Καταγεγραμμένες μνήμες

της Ειρήνης Περπερίδου

Είκοσι δύο καλλιτέχνες από έντεκα χώρες της Νοτιανατολικής Ευρώπης ενώνουν τις δυνάμεις και μας «μιλούν» με τα έργα τους για τη μνήμη. Το Goethe Institut σε σύμπραξη με το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν στο κοινό της πόλης μας την έκθεση με τίτλο «Recorded Memories-Καταγεγραμμένη Μνήμη». Η έκθεση φιλοξενείται στους χώρους του Μουσείου Φωτογραφίας και στις Αποθήκες Στρατού, ξεκίνησε στης 20 Μαρτίου και θα διαρκέσει μέχρι της 20 Μαΐου.

Με τη λέξη μνήμη, πέραν των προσωπικών περιστατικών και αναμνήσεων, μου έρχεται στο μυαλό η σκηνή που όλοι μας έχουμε δει σε διάφορες χρονικά ταινίες ή και σήριαλ με τον πρωταγωνιστή να πάσχει από προσωρινή ή και μόνιμη αμνησία και να προσπαθεί να θυμηθεί ποιος είναι, πως ονομάζεται και που βρίσκεται. Ένα κομμάτι του εαυτού του «απουσιάζει»,  το αναζητεί εναγωνίως , όμως  και πάλι κάτι λείπει…

Μνήμη: είναι μια σύνθετη λειτουργία του νευρικού μας συστήματος που χαρακτηρίζεται από την ικανότητα να αποτυπώνει την πραγματικότητα και συγχρόνως να την αποθηκεύει και να την επαναφέρει. Και για όλους εμάς που δεν είμαστε ειδικοί, η μνήμη είμαστε εμείς οι ίδιοι- είναι ο ανεκτίμητος θησαυρός που κουβαλάμε καθημερινά μαζί μας , που πλουτίζεται και βαραίνει όσο περνούν τα χρόνια.

Αυτό προσπαθεί να αναδείξει και η έκθεση, με χρήση της εικόνας και του βίντεο, παρουσιάζονται άγνωστες, προσωπικές και αθέατες πλευρές σημαντικών ιστορικών γεγονότων των Βαλκανίων και γενικότερα της Νοτιανατολικής Ευρώπης. Οι καλλιτέχνες προσπαθούν μέσω των έργων τους  να καταγράψουν προσωπικές μαρτυρίες και βιώματα καθημερινών ανθρώπων για σημαντικά ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν όχι μόνο τη χώρα τους, αλλά και την ευρύτερη περιοχή, όπως η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας,  η συμμετοχή της Ρουμανίας στο Ολοκαύτωμα, αλλά και μη ιστορικά, κοινωνικά γεγονότα, όπως η παρατήρηση και η καταγραφή ανθρώπων στο μετρό της Αθήνας.

Επίκεντρο της έκθεσης δεν είναι ο άνθρωπος ως απλός θεατής ή παρατηρητής των γεγονότων, αλλά ο άνθρωπος ως  δρων υποκείμενο, που ζει και καταγράφει στιγμές της καθημερινότητας, οι οποίες όμως φέρουν ιστορική και συναισθηματική αξία. «Οι άνθρωποι της έκθεσης- οι άνθρωποι της μνήμης» πρωταγωνιστούν σε ένα καρέ ιστορίας, ανασυνθέτουν μέσω των μαρτυριών τους   μικρά κομμάτια της ιστορίας, δημιουργώντας έτσι ένα καλλιτεχνικό κολάζ. Ποια η σχέση της ιστορίας και της φωτογραφίας; Κατά πόσο η μια συμπληρώνει τα κενά της άλλης και η μνήμη, τι ρόλο διαδραματίζει στη κάθε μια;

Περπατώντας στο χώρο της έκθεσης ακούς ξάφνου ένα όμορφο τραγούδι, κοντοστέκεσαι• αναρωτιέσαι από πού έρχεται αυτός ο ήχος, κυνήγι του θησαυρού, πλησιάζεις στο τόπο του μυστηρίου,τώρα ακούς πιο καθαρά, υποθέτεις ότι είναι παραδοσιακό άσμα μιας πρώην γιουγκοσλαβικής χώρας, ποιας δεν ξέρεις, δεν μπορείς να καταλάβεις καθώς οι γλώσσες τους μοιάζουν  και να καταλάβεις τι νόημα έχει; Νόημα έχει μόνο η μουσική και το τώρα. Η αρμονική μελωδία σε οδηγεί σε ένα μικρό- σκοτεινό θάλαμο, με έναν προτζέκτορα και ένα ξύλινο παγκάκι στη μέση, κάθισε αναπαυτικά και απόλαυσε τη στιγμή. Καλή θέαση λοιπόν!

*Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση εδώ