Λόγια μαλαματένια: Ο Ψαραντώνης, οι Χαΐνηδες κι ο Ερωτόκριτος…

της Αθηνάς Τερζή

Πριν από είκοσι τρία χρόνια μια μελωδία με αντάμωσε και με σκλάβωσε παντοτινά. Κι έψαχνα τρόπο να ταιριάξω στη δική μου ζωή τα λόγια εκείνα με τα δικά μου καστανά μάτια…”Ρωτούσα διαβάτες στα στενά”…Ήμουν μια ονειροπαρμένη έφηβη. Κι έπειτα ήρθε “η μικρή Ελπίδα”, μια τόση δα Ελπίδα “με κόντρα τον καιρό” και συναντήθηκε με έναν άντρα βουνίσιο, βαρύ κι ανόθευτο με ριζιμιά φωνή. Και τα φοιτητικά στέκια φώναζαν το όνομά του.” Είναι αδελφός του Νίκου Ξυλούρη, αλλιώτικο πράμα. Είναι ο Ψαραντώνης με τη λύρα του”. Κι ένα αεράκι φύσηξε κι έκαμε ταραχή μεγάλη, σαν τον κακό Γενάρη. Και τα αμφιθέατρα γέμιζαν ασφυκτικά, πότε στο Ηράκλειο και πότε στο Ρέθυμνο. Κι ανέβηκαν κι εδώ πάνω κουβαλώντας πραμάτεια από τα βουνά της Κρήτης. Και στο ΑΠΘ γινόταν του Δία το κάγκελο. Και στου Αποστολάκη το μαντίλι πήγαν και σκάλωσαν οι δικές μας άγουρες επαναστάσεις μιας νιότης που δεν πρόλαβε Σιδηρόπουλο κι Άσιμο.

Βιωματικοί, ακούραστοι σπουδαστές μιας ζωής που αγόγγυστα φιλοσοφούν και επεξεργάζονται μέσα στην απλότητά τους. Οι στίχοι τους διδαχές. Μικρά διαμαντάκια για την καθημερινότητα που συνεχίζουν να στύβουν για να πιούν την αλήθεια της στα ρακοπότηρά τους. Τους πιστεύω, τους συμπονώ και τους ακλουθώ σαν παλιόφιλος, για τούτη την αβάσταχτα ρομαντική θεώρηση του κόσμου, με μια γνήσια κι αφτιασίδωτη διάθεση για επανάσταση.

“Κι άντρες που δεν εκάτεχαν τα μάτια τους πως κλαίνε, αγάπησαν και τρέξανε σαν του μωρού που λένε”...Και κάπου εκεί ετούτοι οι μακρινοί τροβαδούροι με τον ορίζοντα στα μάτια ξανασυναντιούνται, γιατί οι βαθιές αγάπες είναι πηγάδια δίχως πάτο και στήνουν ξόβεργα στον Ερωτόκριτο του Κορνάρου.

                                “Kάλλιά ‘χω εσέ με θάνατον, παρ’ άλλη με ζωή μου,                                   για σένα εγεννήθηκε στον κόσμον το κορμί μου”

Ωραιότερος στίχος δεν γράφτηκε ποτέ για τον γλυκόπικρο τον έρωτα. Αειθαλής έρωτας, αμάραντος απ΄άκρη σ’άκρη. Κι αλήθεια ας μπορούσε να χωρέσει κανείς σε μια περιγραφή τον έρωτα του Ερωτόκριτου για την Αρετούσα !Μήτε τραγούδια ακριβώς, μήτε ποιήματα, μήτε θεατρικά, μα περισσότερο εκστατικά παραστατικά τραγουδαφηγήματα καθώς λέει κι ο Αποστολάκης.

Τον Ψαραντώνη τον σέβομαι για την αχερόντεια φωνή, που με κλωθογυρνά στον άλλο κόσμο και με μονιάζει με τους φόβους μου. Είναι από μόνος του ένας δράκος του παραμυθιού, ένα στοιχειό αλλόκοτο με πρωτόγονες ρίζες στη μάνα γη. Οι Χαΐνηδες ανασταίνονται, γεννιούνται και πεθαίνουν όλοι μαζί αντάμα. Μια μεγάλη παρέα από κείνες που αφήνουν χνάρια και πατημασιές στο φρέσκο χιόνι. Την Πέμπτη, στη Μονή Λαζαριστών θα προφτάσω να τους χαρώ να σμίγουν εποχές και γενιές και να ακροβατούν ερμηνεύοντας τον Ερωτόκριτο. Να κλάψω και να παρηγορηθώ για τούτα τα λόγια που ολοένα λιγοστεύουν “κι οπού κατέχει να μιλεί με γνώση και με τρόπο, κάνει και κλαίσι και γελούν τα μάτια των ανθρώπω”.

Δείτε επίσης: Ερωτόκριτος στο Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών