Ο Άδωνις και οι ακτές, ή αλλιώς μάγκες και τρίχες

Του Άρη Καλαντίδη 

Διάβασα την Παρασκευή 18 Ιουλίου μια συνέντευξη του υπουργού Άδωνη Γεωργιάδη, όπου, ανάμεσα στα διάφορα, μιλάει για το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό. Αν και κάθε σημείο της συνέντευξης θα έπρεπε να πάρει απάντηση, θα επικεντρωθώ μόνον σε δυο θέματα που γνωρίζω από πρώτο χέρι για να μην έχουμε παρεξηγήσεις.

Κατά τον υπουργό «βρίζει τώρα το σύμπαν στο νομοσχέδιο για τους αιγιαλούς», το οποίο σύμπαν όμως στη συνέχεια το περιορίζει: «ο Τσίπρας, ο Κουβέλης, όλοι αυτοί που είδαμε» (ποιοι δηλαδή;) και παρακάτω «επειδή γουστάρει… ο κάθε αριστερός». Ο υπουργός θα πρέπει να ζει σε απομόνωση όλους αυτούς τους μήνες για να μην έχει δει πως η κατακραυγή για το νομοσχέδιο είναι καθολική: από αριστερούς, κεντρώους και δεξιούς – και από πολλούς που θα χαρακτήριζαν τον εαυτό τους μη πολιτικοποιημένο. Στις 30 του Απρίλη που μας πέρασε, μια μικρή στην αρχή ομάδα διάβασε το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό και κινητοποιήθηκε, λίγο πριν περάσει η προθεσμία της διαβούλευσης, καταφέρνοντας να πάρει μαζί της ένα τεράστιο αριθμό ανθρώπων σε ελάχιστο χρόνο. Αν και λίγες μόνον μέρες πριν τις εκλογές, τα κόμματα της αντιπολίτευσης ασχολήθηκαν μόνο περιστασιακά με το ζήτημα ενώ ακόμη και κάποιες, κυρίως περιβαλλοντικές, ΜΚΟ το αγκάλιασαν (κατά καιρούς με τάσεις οικειοποίησης) με καθυστέρηση. Για κάποιο λόγο, που αδυνατώ να εξηγήσω, δημιουργήθηκε μια ανεξάρτητη κίνηση πολιτών, από τις πιο ισχυρές που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, που πέτυχε, σε πρώτη τουλάχιστον φάση, να αποσυρθεί το ανατριχιαστικό νομοσχέδιο. Η κίνηση αυτή δεν αυτοχαρακτηρίστηκε ποτέ ως αριστερή και ίσως εκεί να βρίσκεται και ένα κομμάτι της επιτυχίας της. Σήμερα, μήνες αργότερα, όλα σχεδόν τα κόμματα (μέχρι και το συμπολιτευόμενο ΠΑΣΟΚ που θεωρεί την απόσυρση του νομοσχεδίου δική του επιτυχία) έχουν υιοθετήσει την κριτική για το νομοσχέδιο.  Τώρα πώς ο κ. υπουργός βλέπει μόνον Τσίπρες και Κουβέληδες, δεν ξέρω να το απαντήσω…

Από την άλλη μεριά ο υπουργός είναι πολύ ειλικρινής: «Για καθίστε, ρε μάγκες» (ναι, αυτολεξεί)… «Να μην βγάλουμε κανένα φράγκο;». Αποστομωτικό, θα μου πείτε, αν κι εγώ θα ήθελα να μάθω ποιοι είναι αυτοί που θα το βγάλουν (το φράγκο).  Ονομαστικά δηλαδή, να ξέρουμε. Κανείς δεν έχει αντίρρηση (όχι κ. υπουργέ, κατά πάσα πιθανότητα ούτε ο κ. Τσίπρας) πως οι ακτές αποτελούν, ανάμεσα στ’άλλα και ένα οικονομικό κεφάλαιο για τη χώρα. Όμως θα ήθελα να τονίσω αυτό το «ανάμεσα στ’άλλα». Οι ακτές αποτελούν μια περιουσία που δεν καταγράφεται μόνον σε χρήματα και δεν έχουν μόνον οικονομική σημασία. Για να αποφασίσουμε λοιπόν ποια κομμάτια μπορούν να αναπτυχθούν με οικονομικό όφελος και ποια όχι, χρειαζόμαστε κάτι που ονομάζαμε (τις εποχές των δεινοσαύρων) «σχεδιασμό». Που σημαίνει πως δεν δίνουμε γη και ύδωρ σε όποιον μας προσφέρει τα περισσότερα (το οποίο προέβλεπε σαφώς το νομοσχέδιο που αποσύρθηκε), αλλά πως υπάρχει ένας μακροπρόθεσμος και εξισσοροπημένος συμβιβασμός ανάμεσα σε διαφορετικά συμφέροντα.

Έπειτα, δεν είναι ακριβώς «τρίχες» (ναι, επίσης αυτολεξεί) το αν ο κάθε Λάτσης πληρώνει «και μηδέν» για δημόσια γη, γιατί μιλούμε για εκποίηση περιουσιακού στοιχείου που διαχειρίζεται η κυβέρνηση εκ μέρους του Ελληνικού λαού. Φυσικά μετρούν οι θέσεις εργασίας, φυσικά μετρούν οι επιχειρήσεις που θα πληρώσουν φόρο (παρεπιπτόντως όχι μόνο ΦΠΑ, κ. υπουργέ, εκτός αν έχετε αποφασίσει πως από τους άλλους φόρους θα εξαιρούνται, οπότε να μας το πείτε να το ξέρουμε), φυσικά μετρούν και τα ένσημα. Αλλά όλα αυτά μπαίνουν σε έναν ευρύτερο υπολογισμό στον οποίο η τιμή πώλησης της δημόσιας γης παίζει τεράστιο αλλά όχι και μοναδικό ρόλο. Επίσης, ποιες ακριβώς εναλλακτικές ερευνήθηκαν πραγματικά και σε βάθος για να ξέρουμε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε; Ναι, όντως το Ελληνικό δημόσιο τα έχει κάνει θάλασσα στη διαχείριση των κοινών. Αλλά να χαρίζουμε τα κοινά σε αυτούς τους ίδιους που φροντίζουν, εδώ και χρόνια, να τα κάνει θάλασσα το Ελληνικό δημόσιο, δεν ξέρω πώς ονομάζεται. Λεηλασία;

Επειδή η λέξη «μάγκας» δε με αφορούσε ποτέ προσωπικά κι επειδή το νομοσχέδιο το είδα με τα μάτια μου πριν αποσυρθεί, δεν δέχομαι αυτό που ισχυρίζεται ο κ. υπουργός «εδώ δεν ξέρουν ακόμη τι θα κάνουμε». Μπορεί να μην ξέρω τις τελευταίες αλλαγές του νομοσχεδίου, έχω όμως αρκετά δείγματα γραφής της κυβέρνησης σε χωροταξικά ζητήματα για να έχω ελάχιστες αμφιβολίες για τις προθέσεις της, τις οποίες άλλωστε ο υπουργός δηλώνει ξεκάθαρα στη συνέντευξη. Ούτε ο χωρικός σχεδιασμός ούτε και τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι «τρίχες» ούτε τον υποστηρίζω γιατί «έτσι γουστάρω». Ο χωρικός σχεδιασμός είναι κομμάτι του κοινωνικού συμβολαίου για τη διαχείριση των κοινών και, ως τέτοιος, έχει κεντρική σημασία σ’αυτό που ονομάζουμε δημοκρατία.