13% ορίζεται ως βιβλιόφιλο κοινό, έχοντας διαβάσει πάνω από οκτώ βιβλία τον τελευταίο χρόνο (Qed Market Research & Το Βήμα, Μάιος 2019). Είναι, λοιπόν, αξιοπρόσεκτη η τάση των πολλών να αφήνονται στα δίχτυα των fake news οικειοθελώς και να διαβάζουν τις ειδήσεις σαν να ήταν εύπεπτα παραμυθάκια. Αφού δεν είμαστε λαός που τρώει τα νιάτα του πάνω από τα βιβλία του Ντοστογιέφσκι, γιατί θέλουμε οι ειδήσεις που «καταναλώνουμε» να είναι σχεδόν προϊόν λογοτεχνίας; Ιδού η απορία…

Μια βόλτα στο Facebook -και ειδικά στα groups του, σε αυτή τη μάστιγα- αρκεί για να καταλάβει κανείς από τα δημοσιεύματα που άκριτα αναπαράγονται πού οδεύει η ενημέρωση σε αυτή τη χώρα.

Sites με ονόματα που κραυγάζουν ότι είναι αναξιόπιστα, χρήστες που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η σελίδα Donald Trump Greek Fan Club δεν είναι τρολιά, ανυπόστατα ρεπορτάζ που παρουσιάζονται παντού ως τρομερές αποκαλύψεις. Όλα αυτά και άλλα τόσα συνθέτουν την κανονικότητα στα social media και την «τροφή» της πλειοψηφίας. Δυστυχώς.

Ο καθένας πιστεύει αυτό που θέλει να πιστέψει και αυτό είναι το -τεράστιο- πρόβλημα. 

Τρανή απόδειξη το σχόλιο που απομονώσαμε κάτω από το θέμα του ellinikahoaxes.gr, που καταρρίπτει την είδηση περί απόπειρας βιασμού μιας νοσηλεύτριας σε hot spot της Ορεστιάδας από ανήλικους μετανάστες.

«Και ψέμα να είναι, είναι κάτι που θα μπορούσε να γίνει, οπότε μπορούμε να πούμε πως είναι μια διδακτική ιστορία. Και η μυθολογία δεν είναι αλήθεια, αλλά έχει κάτι να μας δώσει».

Θα μπορούσε να είναι ειρωνικό σχόλιο. Η πορεία της συζήτησης κάτω από το post δεν έδειξε κάτι τέτοιο, αλλά σαφώς δεν μπορεί κανείς να είναι σίγουρος. Ωστόσο, ως τοποθέτηση είναι ο ορισμός της ανησυχητικής προσέγγισης απέναντι στα media και το δημοσιογραφικό λειτούργημα. «Δε θέλουμε να μας ενημερώνετε, εμείς θα πάρουμε το ηθικό δίδαγμα από ό, τι μας αρέσει. Και ούτε γάτα, ούτε ζημιά». Αυτή είναι η μετάφραση. Αυτό είναι το ζοφερό τέλος όποιας κουβέντας κι αν πας να ανοίξεις για τη σημασία και την αξία της ορθής ενημέρωσης σήμερα.

Ο κόσμος συνηθίζει να ρίχνει όλο το φταίξιμο για την «κατάντια των ΜΜΕ» στους δημοσιογράφους. Ποτέ κανείς δεν σκέφτεται ότι είναι δική του ατομική υποχρέωση να ελέγχει από πού ενημερώνεται, σε ποιον εμπιστεύεται τη διαμόρφωση της άποψής του. Και κάπως έτσι, καταλήγουμε στους μύθους και στα ευεργετικά τους μαθήματα. Γιατί είναι πιο εύκολο και σε αφήνει να κοιμάσαι τα βράδια τον ύπνο του δικαίου…

ΔΕΙΤΕ: Χαμένοι στην Ανάγνωση: Γιατί νιώθουμε ανίκανοι πλέον να διαβάσουμε όπως παλιά;