Μια ζωή εδώ: Νικόλαος Μέρτζος

Με έντονη παρουσία στη δημόσια ζωή, με μακρά θητεία στην δημοσιογραφία, συγγραφέας βιβλίων με ιστορικό και πολιτικό περιεχόμενο, πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, ο Νικόλαος Μέρτζος είναι ο άνθρωπος που μεταμόρφωσε το Νυμφαίο δίνοντας ένα παράδειγμα για το πώς ένα όραμα μπορεί να γίνει πραγματικότητα.

-΄Οπλα μου στη δημόσια παρουσία μου ήταν πάντα το χρέος στην Πατρίδα, η γνώση της αληθινής Ιστορίας, η ορθή εκτίμηση των γεγονότων και η πρόβλεψη των εξελίξεων. Δεν αναμετρήθηκα με πρόσωπα αλλά με ιδέες. Ανέκαθεν είχα φίλους στην Άλλη ΄Οχθη της κοινής μας κοίτης. Έχω το θλιβερό προνόμιο ότι τα επιγενόμενα γεγονότα επαλήθευσαν καίριες προβλέψεις μου, δυστυχώς αργά, και διέψευσαν την εικόνα του «κακού». Μάλλον τώρα πια λιγόστεψαν οι «ορκισμένοι» κάποτε εχθροί μου.

– Ευγνωμονώ πολλούς λαμπρούς δασκάλους μου. Ωστόσο, κανένα πρόσωπο δεν άλλαξε ούτε μπορούσε να αλλάξει την πορεία μου γιατί από παιδί έχω ταχθεί να υπηρετώ το ΄Εθνος μου. Γι’ αυτό έγινα δημοσιογράφος και αυτό επιχειρώ από κάθε νέα θέση αποστολής. Κορυφαίος δάσκαλός μου στην πολιτική είναι ο Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής. Η εμπιστοσύνη του είναι η υψίστη τιμή της ζωής μου.

– Η πολιτική υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, όταν επιδιώκει το εφικτό στη δεδομένη ιστορική στιγμή. Η δημαγωγία έβλαψε πάντοτε τη χώρα γιατί της έταξε το επιθυμητό αλλά αντικειμενικά ανέφικτο. Οι καθαρές συμφωνίες και η συνειδητή συναίνεση, όμως, δεν σημαίνουν μεταμφίεση ούτε υποστολή των σημαιών γιατί στηρίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό και στην κοινή θέληση για αμοιβαίες υποχωρήσεις.

-Έζησα εκ των ένδον την νεότερη Ιστορία μισού αιώνα γιατί έζησα πολύ κοντά στους πρωταγωνιστές της. Στους καιρούς μας η δημοσιογραφία έπαυσε να αποτελεί λειτούργημα και αποστολή επειδή την ελέγχουν ελάχιστες οικογένειες επιχειρηματιών σε διαπλοκή με τους πολιτικούς και το δημόσιο χρήμα. ΄Ετσι συνέβαλε δραματικά στην εθνική παρακμή. Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

– Μιλώντας για το Νυμφαίο νοιώθω βαθιά ευγνωμοσύνη στον Θεό, στους συγχωριανούς μου, στους θερμούς πατριώτες αρωγούς και στην Τέσα μου. ΄Ολοι μαζί ξεπληρώσαμε το χρέος στο οποίο θήτευσα δώδεκα χρόνια -συχνά σκληρά μα πάντα ωραία στα ψηλά βουνά. Το Νυμφαίον έδειξε τι μπορούσε να είναι σήμερα άνετα η Ελλάδα. Διέθετε και εφήρμοσε βήμα-βήμα ένα Σχέδιο. Ανέδειξε και μοιράσθηκε με σεβασμό τα στρατηγικά πλεονεκτήματά του: εθνική κληρονομιά, πολιτισμός, φυσικό περιβάλλον, ευρύτερη περιοχή. Αξιοποίησε παραγωγικά τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Συνήγειρε τις ευγενείς δυνάμεις του ελληνισμού. Ανέπτυξε τον ήπιο τουρισμό με στόχο -και σταδιακό επίτευγμα- την δημιουργία μιας νέας κοινωνίας που την συνέχει η αλληλεγγύη, οι νέες και ίσες ευκαιρίες, η δίκαιη και πλατειά συμμετοχή στους καρπούς του κοινού αγώνα. Ανυποχώρητο αίσθημα η τιμή. Όταν, έτσι, έπεισε έμπρακτα ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι μπορούν και οφείλουν να συναντηθούν στην κορυφή της Πατρίδας, η αντίπαλή μας κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ συνέδραμε αποφασιστικά. Το μήνυμα του Νυμφαίου είναι περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ.

– Από την Θεσσαλονίκη λείπει σήμερα η συνεκτική ικανή ηγεσία, η αυτοπεποίθηση και η αυτογνωσία.

– Νιώθω πλήρης στην περιτειχισμένη πόλη. Περπατώ πεζή από το Βαρδάρι στο Συντριβάνι και από το Επταπύργιο στον Λευκό Πύργο όπου σε κάθε βήμα συνομιλώ με τους ανθρώπους και ταυτόχρονα με την Ιστορία. Παντού συναντώ την ζωή μου, τους κεκοιμημένους μας και τις επιτυχίες μας. Η Θεσσαλονίκη με δυναμώνει. Με τέρπει, με μαθαίνει, με συγκινεί και με εμπνέει.

-Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισα ως πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών ήταν η αποτελεσματική υπεράσπιση της Μακεδονίας που απαιτούσε επειγόντως ταυτόχρονη πολυεπίπεδη δράση: εκ βάθρων αναδιοργάνωση, εξυγίανση και ενίσχυση των οικονομικών, εκσυγχρονισμό των μεγάλων κτιρίων, ισχυρό ηλεκτρονικό δίκτυο, συστράτευση, οργάνωση και διεύθυνση αξιομάχων νέων επιστημόνων αφιερωμένων στην συντεταγμένη έρευνα, παραγωγή συλλογικών μελετών και εκδόσεων για την τεκμηρίωση της ελληνικής διπλωματίας και πολιτικής, άνοιγμα στα Βαλκάνια, γόνιμη διαρκή συνεργασία με τα Κρατικά Αρχεία Βουλγαρίας, Γιουγκοσλαβίας, Αλβανίας, Τουρκίας Γερμανίας και Αμερικής. ΄Ανοιγμα στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης και όλης της Μακεδονίας. Ενίσχυση της Μακεδονικής Διασποράς και υποτροφίες σε δεκάδες νέους ιστορικούς ερευνητές. Απόλυτη διαφάνεια και προσωπική ανιδιοτέλεια. Δόξα τω Θεώ, αντιμετωπίσαμε την πρόκληση επιτυχώς από το 2006.

– Οι ΄Ελληνες είναι ευφυείς αλλά βαθιά συναισθηματικοί. Συγχέουν το εφικτό με το επιθυμητό. Αν, Θεός φυλάξοι, ψηφίσουν το επιθυμητό, θα εκλέξουν άμεσα το αυτοκαταστροφικό. – Οι ΄Ελληνες μπορούν. Διαθέτουν ισχυρές αυτοφυείς δυνάμεις και είναι ασφαλείς στην Ευρώπη. Οι νέοι πρέπει να εμπιστευθούν τον εαυτόν τους, να δουν κατάματα την πραγματικότητα και να παραδεχθούν ότι λαγοί με πετραχήλια κυκλοφορούν μόνον στα παραμύθια. Ας μην αυτοπαγιδευθούν στον δίκαιο θυμό τους. Μπορούν.

*Η φωτογραφία είναι του Μάνου Στεφανίδη από το προσωπικό αρχείο του κ. Μέρτζου.