Influencers με πτυχίο και καθοδήγηση κοινού με την (ακαδημαϊκή) βούλα;

Ώρες συζητήσεων για τους influencers. Είναι επάγγελμα; Σιγά, τι κάνουν… ανεβάζουν δυο προϊόντα στα stories. Πόσο “πάει” το ποστ; Κι έπειτα ήρθαν οι απαντήσεις. “Φορολογούμαστε κανονικά”, “είμαστε το προϊόν και ταυτόχρονα διαφημίζουμε άλλα προϊόντα”, “είναι επάγγελμα και μάλιστα κουραστικό, χωρίς ρεπό”.

Και κάπως έτσι, στα social media έχει διαμορφωθεί μια άλλη πραγματικότητα και οι λογαριασμοί με πολλούς ακόλουθους προωθούν προϊόντα, απόψεις, ιδέες. Και αυτό με τη σειρά του περνά στην τηλεόραση, με εκπομπές να ασχολούνται με αυτούς. “Σάλος με τις δηλώσεις γνωστής influencer”, “influencer έκανε το τάδε” κ.ό.κ.

Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας influencer αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην Ευρωβουλή. Ο Φειδίας Παναγιώτου από την Κύπρο ξεκίνησε μια προεκλογική εκστρατεία μέσα από τα social media, οι χρήστες έπαιρναν τις αποφάσεις για το πως θα κινηθεί και κάπως έτσι συνεχίζεται η πορεία του και εντός Ευρώπης, αφού με instagram polls δίνει τον λόγο- όπως λέει- στον κόσμο να αποφασίσει πως θα χαράξει την… πολιτική του πορεία.

Και για όλους αυτούς που αναρωτιούνται “με ποια εφόδια, με ποιες γνώσεις, ποια πτυχία και ποιες περγαμηνές μπορεί ένας influencer να έχει τόσο λόγο στην κοινωνία και, απ’ ότι φαίνεται και στην πολιτική… Οι Ιρλανδοί, βρήκαν τη λύση.

Το πανεπιστήμιο για influencers είναι εδώ

Διαβάζω στην ελληνική έκδοση της DW πως το Southeast Technical University της κομητείας του Κάρλοου (SETU) προσφέρει για πρώτη φορά τετραετή (!) κύκλο σπουδών για μελλοντικούς influencers και ειδικούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η επίσημη ονομασία του πτυχίου θα είναι Bachelor of Arts in Content Creation and Social Media.

Το πρόγραμμα λειτουργεί, φυσικά, έναντι διδάκτρων. Η τηλεοπτική παραγωγός και διευθύντρια του τμήματος Αϊρίν Μακ Κόρμικ αναφέρει πως «ασφαλώς, θα μπορούσες να κάθεσαι και σπίτι σου για πέντε χρόνια, να πειραματίζεσαι στα social media και να κάνεις καριέρα ως influencer. Αλλά αν θέλεις μία μακροπρόθεσμη προοπτική, το να έρθεις στο πανεπιστήμιο και να εφοδιαστείς όχι μόνο με πρακτική εμπειρία, αλλά και με την απαραίτητη θεωρητική κατάρτιση, αυτό θα κάνει μεγάλη διαφορά στην καριέρα σου».

Οι 15 πρώτοι σπουδαστές (ή μάλλον, φοιτητές…) πέρασαν το κατώφλι του νέου τμήματος τον Σεπτέμβριο, ενώ η σχολή φαίνεται να έχει μεγάλη απήχηση. Συγκεκριμένα, η υπεύθυνη του τμήματος αναφέρει πως σε αντίστοιχο “θερινό σχολείο” οι αιτήσεις ήταν 350 για την κάλυψη 30 θέσεων.

Το “κυνήγι” του influencing φαίνεται και από την έρευνα της Morning Consult που λέει πως το 57% των Gen Zs στην Αμερική θα ήθελε να είναι influencer στα social media. Το 53% το περιγράφει ως «αξιόπιστη επιλογή καριέρας».

Η παντοδυναμία των influencers

Δεν είναι άγνωστο στη χώρα το πόση απήχηση έχουν πια οι influencers. Το influencing έχει μπει μέχρι και στην πολιτική. Είτε ως πολιτευτές- όπως είπαμε παραπάνω- είτε ως μέσο προώθησης, οι influencers φαίνεται να “γεφυρώνουν” το χάσμα μεταξύ της νέας γενιάς και των πολιτικών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε πριν τις εθνικές εκλογές του 2023 στην Νεφέλη Μεγκ, podcaster και content creator, ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε συνέντευξη στην Zoe Pre στο κανάλι της στο YouTube. Ο Στέφανος Κασσελάκης έπαιξε πριν λίγους μήνες “Θάρρος ή αλήθεια” με τον Fipster.

Και καλά έκαναν, και δε φέρουν οι συγκεκριμένοι influencers ευθύνη για αυτό. Αυτό απλά το αναφέρουμε για τον εξής λόγο: όλοι έχουν καταλάβει ότι οι influencers έχουν δύναμη. Σύμφωνα με έρευνα του Northwestern University και της ltk, μιας πλατφόρμας που συνδέει τους influencers με brands, σχεδόν τα 3/4 των Gen Zs στην Αμερική βασίζονται σε influencers για να τους βοηθήσουν να επιλέξουν ποια προϊόντα θα αγοράσουν. Το ίδιο συμβαίνει και με το 1/3 των ανθρώπων που είναι boomers (γεννημένοι το 1964 και νωρίτερα) ή μεγαλύτερης ηλικίας.

Το πτυχίο που ανοίγει δρόμους…

Το θέμα είναι πλέον μιλάμε για σχολή influencing όπου ο καθένας, έναντι διδάκτρων, μπορεί να δηλώνει influencer και με πτυχίο. Που πάει όμως όλη αυτή η δουλειά με τους influencers; Νόμιζα ότι μόνο στην Ελλάδα έχουμε τέτοια λατρεία με τους τίτλους αλλά, απ’ ότι φαίνεται, πλέον και ο influencer θα έχει πτυχίο. Δηλαδή, με βαθμό 8 και πάνω θα είσαι αριστούχος… επιρροής, σαν να λέμε.

Είμαστε μόλις λίγες μέρες πριν την ανάδειξη νέου προέδρου στις ΗΠΑ. Κάμαλα Χάρις ή Ντόναλντ Τραμπ θα είναι σε λίγο καιρό πρόεδροι μιας υπερδύναμης που έχει να διαχειριστεί μεσανατολικό, ρωσοουκρανικό και ποιος ξέρει τι άλλο μπορεί να προκύψει. Κλιματική κρίση, ακρίβεια, διεθνείς σχέσεις βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Και βλέπουμε ότι και εδώ, οι influencers έχουν ρόλο καταλύτη.

Celebrities- που πλέον θέλοντας και μη καθίστανται και influencers, προβαλλόμενα πρόσωπα, τραγουδιστές και αμιγώς influencers έχουν μπει για τα καλά στο παιχνίδι των εκλογών. Gen Z και όχι μόνο, κρέμονται από τα χείλη της Taylor Swift (τραγουδίστρια), του Joe Rogan (podcaster) και άλλων αγαπημένων τους δημοσίων προσώπων για το τι θα ρίξουν στην κάλπη.

Καθιστάς, λοιπόν, κάποιον, απόφοιτο σχολής influencing, άρα είναι ειδικός στην άσκηση επιρροής και στην προώθηση; Το τμήμα αναφέρει ότι παρέχει και θεωρητική γνώση- όπως ένα πανεπιστήμιο δηλαδή;- με μαθήματα πιο πολύ δημοσιογραφικά, δημιουργική γραφή, παραγωγή podcast και ό, τι άλλο. Στα πανεπιστήμια που διδάσκεται δημοσιογραφία, στις θεωρητικές γνώσεις υπάρχουν μαθήματα οικονομίας, ιστορίας, πολιτικής, κι έτσι ένας δημοσιογράφος έχει ένα κάποιο, προπτυχιακό πάντα υπόβαθρο, κάποιες γνώσεις γενικές για να ασκήσει το επάγγελμα.

Ένας απόφοιτος influencer, τι βέλη έχει στην φαρέτρα του; Καθιστούμε μήπως με ένα τέτοιο πρόγραμμα σπουδών έγκυρες τις πληροφορίες που μας μεταδίδει ένας δημιουργός περιεχομένου; Γιατί, ξέρουμε καλά πως ένα πτυχίο, ας πούμε, στην παραγωγή περιεχομένου, στο πέρασμα των χρόνων είναι πολύ πιθανό να μείνει ως ένας πτυχιούχος influencer και άρα να κάνουμε έναν συλλογισμό ψευδή, πως για να έχει πτυχίο, έχουν βάση σχεδόν όσα λέει.

Μην μπερδευόμαστε και μη χάνουμε την ουσία. Εννοείται πως ένας influencer εργάζεται, πουλά, προωθεί και πολλές φορές έχουμε δει ωραίες κινητοποιήσεις, ιδέες, απόψεις και δράσεις. Φιλανθρωπίες, μπαζάρ και άλλα πράγματα, ευαισθητοποίηση για κοινωνικά θέματα, προβολή όσων δεν προβάλλονται στην TV. Αλλά ένα πτυχίο influencing είναι κάπως υπερβολικό, ας μη γελιόμαστε.

Και, εννοείται ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε πολυδιάστατοι και, εννοείται ότι ένας influencer μπορεί να είναι πολιτικοποιημένος, να έχει σπουδάσει, να έχει ασχοληθεί με αυτό και να παίρνει θέση. Μην μπερδέψουμε όμως το μελλοντικό πτυχίο του influencer με τη σωστή γνώση και γνώμη του…