Μάθαμε να μετρούμε απώλειες
Ένα κείμενο με αφορμή τη νέα γυναικοκτονία στη χώρα και συγκεκριμένα τη φρικιαστική υπόθεση δολοφονίας της Αναστάζια στην Κω.
Εκ προοιμίου, θα ήθελα να μοιραστώ πως τα παρακάτω δεν τα γράφω για να σπείρω το φόβο, αλλά κυρίως για προβληματισμό! Κοινώς, δεν αποτελεί μέρος της λύσης ο περαιτέρω εκφοβισμός των θηλυκοτήτων ή ένα από τα χιλιοστά «πρόσεχε ή να προσέχεις περισσότερο», τα οποία βέβαια λέγονται κυρίως στις θηλυκότητες, σαν να ευθύνονται οι ίδιες για τις παραβιαστικές και κακοποιητικές συμπεριφορές τρίτων προσώπων!
Η διαχρονική μετάθεση της ευθύνης, η άρνηση ανάληψης των πράξεων από μερίδα ανδρών, ως γνήσιων εκφραστών της πατριαρχίας αποτελεί ένα ακόμη καρκίνωμα. Άλλωστε, εκείνη φταίει, γιατί με προκάλεσε (sic)! Συχνά σε διαλόγους ακούμε ατάκες «έλα, μωρέ τι έκανα; Δεν φτάνει που την φλέρταρα!», ενώ η άλλη πλευρά έχει εκφράσει, με κάθε δυνατό τρόπο, την άρνησή της! Δυο μέτρα και δυο σταθμά, άλλωστε η παραβίαση των ορίων που θέτουν οι θηλυκότητες συνιστά μια επιτρεπτή πράξη για τα δεδομένα της πατριαρχίας και προφανώς δεν αναφέρομαι μονάχα στις διαπροσωπικές επαφές, αλλά και στο κομμάτι του σεβασμού της άποψης και του λόγου των γυναικών, οι οποίες συχνά προσπαθούν διπλά και τριπλά για να ακουστούν!
Κοστίζει η ζωή μας λιγότερο από τον ανδρών; Φυσικά και όχι! Όμως, σε ένα σύστημα με συγκεκριμένη λειτουργία και «αρχές» η «ταξινόμηση- κατηγοριοποίηση» των ανθρώπων δημιουργεί διαβάθμιση επί της αρχής! Τι σημαίνει αυτό;Αυτό σημαίνει ότι η πατριαρχία δίδαξε τους ανθρώπους και ειδικά τις αρρενωπότητες, στις οποίες αποδόθηκε μέσω του συμβολισμού του φαλλού, η θέση του κυριάρχου-δυνάστη.
Η ιδιότητα του εξουσιαστή υποδηλώνει πως πρόκειται για σχέσεις εξουσίας, με τα μέρη να βρίσκονται σε άνιση συνθήκη. Ακριβώς λόγω της ανισομερούς σύνθεσης, η οποία σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση για το 2023 του World Economic Forum απαιτούνται ακόμη εκατό τριάντα ένα χρόνια για να επέλθει πλήρης και ουσιαστική ισότητα.
Οι κυρίαρχοι έμαθαν εξουσιάζουν και να πιστεύουν πως οι υπόλοιποι άνθρωποι είναι υποτελείς τους και κατά μια έννοια τους ανήκουν, ως άλλα res (αντικείμενα)! Σε αυτό το μοτίβο κυριαρχίας υπάγονται συχνότερα οι θηλυκότητες, οι οποίες με πρόφαση τη βιολογική τους δομή ή αλλιώς τη διάσταση του βιολογικού φύλου, θεωρηθήκαν ως αδύναμες και ανίκανες να διαχειριστούν τη ζωή του, γι’ αυτό το λόγο χρειάζονταν κηδεμόνα ή αλλιώς «προστάτη».
Ήταν και είναι αδύναμες; Όχι, οι θηλυκότητες δεν είναι το μείον ένα των αρρενοποτήτων, κοινώς δεν αποτελούν μια ελλειμματική εκδοχή του κανονικού, διότι όχι μόνον δεν υπολείπονται σε κάτι, αλλά συχνά έχουν καλλιεργήσει ακριβώς λόγω της καταπίεσης και του τρόπου κοινωνικής ανατροφής μερικά χρήσιμα χαρακτηριστικά. Πέραν του ότι η οντολογική διάσταση της κανονικότητας της έμφυλης ταυτότητας αποτελεί, ακόμη μια διαστρέβλωση της βιολογικής λειτουργιάς και ύπαρξης των ανθρώπων.
Η συμβολαιοποίηση και η επιγενόμενη εργαλειοποίηση των θηλυκοτήτων ως ερωτικών τρόπαιων, μηχανών αναπαραγωγής και οικιακής φροντίδας προέκυψε και συνέβη για αιώνες ακριβώς λόγω αυτής της περιορισμένης, μεροληπτικής και διαστρεβλωμένης θέασης των θηλυκοτήτων ως υποδεέστερων προσώπων! Δεν γράφω καν πολιτών, διότι και αυτό όφειλαν να το κατακτήσουν, δεν γεννιούνταν με την ιδιότητα των πολιτών για αιώνες!
Το σύστημα αυτό λοιπόν το οποίο είναι σε λειτουργία αρκετούς αιώνες έχει ριζώσει στις αντιλήψεις έναν ισχυρό μισογυνισμό και τοξικότητα για τις θηλυκότητες. Η δολοφονία της Αναστάζια,-που δεν έχει καμία σημασία αν ήταν όμορφη ή «άσχημη» (τι σημαίνει αλήθεια εδώ ο όρος άσχημη;) – ή ποια ήταν η εργασιακή της απασχόληση, -άλλο πατριαρχικό σχόλιο-, επιβεβαιώνει πως οι θηλυκότητες χάνουν τη ζωή τους ακριβώς λόγω φύλου.
Πως αποδίδεται αυτό με πραγματικούς όρους; Πρώτον, μελετώντας τα στατιστικά στοιχεία, τα οποία δίνουν μια πρώτη –έστω και ανεπίσημη- συνολική εικόνα. Δεύτερον, η στοιχειοθέτηση ενός τέτοιου ειδεχθούς εγκλήματος και η ύπαρξη ανθρωποκτόνου δόλου, υποδηλώνουν σε μια μετανάλυση την βαθειά μισογυνιστική θεώρηση πως οι άνδρες φέρουν κάποιο ξεχωριστό «δικαίωμα» επί της γυναικείας ύπαρξης και του γυναικείου σώματος, ακόμη και αν οι ίδιες διατυπώνουν άρνηση! Γι’αυτό το λόγο, από κοινωνιολογική σκοπιά, ποινικές υποθέσεις, οι οποίες απαρτίζονται από την πιθανή διάπραξη βιασμού και ανθρωποκτονίας ονομάζονται γυναικοκτονίες.
Δυστυχώς, τα καλοκαίρια τα περιστατικά έμφυλης βίας αυξάνονται ιδιαιτέρως, για διάφορους λόγους, οι οποίοι επιζητούν ιδιαίτερης- χωριστής ανάλυσης. Σημασία, όμως, έχει να κατανοήσουμε πως το ζήτημα είναι ιδιαίτερα βαθύ και αφορά όλη τη κοινωνία και όχι μεμονωμένα τη πληθυσμιακή ομάδα που βάλλεται. Η εκ προθέσεως δολοφονία φανερώνει στον μέγιστο βαθμό την άποψη της υποτέλειας και της χρήσης! ΤΙ μπορούμε να κάνουμε για αυτό;
Για τις μεν θηλυκότητες, συνεχής ενασχόληση με την καλλιέργεια εσωτερικών δυναμικών π.χ καλλιέργεια ορίων, αποτίναξης του εσωτερικού μισογυνισμού, αρχικά για τις εαυτές τους και έπειτα για τις υπόλοιπες θηλυκότητες, ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και του αυτοσεβασμού και ανακάλυψης της «θηλυκής» δύναμης.
Για τις δε αρρενωπότητες, συνεχής ενασχόληση με την αποτίναξη του ρόλου του «εκτελεστή» της πατριαρχίας, ανακάλυψη της γνήσιας και υγιούς αρρενωπότητας, σεβασμός στους συνανθρώπους, ουσιαστική αποδοχή ισότητας των ανθρώπων.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση για το 2023 του World Economic Forum καταλαμβάνει την ενενηκοστή τρίτη θέση στη παγκόσμια κατάταξη των χωρών, η στατιστική αυτή αποτύπωση μιας ζώσας συνθήκης θα ήταν καλό και χρήσιμο να μας προβληματίσει, ως κοινωνικό σύνολο. Εάν δεν εργαστούμε μόνες/-οι μας, αλλά ταυτόχρονα και όλες/-οι μαζί για να ζούμε σε έναν πιο υγιή, ασφαλή και δίκαιο κόσμο, η ανισομερής και διακριτική μεταχείριση συγκεκριμένων πληθυσμιακών ανθρώπων θα διαιωνιστεί και ίσως θα επιδεινωθεί! Προσωπικά, δεν πιστεύω πως αυτό είναι αδύνατο ή ένα ακόμη παραμύθι, αλλά αντιθέτως αποτελεί έναν συνεχή αγώνα. Ο αγώνας αυτός κατά της καταπίεσης απαιτεί συνεχή, απρόσκοπτη και διαρκή επαγρύπνηση και προσπάθεια πρώτα με εμάς και μετά, με τους υπόλοιπους ανθρώπους, ώστε να ζούμε σε ένα υγιές σύνολο, το οποίο εξελίσσεται μα ανθρωπιστικές αρχές και όρους!