Κοινοτυπίες & Κενοτυπίες

Εικόνα: Γιάννης Τζιμπρές

Στη Γενική Συνέλευση στις 10 Δεκεμβρίου του 1948 θεσμοθετείται ο καταστατικός Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τον οποίο οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών διακήρυτταν τη πίστη τους στα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, στην αξιοπρέπεια και την αξία της ανθρώπινης προσωπικότητας, στην ισότητα δικαιωμάτων ανδρών και γυναικών, και διακήρυξαν πως είναι αποφασισμένοι να συντελέσουν στην κοινωνική πρόοδο και να δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής στα πλαίσια μιας ευρύτερης ελευθερίας.

Εξήντα οκτώ χρόνια μετά από την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπινών Δικαιωμάτων η Διεθνής Αμνηστία με έκθεση της χαρακτηρίζει καταστροφική τη κατάσταση των προσφύγων, επισημαίνοντας ότι ο αριθμός των προσφύγων ξεπερνά κατά πολύ εκείνον που είχε καταγραφεί μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Παρά τη θεσμοθέτηση της Χάρτας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της υπογραφής της Συνθήκης της Γενεύης, οι σημερινοί πρόσφυγες στερούνται των δικαιωμάτων τους σε ένα τραγικά μεγάλο ποσοστό, αντιμετωπίζοντας επί καθημερινή βάση αδιανόητες κακουχίες!

Με πρόφαση τις διάφορες και διάσπαρτες τρομοκρατικές επιθέσεις που λαμβάνουν χώρα διεθνώς, με έμφαση όμως το τελευταίο διάστημα στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο τα κράτη προβαίνουν συχνά σε καταπάτηση και παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ανθρώπων και συγκεκριμένα των προσφύγων· ως ένα μέσο καταστολής και περιορισμού τρομοκρατικών φαινομένων και περιστατικών(;).

Η κατάσταση είναι πλέον τεταμένη και άκρως ανησυχητική όχι μόνο στην ευάλωτη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως. Καθώς το «διεθνές τζετ σετ» αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν, συμμετέχοντας σε ένα καλοπαιγμένο διπλωματικό παίγνιο δίχως όρια και κανόνες. Ο Πλάτωνας στο έργο του «Πολιτεία» αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η τιμωρία είναι να μας κυβερνά ένας χειρότερος σου…» (347 c-d)! Φαντάζει και ίσως είναι τραγικό το γεγονός ότι οι «άρχοντες», οι άνθρωποι που κυβερνούν τα κράτη αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις των επιλογών τους στους απλούς πολίτες των διαφόρων λαών ξεκινούν πολέμους, σκορπίζοντας φτώχεια, δυστυχία ακόμη και θάνατο συχνά, με μόνο σκοπό την επίτευξη των προσωπικών τους στόχων και φιλοδοξιών: να αποτελέσουν δηλαδή τους «παντοκράτορες» των διαφόρων πηγών πλούτου και τους «κλειδοκράτορες» νευραλγικών εδαφικών σημείων.

Κοινοτοπίες ή Κενοτοπίες οι χιλιοειπωμένες αυτές αράδες ηχούν τόσο φυσικές στα αυτιά μας· Εδώ και δύο χρόνια, αλλά συστηματικά τον τελευταίο 1,5 χρόνο βλέπουμε καθημερινά εικόνες ανθρώπων που αγωνίζονται να κατοχυρώσουν έστω και με παρακινδυνευμένο τρόπο το δικαίωμα τους στη ζωή! Όσοι από εμάς είχαμε τη δυνατότητα να τους μιλήσουμε, να τους βοηθήσουμε με τα πενιχρά μέσα που διαθέτουμε ως ατομικότητες, αλλά και ως κοινωνία πια διαπιστώσαμε ότι παρά τις επιμέρους διαφορές φέρουμε μια κοινή, αδιάσπαστη ιδιότητα αυτή του ανθρώπου!

Η εικόνα των ανθρώπων που κατακλύζουν τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης: να περιμένουν στην ουρά σωματικά και ψυχικά εξουθενωμένοι, σπρώχνοντας πολλές φορές το διπλανό/η για ένα πιάτο φαγητό, για ένα φρούτο ή λίγο γάλα δεν μπορεί να αποτελεί κατόρθωμα και επιτυχία της εποχής μας. Η αξιέπαινη προσπάθεια των απλών πολιτών δεν πρέπει να επισημαίνεται μόνο λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης στην όποια έχει περιέλθει η χώρας μας· οι άνθρωποι που ενεργά συμμετέχουν στις ποικίλες κοινωνικές και εθελοντικές δράσεις μας υπενθυμίζουν κάτι που θα έπρεπε να θεωρούνταν δεδομένο όχι μόνο λόγω της Χάρτας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά λόγω της κοινής ανθρώπινης μας καταβολής και πορείας.

Αυτό που αποκόμισα από τη δική μου προσωπική εμπειρία είναι το δικαίωμα στη ζωή, το ανυπέρβλητο και ύψιστο αυτό δικαίωμα: είναι ένα εγγενές αξίωμα, το οποίο δεν πρέπει να κατοχυρώνεται μόνο από το νόμο και το σύνταγμα, αλλά πρέπει να τιμάται συνειδητά από τις καθημερινές μας πράξεις.