Με το θάνατο πορεύεσαι αντάμα. Λίγες σκέψεις με αφορμή τη Νέκυια

Αν υπάρχει κάποιος που ισχυρίζεται πώς δεν τον απασχολεί η θνητότητα, το αναπότρεπτο πέρασμα απέναντι, αυτό το τελευταίο πέρασμα, με τη βάρκα της Αχερουσίας από το φως στο σκοτάδι, μάλλον ψεύδεται.

Αυτό το αιώνιο ερώτημα για το επέκεινα, για το πώς και το που, βασανίζει το νου και την ψυχή από τη στιγμή της συνειδητοποίησης της φθαρτής μας ύπαρξης μας, μέχρι τον οριστικό αποχαιρετισμό, με δονήσεις ισχυρές, σαν σήματα,  σαν σινιάλα, τις απώλειες αγαπημένων, που μας βάζουν πάντα στη διαδικασία της αναμέτρησης με αυτό τον ανοίκειο τόπο της μετάστασης.

Αν υπάρχει κείμενο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα που μας εισάγει τόσο έντονα όσο κανένα άλλο στην αναμέτρηση με τον κόσμο των νεκρών είναι η ραψωδία λ της Οδύσσειας, η περίφημη νεκρική.

Αυτό το παλίμψηστο των σκοτεινών συναισθημάτων, των συναντήσεων με όσους έφυγαν και μετέωροι κινούνται στο σκοτάδι του άγνωστου σύμπαντος του Κάτω Κόσμου, αυτή η καταβύθιση στο απόκοσμο, μόνο εκεί βρίσκει τέτοια δύναμη.

Ένα κείμενο που πάντα με συνέπαιρνε από μαθητή, που όταν άκουγα το Μαρωνίτη να το απαγγέλει βούρκωνα, φαίνεται πώς έμελλε να είναι και για το Γιάννη Αγγελάκα ένας ευγενής διακαής πόθος να αποκτήσει ήχο και εικόνα. Και βρέθηκε η φιλόξενη Στέγη να του δώσει τη δυνατότητα να το επιχειρήσει.

Και έφτασε με απόσταση χρονικής ασφαλείας, ένα χρόνο από το πρώτο ανέβασμα, η στιγμή να δοκιμάσει την τύχη της και στη Θεσσαλονίκη.

Και έτσι χθες βράδυ, όταν τα φώτα άρχισαν να σβήνουν στο Μέγαρο και ήρθε η ώρα και μεις να καταδυθούμε στον παντάξενο κόσμο των τεθνεώτων, εκεί που ο Τειρεσίας, ο Αχιλλέας, ο Ελπήνορας, αλλά και η ίδια του η μάνα, υποδέχονται τον Οδυσσέα σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, ορίων και μύησης με το θάνατο.

Και όσο οι επιβλητικές αφηγήσεις του Γιάννη και της σπουδαίας Όλιας Λαζαρίδου μας παίρνουν μαζί τους στις σκοτεινές σπηλιές του μυαλού και του Άδη, υποβάλλοντας από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό, χάρη στα σκοτεινά ηχοτοπία και τους υποβλητικούς φωτισμούς αλλά και τις φωνητικές ακροβασίες του σχήματος Διώνη να λειτουργούν σωστά συμπληρωματικά, αφήνοντας τον Ομηρικό λόγο να κυριαρχήσει στο συναίσθημα και τη σκέψη, τόσο επιθυμούσες, αυτό το μακάβριο ταξίδι να κρατήσει και άλλο.

Και όσο κρατά να σκέφτεσαι διαρκώς τη ματαιότητα των εγωίστικών ξεσπασμάτων, το λίγο της ζωής και ταυτόχρονα το δώρο της, την ύβρη του ξοδέματος του χρόνου που μας δόθηκε σε ανούσια και περιττά, την πεμπτουσία της ύπαρξης που είναι το φως και η αγάπη, την αναμέτρηση με το μετά, με το σκοτάδι, τη μοναξιά, την απώλεια όσων είχες και θα συνεχίζουν χωρίς εσένα…

Τα κατάφερε καλά χθες βράδυ ο Αγγελάκας να με πάρει από το χέρι να καταβυθιστώ σε αυτό το παράξενο ταξίδι που έμοιαζε με όνειρο από αυτά που βλέπεις μια νύχτα καλοκαιριού και ξυπνάς μούσκεμα στον ιδρώτα για να πάρεις μια μεγάλη ανάσα επειδή διαπιστώνεις ότι είσαι ακόμα εδώ.

Και να αναρωτηθώ πώς θα ήταν αλήθεια σαν τους ήρωες του ποιητή μια φορά να κατέβαινες για ένα ταξίδι αστραπή εκεί κάτω ίσα ίσα για να δεις όσους αγαπάς πολύ και έχεις χάσει και ας ήξερες πως θα ταν αέρας οι μορφές τους και το άγγιγμα ανέφικτο…

Πληροφορίες: «Νέκυια», βασισμένο στη ραψωδία λ της Οδύσσειας του Ομήρου. Μετάφραση: Γεώργιος Ψυχουντάκης. Σύλληψη, σύνθεση μουσικής, καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιάννης Αγγελάκας. Σκηνοθεσία: Χρήστος Παπαδόπουλος. Ελεύθερη διασκευή και πρωτότυποι στίχοι: Γιάννης Αγγελάκας, Θεοδώρα Καπράλου. Ενορχήστρωση: Γιάννης Αγγελάκας, Ηλίας Μπαγκλάνης. Σχεδιασμός ήχου: Coti K. Πρόσθετη μουσική : Coti K., Ηλίας Μπαγλάνης Σκηνικά: Κλειώ Μπομπότη. Σχεδιασμός φωτισμών Ελίζα Αλεξανδροπούλου. Επιμέλεια Κοστουμιών: Ελευθερία Αεράπογλου. Βοηθός Σκηνοθέτη: Ειρήνη Μπούνταλη. Αφήγηση: Ολια Λαζαρίδου, Γιάννης Αγγελάκας. Μουσικοί: Ηλίας Μπαγλάνης (πλήκτρα), Νίκος Γιουσέφ (ηλεκτρικό πριόνι). Φωνητικά: Γιώτα Κολιούση, Ειρήνη Κολιούση, Νεφέλη Μπραβάκη, Μυρτώ Σταυρακίδου-Ζάχου. Light Installation Performes: Παγώνα Μπουλμπουσάκου, Αμαλία Κοσμά, Θέμις – Αριάδνη Ανδρεουλάκη, Ειρήνη Μπουντάλη