Μια ζωή εδώ: Περικλής Σφυρίδης

Άνθρωπος ζεστός και μετριοπαθής, έξοχος παρατηρητής της ζωής ο Περικλής Σφυρίδης μοιράζεται μαζί μας την εμπειρία του από την λογοτεχνία και την επιστήμη του την ιατρική, που άσκησε για 40 χρόνια και εξηγεί γιατί είναι ισόβια δεμένος με τη Θεσσαλονίκη.

– Η κρίση σήμερα έχει πολλά πρόσωπα. Δεν είναι μόνο πολιτική και οικονομική. Είναι κυρίως πολιτισμική. Σκεφτείτε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται η ελληνική σημαία. Αν την πάρεις κανείς στα χέρια τους ή την τοποθετήσει στο μπαλκόνι (κυρίως του αυθαίρετου σπιτιού) είναι σαν να παίρνει το δικαίωμα να προχωρήσει σε οποιαδήποτε παρανομία. Και αυτό είναι μόνο ένα από τα στοιχεία που δείχνουν ότι ζούμε σε μια χώρα ξεχαρβαλωμένη. Θυμάστε ένα σποτάκι ενάντια στα ναρκωτικά που κυκλοφόρησε κάποτε με το άθλιο σλόγκαν «η ζωή είναι μαγκιά»; Αυτή τη μαγκιά πληρώνουμε σήμερα.

– Τα πολιτικά κόμματα έσπειραν θύελλες και θα εισπράξουν κεραυνούς. Το τεράστιο, σπάταλο κράτος μας έφερε στο σημείο αυτό. Από το 1981 και μετά η πορεία της χώρας ήταν τέτοια που οδήγησε στην υποθήκευση του μέλλοντος των επόμενων γενεών. Από την κατάσταση δεν έχουν δικαίωμα να βγάζουν την ούρα τους απ΄ έξω ούτε τα μικρά κόμματα. Επικρότησαν και βοήθησαν να γίνουν αποδεκτά πάσης φύσεως παράλογα αιτήματα. Το πάρτι όμως τώρα τέλειωσε. Αν κάτι με κάνει να χαίρομαι και μου δίνει παράλληλα ελπίδα είναι το ότι νέοι άνθρωποι, μορφωμένοι και ικανοί παίρνουν την γενναία απόφαση να εκτεθούν και ασχολούνται με την πολιτική.

– Η ιατρική μου έδωσε πάρα πολλά. Με έφερε σε άμεση επαφή με τον πόνο του άλλου. Μου έμαθε τι σημαίνει συμπαράσταση και συμπόνια αλλά είδα και πολλές περιπτώσεις εκμετάλλευσης. Όλα αυτά πέρασαν στη γραφή μου και στα θέματα με τα οποία ασχολήθηκα.

-Κάθε λογοτέχνης έχει ένα στόχο: να εκφράσει την εποχή και την ευαισθησία του. Είναι πραγματικά υπέροχο όταν αυτή η ανησυχία βρίσκει διέξοδο και έχει και ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Νομίζω όμως ότι λίγοι είναι εκείνοι που δίνουν σημασία στους λογοτέχνες και την λογοτεχνία. Δεν έχει απολύτως καμιά πιθανότητα να επηρεάσει την κοινή γνώμη.

– Στη λογοτεχνία, όπως και στη ζωή είμαι ρεαλιστής. Γνωρίζω πώς όλα έχουν ένα τέλος. Είμαι μεγάλος και είμαι έτοιμος να πάω στην άλλη πλευρά χωρίς κανένα άγχος. Είναι και αυτό κάτι που κέρδισα από την ιατρική καθώς στα 40 χρόνια που την άσκησα συνάντησα και τον πόνο και τον θάνατο. Πιστεύω στο ρεαλισμό και στην γραφή. Όμως να ξεκαθαρίσω ότι ρεαλισμός σε αυτή την περίπτωση δεν σημαίνει δημοσιογραφία. Η λογοτεχνία έξάλλου έχει διαφορετικό προορισμό και θέλει να συγκινήσει τον αναγνώστη μέσα από τις αισθητικές αξίες τις οποίες υπηρετεί.

– Είμαι δεμένος με τον τόπο μου, την Θεσσαλονίκη. Είμαι δεμένος με τους ανθρώπους και την ιστορία της. Είχα την ευκαιρία να φύγω αλλά δεν το έκανα. Δεν κατηγορώ βέβαια αυτούς που το έκαναν όπως ο Αναγνωστάκης, ο Ιωάννου ή ο Σαββόπουλος. Είμαι δεμένος και με τους πεθαμένους που είναι θαμμένοι εδώ. Δεν μπορώ να ξεχάσω τον Βαφόπουλο ή τον Πεντζίκη, τους ανθρώπους εκείνους που της χάρισαν το πνευματικό της πρόσωπο. Προτίμησα να ζήσω και να γράψω εδώ αλλά ποτέ δεν εκμεταλλεύτηκα την πόλη. Για παράδειγμα ποτέ δεν είπα ότι είναι πόλη ερωτική ή βυζαντινή.

-Ένα από τα θέματα τα οποία με απασχόλησαν είναι ο έρωτας. Δεν τον προσέγγισα όμως μέσα από την συνηθισμένη του μυθολογία αλλά ρεαλιστικά καταγράφοντας αυτό που συμβαίνει έξω στη ζωή. Έχει ενδιαφέρον πως ένας έρωτας που μπορεί να ξεκινήσει από μια κατάσταση προσφοράς και προσήλωσης για να μετατραπεί σε πράξη συναλλαγής. Μια φορά μάλιστα κατηγορήθηκα για μισογυνισμό. Απάντησα λέγοντας πως δεν κάνω κοινωνιολογική μελέτη αλλά καταγράφω προσωπικά βιώματα ή βιώματα άλλων. Η λογοτεχνία λειτουργούσε σε μένα λυτρωτικά. Γι αυτό και νοιώθω πολύ ήσυχος μέσα μου.