Ο χαμένος τα σαρώνει όλα

1. Οι «Πρωταγωνιστές» μιλούν για την εγκληματικότητα και την αποσυνδέουν από την κρίση. Την ίδια μέρα στο σαλόνι της η Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία παρουσιάζει έκθεση του Ο.Η.Ε που αποδεικνύει το ακριβώς αντίθετο. Η μείωση του Α.Ε.Π αυξάνει τους φόνους. Στις Η.Π.Α η ανεργία έχει σκαρφαλώσει σε επίπεδα ρεκόρ και στη Μεγάλη Βρετανία η φτώχεια είναι στα επίπεδα του 1974. Οι δυο χώρες υποτίθεται δεν βρίσκονται ανάμεσα σε αυτές που βιώνουν έντονα την επίθεση του καπιταλισμού στους λάτρεις του. Οι λαοί αρχίζουν να σαλεύουν και με έναν καφέ ή ένα σεισμό ίσως ξυπνήσουν.

2. Η ανεργία αυξάνει τις αυτοκτονίες λέει ρεπορτάζ της Ν.Ε.Τ. Την ίδια ώρα όμως, μας καθησυχάζει,: μειώνει τα τροχαία. Αυτοκτονούν δηλαδή όσοι θα σκοτώνονταν στο δρόμο. Μικρό το κακό. Με την ίδια λογική οι πειρατές των σκουπιδιών δεν πεινάνε. Απλώς γουστάρουν το μενού. Εξού και οι καθημερινές ανοιχτές εγχειρήσεις κάδων.

3. Ο σπουδαίος Παντελής Μπουκάλας επιστρέφει στην Καθημερινή και το πρώτο σχόλιο που παίρνει το κείμενό του είναι του κυρίου Γιάννη. Ουστ από εδώ κηφήνα, του λέει ο πρώτος αναγνώστης. Ας έβγαινε συχνότερα στο γυαλί.

4. Παλιό αλλά επίκαιρο: Ο Κώστας Τσιρώνης γίνεται ήρωας μετά την απόλυσή του. Λίγες μέρες αργότερα ακολουθώντας την πορεία δέχεται απειλές. Σήκω φύγε αλήτη, ρουφιάνε, δημοσιογράφε γιατί θα σου σπάσουμε την κάμερα. Οι ίδιοι μετά από λίγο φωνάζουν ευχαριστημένοι:«Εμείς θα τον προσλάβουμε τον Κώστα τον Τσιρώνη, μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι».

5. Από το μην πετάτε τα σκουπίδια περάσαμε στο μην τα μαζεύετε. Οι συνδικαλιστές άργησαν αλλά άγγιξαν επιτέλους με την υπεύθυνη στάση τους την ίδια την ουσία, την ίδια τη φιλοσοφία της εξουσίας: τα σκουπίδια πρέπει να παραμένουν στο έδαφος επειδή είναι τεμπέλικα. Ο Julien Green είχε πει κάποτε ότι: «Η μεγαλύτερη ίσως παρηγοριά των καταπιεζόμενων είναι ότι πιστεύουν πως είναι ανώτεροι από τους δυνάστες τους», περιγράφοντας το πιο εφιαλτικό σενάριο.

Όπως ίσως παρατηρήσατε, ο βιασμός της πραγματικότητας, της αξίας και της ποιότητας συνεχίζεται. Ηθελημένα ή μη, τυχαία ή όχι, από ιδιοτέλεια ή από απλή αστοχία. Σε ένα ατελείωτο όργιο κανιβαλικού αναβρασμού, συνεχίζουμε να κρίνουμε βιαστικά, να παρεξηγούμε, να τρώμε τις σάρκες μας, να κατεβάζουμε το χειμωνιάτικο μίσος από τη ντουλάπα. «Οι λέξεις έχασαν το νόημά τους». Δεν μας το σφυρίζουν αυτή τη φορά οι ποιητές αλλά ο Λοβέρδος, η Διαμαντοπούλου και ο Ραγκούσης. Το κείμενό τους, η ύστατη προσπάθεια του πολιτικού συστήματος να ΜΗΝ αναλάβει τις ευθύνες του, εκφράζει την ανάγκη τους που πρέπει πάση θυσία να αλλάξει την πραγματικότητα, αφού το ΠΑ.ΣΟ.Κ ως γνωστόν είναι κίνημα αλλαγής της: Λαέ μην είσαι πεισματάρης και καθυστερείς άσκοπα τη δική σου. Η θέληση, η ειλικρίνεια και η φαντασία που θα χρειαζόταν η περιγραφή μιας ελάχιστης κοινής αλήθειας δεν διδάσκεται σε σεμινάρια συγγραφικής τέχνης ούτε είναι προτεραιότητα των τριών παρατηρητών μας, δελφίνων μίας κυβέρνησης που, αν υπήρχε, θα τη σχολιάζαμε με μεγαλύτερη προθυμία.

Ο Ρούζβελτ κάποτε είπε στους απεργούς:«Συμφωνώ μαζί σας, θέλω να το κάνω, αναγκάστε με να το κάνω», εννοώντας την προώθηση ενός φιλολαϊκού νομοσχεδίου. Το κλείσιμο του ματιού, όμως, στις μέρες μας δεν έρχεται. Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η χώρα είναι δεδομένοι και πιθανότατα ανεξέλεγκτοι. Ο λαός θα μπορούσε επομένως να είναι σύμμαχος και όχι ένας εχθρός που «δεν κατανοεί τις δυσκολίες» τώρα που οι Οίκοι απειλούν να τελειώνουν μια ώρα αρχύτερα με την Ευρωζώνη. Η σιωπή και η προτεινόμενη άγνοια είναι επιθυμία των αγορών, δεν είναι λύσεις στο έλλειμμα ηγεσίας της Ευρώπης ούτε στο δημοσιονομικό μας πρόβλημα. Οι πολιτικοί μας, αποκρύπτοντας τις πραγματικές ερωτήσεις και δίνοντας τις πιο light απαντήσεις, επιβεβαιώνουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι πρέπει να τους αφήσουμε ήσυχους αφού δεν κυβερνούν εκείνοι. Η κρυψίνοιά τους, εάν δεν είναι ζήτημα ουσιαστικής, και όχι απλώς πολιτικής, επιβίωσης, εύλογα φαντάζει ύποπτη και δουλοπρεπής. «Μάθετε λιγότερα», είναι όλο αυτό το διάστημα το μήνυμα του πρωθυπουργού. Μη βάζετε τα χέρια σας στην πρίζα της ενημέρωσης, μην αποπροσανατολίζεστε από κανένα άρθρο. Εάν υποψιάζεστε πολυπλοκότητα, είστε απλά Πασόκοι και μπράβο σας. Οι λεπτομερείς, ηγετικοί λόγοι του Ανδρουλάκη και του Βαρουφάκη, φωνές που προειδοποιούν, δεν είναι για όλους. Η Ελλάδα στο σκοτάδι και στην άγνοια είναι πιο ελκυστική για τους ξένους επενδυτές.

Παράλληλα, η αυτοκριτική που προτείνεται στον ελληνικό λαό δεν είναι εκείνη που χρειάζεται και το ξέρει. Καμία αφήγηση δεν θα τον έκανε να νιώσει πιο όμορφα με την εξαθλίωσή του. Πρώτη φορά μάλιστα η ιστορία συμπεριλαμβάνει στα σχέδια της τους 20άρηδες και τους 30άρηδες της χώρας. Τόσα χρόνια αισθανόντουσαν ανίκητοι διαβάζοντας ή αδιαφορώντας για τα αμέτρητα θύματά της, ακονίζοντας νύχια και φιλοδοξίες που καλούνται πλέον να χρησιμοποιήσουν μακριά από μία πατρίδα που τους καταθλίβει. Η απόγνωση, η ελπίδα και η καταστροφή δεν απέχουν πολύ για τους υπόλοιπους και δυστυχώς παίζουν την ίδια ώρα με τα τούρκικα σίριαλ αυξάνοντας την αμηχανία. Θα μπορούσαμε ωστόσο να περνάμε δημιουργικότερα την ώρα μας: Τοκίζοντας ενδοιασμούς, ποτίζοντας σιωπές, καταστρέφοντας φοβίες και επικοινωνώντας με τον άγνωστο της διπλανής πόρτας που εντελώς απροσδόκητα αποδεικνύεται άνθρωπος. Το παιχνίδι μπορεί ακόμα να γυρίσει. «Θα περάσουν από πάνω μας όλοι οι τροχοί, στο τέλος τα ίδια τα όνειρά μας θα μας σώσουν» ενθαρρύνει ο αισιόδοξος Καρούζος.

Η ζωή δε χαρίζεται χωρίς να ανατραπεί. Το ξέρουμε γιατί το τραγουδήσαμε. Άγνοια στίχου δε συγχωρείται. «Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι, κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». Ελύτης όμως ήταν αυτός. Εμείς φοβόμαστε γενικώς και αορίστως. Στα κείμενά μας ακόμη ποζάρουμε για να βρούμε τη γωνία που θα κολακεύσει τα λάθη μας και θα μας απαλλάξει. Έχουμε πεισθεί ότι οι κατηγορίες εις βάρος μας ευσταθούν. Τόση αυτοκαταστροφική αφέλεια, τόση αυτοκαταστροφική επαναστατικότητα που επιθυμεί κι άλλο δίκιο ξεχνώντας ότι το έχει ήδη με το μέρος της, μυρίζει μπαρούτι. Η Αγγελάκη-Ρουκ θα ήθελε να χρωστάμε τη σοφία της εξέγερσής μας ή την ήττα μας στο φόβο που μας ανάγκασε να αναστοχαστούμε. Σε διαφορετική περίπτωση, το «Μαζί μπορούμε» θα παραμείνει μαζί με το «Λεφτά υπάρχουν» σε λίστα αποτυχημένων προεκλογικών συνθημάτων και αυτή τη φορά δεν θα χρειαστεί να αναλάβουμε την ευθύνη μόνο για τον Τιτανικό αλλά και για το παγόβουνο, την απουσία δηλαδή κάθε έμπρακτης και λυτρωτικής αλληλεγγύης.