Love Actually

του Βαγγέλη Δόνιου

Εικόνα: Ελένη Βράκα

Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, είσαι τόσο ηλίθιος που θα βρεθείς στη Θράκη, λέει ο ποιητής (Ο Αρκάς, το λέει), και δεν έχει άδικο. Καμιά φορά ξεκινάμε για κάπου, αλλά στην πορεία χάνουμε τα αυγά, τα πασχάλια, το μπούσουλα, την ψυχραιμία μας, τα μυαλά μας, και ενδεχομένως και μερικά κιλά (περιττά η όχι). Στόχοι υπάρχουν πολλοί, κοινός όμως ένας, για όλα τα πετεινά του ουρανού και τα ζώα της στεριάς.

Αν ο κόσμος ήταν κινητήρας, θα έκαιγε έρωτα. Και αν ξέραμε να οδηγήσουμε τη ζωή μας, δεν θα καίγαμε τη γούνα μας. Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην γλυκιά ζέστη που δίνει η ερωτική φλόγα και στο παρανάλωμα του πυρός, είναι πολύ λεπτή και δεν φαίνεται, και ίσως εκεί να έχει τις ρίζες της η φράση «την πάτησα». Περί έρωτος έχουν αναλωθεί άπειροι σε άπειρες συζητήσεις, από αμμοβολής κόσμου. Έχουν γραφτεί αναρίθμητα ποιήματα, έπη, κείμενα, τραγούδια, συμφωνίες και άριες, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, συνθήματα στους τοίχους και σημειώσεις στα τετράδια. Το ότι ακόμα δεν καταφέραμε να βγάλουμε συμπέρασμα, μάλλον δεν λέει και πολλά για την υποτιθέμενη λογική που μας ξεχωρίζει από την υπόλοιπη πανίδα, και μας κατατάσσει πιο κοντά στην χλωρίδα από ότι θα θέλαμε να παραδεχτούμε. Όσο και αν έχουμε εξελιχθεί, από πηθικόφατσες που ξεφλούδιζαν μπανάνες και είχαν κόκκινους κώλους σε Hommo Trexienskaidenftaniens, είναι ένα κεφάλαιο που διαβάζουμε αλλά δεν μπορούμε να κατανοήσουμε.

Όπως όλα τα προϊόντα που έχουν τρελές πωλήσεις, έτσι και ο έρωτας έρχεται σε διάφορες μορφές. Κεραυνοβόλος, με την δεύτερη, τρίτη ή εκατομμυριοστή ματιά, εκεί που δεν τον περιμένεις, εκεί που τον περιμένεις, από αλλού από εκεί απ’ όπου τον περιμένεις, και γενικά έχει την προδιάθεση να μας βγάζει από τα νερά μας και να μας κάνει τη ζωή ποδήλατο, και μάλιστα με φουιτ. Άλλους τους επισκέπτεται συχνά, άλλους σπάνια, άλλους μία μόνο φορά, άλλους καθόλου. Δεν χρειάζεται να τον ξέρεις για να τον αναγνωρίσεις. Όταν έρθει, θα τον πάρεις σίγουρα χαμπάρι. Ο στρουμπουλός φτερωτός θεός έχει καταφέρει, όλο αυτόν τον καιρό που αμολάει τα αδέσποτα βέλη του δεξιά και αριστερά να είναι το κέντρο του κόσμου. Ο έρωτας είναι κάτι που νοιώθουμε, αλλά συνήθως δεν μπορούμε να το ελέγξουμε ούτε να το περιγράψουμε. Αυτό και μόνο φτάνει για να καταλάβει κανείς πόσο αδύναμοι είμαστε απέναντί του. Χτυπάει όλους αδιακρίτως, χωρίς να υπολογίζει την διαδικασία της κοινής λογικής, γι’ αυτό και μας αποπροσανατολίζει. Καμιά φορά λοιπόν χρειάζεται να ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν, για να μπορέσουμε να κινηθούμε στο παρόν και το μέλλον, απλά και μόνο επειδή κάτι μπορεί να μας έχει ξεφύγει…

Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, είχαν ως σημείο αναφοράς για την ερμηνεία του κόσμου, τη μυθολογία. Μπορεί να μην τεκμηριώνονται επιστημονικά όλα αυτά που περιγράφει, όμως ήταν ένας τρόπος για να κοιμούνται ήσυχοι οι άνθρωποι τα βράδια χωρίς να αναρωτιούνται γιατί τα σύκα είναι σύκα και η σκάφη σκάφη. Μια ιστορία λοιπόν λέει πως κάποτε οι άνθρωποι δεν είχαν την μορφή που έχουν σήμερα, αλλά ήταν κάτι περίεργα όντα με δυο κεφάλια, τέσσερα χέρια και τέσσερα πόδια, κάτι σαν οικονομικό πακέτο δυο ατόμων κολλημένων πλάτη με πλάτη. Και υπήρχαν τρία φύλλα, το αρσενικό, που αποτελούνταν από 2 αρσενικά μαζί, και αντίστοιχα το θηλυκό, και το περιβόητο ερμαφρόδιτο, δηλαδή ένας άντρας και μία γυναίκα. Αυτά τα όντα φαίνεται ότι το παραξήλωσαν στις κραιπάλες, τα πάρτυ και τα γούστα σε τέτοιο βαθμό, που ο Δίας τα πήρε στο κρανίο και αποφάσισε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Η ριζική αλλαγή προέβλεπε τον διαχωρισμό των ανθρώπων στη μέση, δημιουργώντας μια νέα κοινωνία και προκαλώντας πονοκέφαλο στο τότε δημοτολόγιο. Αυτός λοιπόν, έλεγαν οι αρχαίοι παππούδες και γιαγιάδες στα εγγόνια τους για να κοιμηθούν το βράδυ, είναι ο λόγος που ο κάθε άνθρωπος ψάχνει από τότε να βρει το έτερόν του ήμισυ. Τόσο απλά, είχαν δώσει μια εξήγηση στο φαινόμενο της έλξης μεταξύ δύο ανθρώπων, ακόμα και αν επιστημονικά κάτι τέτοιο δεν τεκμηριώνεται από πουθενά. Και ίσως να είναι καλύτερα έτσι, γιατί είχαν αγγίξει την ουσία όσο πιο απλά και καθαρά γίνεται, τακτική που ελάχιστοι από εμάς ακολουθούν. Ακόμα και η ύπαρξη straight η gay ανθρώπων, έχει την θέση της σ αυτή τη θεωρία της εξέλιξης, κάτι που εμείς ακόμα αντιμετωπίζουμε ως ταμπού. Όλα αυτά, τόσες χιλιάδες χρόνια πριν. Και στην Vilariba ακόμα τρίβουν…

Ίσως τελικά να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση από λάθος οπτική γωνία, προσπαθώντας να παίξουμε σκάκι σε ταμπλώ για τάβλι. Απλά δεν γίνεται, και ο βασικότερος παράγοντας που κάνει τη διαφορά είναι τα ζάρια. Αλλά από όποια πλευρά και αν το δεί κανείς, σίγουρα πρόκειται για κάτι για το οποίο η επιστήμη σηκώνει τα χέρια και τα πόδια ψηλά. Όχι μόνο δεν μπορούμε να το ερμηνεύσουμε, αλλά δεν πρέπει καν να προσπαθούμε. Είναι σαν να θέλει κάποιος να καταλάβει το νόημα της Μονα Λίζα, διαβάζοντας μια λεπτομερή χημική ανάλυση των χρωμάτων που χρησιμοποίησε ο Ντα Βίντσι.

Τι θέλει να πεί ο ποιητής, είναι η αιώνια ερώτηση. Ο ποιητής θέλει να πει αυτό που θέλει ο καθένας μας να καταλάβει, και είναι ποιητής επειδή έχει την ικανότητα να το έχει έτσι φτιαγμένο, που να μας αγγίζει όλους με διαφορετικό τρόπο. Αντικειμενικά, ότι και να λέμε ή να σκεφτόμαστε, μερικά πράγματα υπάρχουν για να τα νοιώθουμε και όχι να τα μελετάμε και να τα αναλύουμε. Δεν υπάρχει κανείς που μπορεί να μας δώσει όλες τις απαντήσεις. Μπορούμε μόνο να ακολουθούμε τα σημάδια, και να χρησιμοποιούμε τις δυνάμεις μας για να καταφέρνουμε αυτά που βάζουμε στο μυαλό μας. Αλλά σίγουρα έτσι περνάμε καλύτερα, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα.

Σαν βγείς στον πηγαιμό για την Ιθάκη, είναι στο χέρι σου να μην βρεθείς στην Θράκη.