Λυπηρά και απογοητευτικά δεδομένα για τη Δημοτική Αρχή

Λέξεις: Ασημίνα Φιλιοπούλου

Την 9-6-2020 δημοσιεύτηκε από την εφημερίδα “ MAKEΔΟΝΙΑ άρθρο με τίτλο «Μνημόνιο συνεργασίας για να δώσουν τέλος στον «εγκλωβισμό» παιδιών στα ιδρύματα» και αφορά στη μονοετή σύμβαση συνεργασίας που συνήφθη μεταξύ του Δημοτικού Βρεφοκομείου Θεσσαλονίκης « ο Άγιος Στυλιανός» και των Παιδικών Χωριών S.O.S.”.

Δεδομένης της της πολυετούς επαγγελματικής ενασχόλησής μου με τα θέματα της αναδοχής και της υιοθεσίας ανηλίκων αλλά και με το ίδιο το Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης, ήδη από την ανάγνωση του τίτλου του άρθρου μου προκλήθηκε έκπληξη.

Διαβάζοντάς το προσεκτικά, πέρα από τη διαπίστωση πως σ’ αυτό αποτυπώνονται απολύτως ανακριβή και αβάσιμα στοιχεία όσον αφορά στις παραμέτρους των αναδοχών και υιοθεσιών με βάση τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις μετά το Νόμο 4538/2028, όπως αυτός συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε με το Ν. 4604/2019, θέμα για το οποίο αναφέρθηκα ήδη εκτενώς και αναλυτικά με επιστολή που απέστειλα προς την εφημερίδα που δημοσίευσε το άρθρο, με μεγάλη μου λύπη και απογοήτευση διαπίστωσα και προβληματίστηκα και από τα εξής , τα οποία συνάγονται ως συμπεράσματα։

Α) Καταρχάς το Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης «ο Άγιος Στυλιανός» υπήρξε πρωτοπόρο στη χώρα μας στον τομέα της αναδοχής πραγματοποιώντας αναδοχές (βραχύβιες -ακόμη και με τη μορφή προσωρινής ανάθεσης της επίβλεψης των παιδιών- ή μακρόχρονες ακόμη και μέχρι την ενηλικίωση αλλά και εντεύθεν ) εδώ και είκοσι (20) χρόνια , με στόχο ακριβώς τον αποϊδρυματισμό ή την εξαρχής αποφυγή ιδρυματισού των προστατευόμενων από αυτό παιδιών, τα οποία είτε δεν είχαν ακόμη διαμορφωθεί οι συνθήκες για να επιστρέψουν στη φυσική τους οικογένεια, είτε για νομικούς ή άλλους λόγους δεν ήταν καταρχάς δυνατόν να υιοθετηθούν.

Μάλιστα ακριβώς επειδή υπήρξε πρωτοπόρο στον τομέα αυτό, τη γνώση του αυτή μεταλαμπάδευσε μέσω των επιστημόνων εργαζομένων του αλλά και των εξωτερικών επιστημονικών συνεργατών του και σε άλλα ιδρύματα της πόλης, σε εκπαιδευτικές ημερίδες που έλαβαν χώρα στο παρελθόν. Περαιτέρω, το Δημοτικό Βρεφοκομείο υπήρξε και συνεχίζει να είναι αρμόδιος φορέας για τις ανάδοχος και τις υιοθεσίες των παιδιών που τελούν υπό την προστασία του , έχοντας την αρμοδιότητα μάλιστα να διεξάγει το ίδιο μέσω της δικής του Κοινωνικής Υπηρεσίας τις απαιτούμενες κοινωνικές έρευνες και την μετέπειτα παρακολούθηση των οικογενειών , σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα νομικά πρόσωπα παιδικής προστασίας της πόλης μας, τα οποία ούτε είχαν ,ούτε έχουν τέτοιο δικαίωμα και άρα ούτε διαθέτουν σχετική εμπειρία!

Τα γεγονότα αυτά όμως , όχι μόνον δεν προβάλλονται από τη Δημοτική Αρχή της πόλης , αλλά αντιθέτως με τις ευλογίες της παρουσιάζεται στην κοινή γνώμη το ίδιο το ιστορικό της Ίδρυμα ως υποδεέστερο σε επίπεδο γνώσεων και χρήζον μεταλαμπάδευσης γνώσης από τα “Παιδικά Χωριά S.O.S. ” και κατά συνέπεια και ως ευεργετούμενο σφοδρά από το μνημόνιο αυτό!

Β) Περαιτέρω, από τα όσα παρατίθενται στο άρθρο ως δηλώσεις-“εξομολογήσεις” από το Γενικό Διευθυντή των «Παιδικών Χωριών S.O.S ” και συγκεκριμένα από τα σημεία όπου αυτός φέρεται να δηλώνει ρητά στο δημοσιογράφο και τα οποία δεν αντικρούονται από τη διοίκηση του ιδρύματος, προσωπικό και επαγγελματίες της οργάνωσής του θα “αξιοποιούνται”από το Δημοτικό Βρεφοκομείο “για την αξιολόγηση και εξέταση των υποψήφιων θετών γονέων ή και των αναδόχων και για την αξιολόγηση και των φακέλων ” που τηρούνται στο ίδρυμα για κάθε ξεχωριστή περίπτωση , προκύπτει σοβαρότατο ζήτημα για την ίδια τη νομιμότητα αυτού του μνημονίου , καθόσον τα στοιχεία που τηρούνται στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης και αφορούν είτε στους φυσικούς γονείς των παιδιών που προστατεύει , είτε στα ίδια τα παιδιά , είτε στους υποψήφιους θετούς γονείς ή στους αναδόχους , όχι μόνον αποτελούν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα όλων αυτών που εμπίπτου στον GDPR αλλά καλύπτονται περαιτέρω και από όλως ειδικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα περί απορρήτου των υιοθεσιών.

Αυτό σημαίνει ότι ένα τέτοιο «μνημόνιο συνεργασίας» απαιτεί την τήρηση και εφαρμογή του Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων , με ό,τι συνεπάγεται αυτό ως προς την προαπαιτούμενη ολοκλήρωση μελέτης κινδύνων αλλά και ως προς τα ακόλουθα μέτρα και προϋποθέσεις ώστε να είναι σύννομη αυτού του είδους η επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων προσώπων (τα οποία τηρούνται και επεξεργάζονται από το Δημοτικό Βρεφοκομείο) από τρίτο νομικό πρόσωπο και μάλιστα ιδιωτικού δικαίου.

Το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερης βαρύτητας και η εφαρμογή της σύμβασης –μνημονίου που υπογράφηκε χωρίς να έχει ληφθεί υπόψη ο GDPR θα επιφέρει βαρύτατες έννομες συνέπειες στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης. Απ όσα δε είναι γνωστά μέχρι στιγμής τέτοιο έργο δεν έχει προηγηθεί Περαιτέρω δε αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη και ο ίδιος ο νόμος περί αναδοχής και υιοθεσίας ορίζει ειδικά για τα δημοτικά βρεφοκομεία πως η εποπτεία ,τόσο των αναδοχών, όσο και των υιοθεσιών που αφορούν σε παιδιά που προστατεύουν, ανατίθεται σε αυτά και όχι σε τρίτους .Συνεργασία με “επιστημονικούς φορείς” κατά το γράμμα του νόμου είναι επιτρεπτή μόνο όσον αφορά στις εκδηλώσεις ενημέρωσης για το θεσμό της αναδοχής και της υιοθεσίας. Είναι ζήτημα προς νομικό έλεγχο κατά συνέπεια ακόμη κι αν η οργάνωση “Παιδικά Χωριά S.O.S.” αποτελεί επιστημονικό φορέα.

Δ) Πέρα από τα παραπάνω βέβαια , αυτό που προκαλεί ιδιαίτερα δυσάρεστη αίσθηση είναι το γενικό πνεύμα που αποπνέει το περιεχόμενο του άρθρου , όσον αφορά στο πως αντιμετωπίζονται απ τους δύο φορείς τα παιδιά που ,για διάφορους λόγους της προσωπικής του ιστορίας το καθένα, μπορεί να βρεθούν κάποια στιγμή στη ζωή τους υπό την προστασία ενός φορέα παιδικής προστασίας.

Αυτό που συνάγεται λοιπόν είναι ότι αντιμετωπίζονται ως υποκείμενα άμεσης υιοθεσίας ! Η δε φυσική τους οικογένεια παρουσιάζεται μάλλον ως « εμπόδιο» (με βάση όλα τα συμφραζόμενα ) στην σε όσον το δυνατόν πιο σύντομο χρόνο υιοθεσία τους από υποψήφιους θετούς γονείς!

Καμία, ούτε καν στοιχειώδης αναφορά δεν γίνεται στην Συνταγματικά αλλά και υπερνομοθετικά, με διεθνείς συνθήκες, υποχρέωση να προστατεύται παντί τρόπω ο θεσμός της οικογένειας .Άλλωστε η Πολιτεία ,ακόμη κι όταν αυτή παρεμβαίνει διά του Εισαγγελέα Ανηλίκων, πρωτίστως αποβλέπει στην επανένταξη των παιδιών στους κόλπους της φυσικής τους οικογένειας, είτε άμεσα, είτε στο μέλλον, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν.

Η αναδοχή εξυπηρετεί το σκοπό αυτό. Μόνο αν η επανένταξη στη φυσική οικογένεια είναι τελικά αποδεδειγμένα αδύνατη σε ένα ικανό βάθος χρόνου, για λόγους που θα κριθούν μάλιστα σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά, τα παιδιά αυτά θα οδηγηθούν σε υιοθεσία. Αυτό είναι το πνεύμα που διαπνέει το απολύτως παιδοκεντρικό μας δίκαιο αλλά υπαγορεύεται επίσης και από τις ίδιες τις ανθρώπινες και κοινωνικές ηθικές αξίες.

Εν τέλει, αυτή είναι ίσως και η μεγαλύτερη απογοήτευση και πικρία που αφήνει η κατάσταση που ήδη διαμορφώνεται στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης υπό την ηγεσία της νέας Δημοτικής Αρχής.

*Η Ασημίνα Φιλιοπούλου είναι δικηγόρος και υπήρξε υποψήφια δημοτική σύμβουλος στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές

Διαβάστε επίσης: