Καλοκαιρινό ημερολόγιο αστικών συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης

Έτυχε να βρεθώ ξανά στη Θεσσαλονίκη τις μέρες που ήταν στην επικαιρότητα η συζήτηση για την κακιά συνήθεια των πολιτών να αφήνουν το εισιτήριο του Μετρό στις σκάλες για πιθανή χρήση από άλλον επιβάτη. Το ζήτημα ανέδειξε ο Υφυπουργός Μεταφορών προαναγγέλλοντας τη λήψη μέτρων για να συνετίσει τους κοινωνικά ασυνείδητους πολίτες. «Δεν είναι θέμα αλληλεγγύης. Είναι έλλειψη κοινωνικής συνείδησης» είπε χαρακτηριστικά.

Το βασικό μέτρο που συζητείται είναι η τιμωρητική αύξηση του εισιτηρίου, είτε με την κατάργηση της χρονικής διάρκειας (70 λεπτά) είτε με υπερδιπλάσια πρακτικά αύξηση της τιμής (με αυξημένη και διπλή χρέωση του εισιτηρίου αν διατηρηθεί η χρονική διάρκεια).

Αυτό που δεν αναφέρεται στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης είναι η συνεχιζόμενη για 9 μήνες τώρα πια απουσία ενιαίου εισιτηρίου. Όλοι το είχαμε διαβάσει τον Νοέμβριο που ξεκίνησε η λειτουργία του Μετρό: οι αρμόδιοι δεν κατάφεραν να ενοποιήσουν τα συστήματα έκδοσης εισιτηρίου των λεωφορείων και του Μετρό και έτσι δεν υπήρχε με τη λειτουργία του Μετρό ενιαίο εισιτήριο. Δεν τα έχουν καταφέρει, όμως, να λύσουν το τεράστιο αυτό ζήτημα μέχρι και σήμερα, τον Αύγουστο του 2025. Ως αποτέλεσμα πολίτες που θέλουν να συνδυάσουν για κάποια μετακίνησή τους μετρό και λεωφορείο πρέπει να αγοράζουν δυο διαφορετικά εισιτήρια. Εδώ να θυμηθούμε ότι η βασική γραμμή του Μετρό Θεσσαλονίκης διανύεται από τη μια άκρη έως την άλλη σε 17 λεπτά. Με τα παραπάνω ως δεδομένα, και κυρίως με την απουσία ενιαίου εισιτηρίου, η παραχώρηση του εισιτηρίου μοιάζει με μια ορθολογική επιλογή εκ μέρους των επιβατών.

Λίγο παραπάνω ανέφερα ότι αν κάποιος επιθυμεί να συνδυάσει τα δυο μέσα, πρέπει να βγάλει δυο διαφορετικά εισιτήρια. Ξέχασα να αναφέρω ότι το σύστημα έκδοσης εισιτηρίων του Μετρό δέχεται μόνο μετρητά ενώ τα μηχανήματα εντός των λεωφορείων δέχονται πληρωμές μόνο με κάρτα. 

Ο ΟΑΣΘ και το μονοπώλιο του στις αστικές συγκοινωνίες ήταν μια διαχρονική πληγή για την πόλη. Η λειτουργία του Μετρό θα βελτίωνε την ποιότητα των αστικών συγκοινωνιών συνολικά και αρκετοί πίστευαν πως θα οδηγούσε και σε βελτίωση της εμπειρίας του επιβάτη στα αστικά λεωφορεία. Αυτήν την αίσθηση είχα κι εγώ, πριν από αυτές τις ημέρες που πέρασα στην πόλη. 

Καθώς δεν διέθετα μετρητά, επέλεξα να φτάσω στο κέντρο της πόλης με τον πατροπαράδοτο τρόπο: λεωφορείο 1Χ. Το λεωφορείο σταμάτησε 3 φορές επί της Λεωφόρου Γεωργικής Σχολής πριν ο οδηγός μας κατεβάσει στη μέση του πουθενά και επιχειρήσει να συνεννοηθεί με τον συνάδελφό του για τη μετεπιβίβασή μας: «Πριν τον Φοίνικα. Θα δεις κάπου κόσμο μαζεμένο». 

Σε δυο από τις επόμενες διαδρομές το μηχάνημα έκδοσης εισιτηρίων παρότι φαινόταν να λειτουργεί δεν ολοκλήρωνε ποτέ τη διαδικασία πληρωμής, αν κατάφερνε να φτάσει ως εκεί. Σε μια εκ των δυο αυτών περιπτώσεων το μηχάνημα επέτρεπε μόνο την επαναφόρτιση του εισιτηρίου, και όχι την έκδοση νέου. «Ναι, δεν δουλεύει», επιβεβαίωσε και ο οδηγός. Σε μια τρίτη περίπτωση, στον τερματικό σταθμό του ΙΚΕΑ, υπήρχε κοντά στη στάση μηχάνημα έκδοσης εισιτηρίων. Περίμενα καρτερικά στην ουρά μαζί με 4 τουρίστες.

Εν τω μεταξύ είχε έρθει το λεωφορείο και έκανα νόημα στον οδηγό αν προλαβαίνω πριν ξεκινήσει το δρομολόγιο. Οι 3 πρώτοι τουρίστες χρειάστηκε να προσπαθήσουν δυο φορές και να πληρώσουν δυο φορές για να βγάλει το μηχάνημα τα 3 εισιτήρια που ήθελαν. Η επόμενη τουρίστρια ήθελε να βγάλει 4 εισιτήρια αλλά το μηχάνημα εκδίδει μόνο έως 3 τη φορά. Εν τέλει ο οδηγός μου φώναξε να ανέβω: «Και να βγάλεις εισιτήριο, δεν έχω μηχάνημα να το ακυρώσεις». Ενώ το λεωφορείο στο οποίο βρισκόμουν απομακρυνόταν, η τουρίστρια ήταν ακόμη μπροστά στο μηχάνημα και περίμενε τα εισιτήριά της. Αρκετοί άνθρωποι με τους οποίους συζήτησα για το θέμα ισχυρίζονται ότι ακόμα και να θέλεις να είσαι νόμιμος δεν μπορείς γιατί συνεχώς εμφανίζονται προβλήματα που καθιστούν συχνά αδύνατη την επικύρωση του εισιτηρίου ή την έκδοσή του (μη λειτουργία ακυρωτικών, μη λειτουργία pos, αδυναμία αναγνώρισης κάρτας/εισιτηρίου, έλλειψη εισιτηρίων στα μηχανήματα, έλλειψη χαρτιού απόδειξης).

Μια άλλη βόλτα με αστικό έγινε πιο καλοκαιρινή όταν το λεωφορείο κινήθηκε από τη μια στάση στην άλλη με ανοικτή πόρτα. Δεν χρειάζεται να μπω σε λεπτομέρειες για το πόσο επικίνδυνο ήταν αυτό. 

Απλή σκέψη κάνω αλλά ίσως να περίμενε κανείς το Υπουργείο Μεταφορών να ασχολείται περισσότερο με αυτά τα ζητήματα παρά με ορισμένα εισιτήρια που αφήνονται στις σκάλες του Μετρό. Ίσως να έπρεπε να ασχοληθεί με το πως απέτυχαν να δημιουργήσουν ενιαίο σύστημα εισιτηρίου, με το πως κατάφεραν να εγκαταστήσουν συστήματα που θα πρέπει να αντικαταστήσουν σύντομα πληρώνοντας εκ νέου με τα χρήματα των πολιτών, με το πως έχουν καταφέρει 9 μήνες τώρα να μην μπορείς να πληρώσεις με κάρτα το εισιτήριό σου στο πιο σύγχρονο μετρό της Ευρώπης (sic).

Ίσως το Υπουργείο να έπρεπε να ασχοληθεί με το πως δεν έχουν καταφέρει ακόμη να λειτουργήσουν αξιοπρεπώς ένα δίκτυο αστικών λεωφορείων στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, παρότι η επιβάρυνσή του έχει μειωθεί λόγω της λειτουργίας του Μετρό. Ακόμα και για την υπόθεση της εισιτηριοδιαφυγής που καταγγέλλουν οι αρμόδιοι, ίσως να έπρεπε να ασχοληθούν περισσότερο με το πως και γιατί δεν δουλεύουν τόσο σύντομα και τόσο συχνά τα ολοκαίνουργια μηχανήματα που έχουν εγκαταστήσει.