Ο «πολιτικός σεισμός» του Ζοχράν Μαμντάνι στη Νέα Υόρκη

Λέξεις: Στράτος Σαφιολέας

Στη Νέα Υόρκη είχαμε χθες βράδυ έναν, ας πούμε “πολιτικό σεισμό”: Ο Zohran Mamdani, ένας 33χρονος αυτοπροσδιοριζόμενος democratic socialist, και μέλος της Πολιτειακής Βουλής της Νέας Υόρκης κέρδισε την πρώτη θέση στις προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος για τη θέση του Δημάρχου της Νέας Υόρκης.

Ο Mamdani μπορεί να είναι ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της πόλης.  Γεννήθηκε στην Ουγκάντα από γονείς ινδικής καταγωγής—τον πολιτικό επιστήμονα Mahmood Mamdani και τη σκηνοθέτιδα Mira Nair. Πήρε την Αμερικανική υπηκοότητα το 2018. Παρά την περιορισμένη πολιτική του επειρία, με μόλις τρεις μικρήςη σημασίας νομοθετικές πρωτοβουλίες σε τέσσερα χρόνια στη Βουλή της πολιτείας, η αύρα της νιότης και μια φρεσκάδα της στρατηγικής του στα κοινωνικά δίκτυα εκτόξευσε   την μέχρι πριν μερικούς μήνες ανύπαρκτη αναγνωρισιμότητά του.

Το πρόγραμμα του Mamdani εστιάζει έντονα στην οικονομική δικαιοσύνη (πχ, προτείνοντας δωρεάν δημόσια λεωφορεία, πάγωμα των ενοικίων για κάποια διαμερίσματα στη Νέα Υόρκη, αύξηση της φορολογίας σε εταιρείες και υψηλά εισοδήματα, έμφαση στην ελεύθερη δημόσια παιδική μέριμνα και σε δημιουργία δημοτικών σουπερμάρκετ.

Ο Μamdani δημιούργησε μια ενδιαφέρουσα εκλογική συμμαχία: Το μήνυμά του είχε ιδιαίτερη απήχηση σε νεότερους ψηφοφόρους, αλλά και στις κοινότητες των Νοτιοασιατών και των Μουσουλμάνων, τις λατινοαμερικανικές γειτονιές στο Queens και την μορφωμένη κατηγορία των εργαζόμενων που εργάζεται εξ αποστάσεως.

Ο Andrew Cuomo, γόνος του τεράστιου κυβερνήτη της πολιτείας της Νέας Υόρκης, του χαρισματικού Mario Cumo – και πρώην κυβερνήτης της Νέας Υόρκης που παραιτήθηκε το 2021 εν μέσω μεγάλων σκανδάλων (κατηγορίες για τοξικό για τις γυναίκες εργασιακού κλίματος, και κατηγορίες για κακή διαχείριση του COVID σε γηροκομεία που μπορεί να στοίχισε πολλούς θανάτους), επιχείρησε μια  πολιτική “ολική επαναφορά” μέσω της εκλογής του στη θέση του Δημάρχου.

Εμφανίζοντας τον εαυτό ως τον κατάλληλο, έμπειρο, και αρκετά σκληρό για αντίπαλο στον Trump, o Cuomo είχε σημαντική οικονομική στήριξη ακόμα και από πολιτικούς στο Δημοκρατικό κόμμα που πριν λίγα χρόνια τον είχαν αποκυρήξει. Η εκστρατεία του υποστηρίχθηκε οικονομικά από την Wall Street, από παράγοντες του real estate και από εύπορους στη Νέα Υόρκη, όπως πχ τον πρώην δήμαρχο Michael Bloomberg. Το ποσό που ξόδεψε η εκστρατεία του εκτιμάται πως είναι πάνω από 25 εκατομμύρια δολάρια μέσω super PACs (Political Action Committee – οντότητες που έχουν τη δυνατότητα να ξοδεύουν χρήματα χωρίς περιορισμό).

Στην εκστρατεία του Cuomo απέφυγε τις δημόσιες εμφανίσεις, βασιζόμενος σε παραδοσιακές στρατηγικές οικοδόμησης συνασπισμών που απευθύνονταν σε μετριοπαθείς, συνδικαλιστές, Μαύρους Αμερικανούς (τους οποίους και κέρδισε σύμφωνα με τα exit polls) και εκείνους τους Εβραίους Αμερικανούς ψηφοφόρους που ανησυχούν για τον Mamdani. Για το μεγαλύτερο διάστημα της προεκλογικής εκστρατείας ο Cuomo βρισκόταν στην πρώτη θέση σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Ο Mamdani κέρδισε καθαρά τις προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος, λαμβάνοντας περίπου το 44% των ψήφων πρώτης επιλογής, έναντι 36% του Cuomo. Ο Cuomo παραδέχθηκε την ήττα του, αν και ενδέχεται να επιστρέψει ως ανεξάρτητος στις γενικές εκλογές. Οι γενικές εκλογές προμηνύονται περίπλοκες, με τον νυν δήμαρχο Eric Adams να κατεβαίνει ως ανεξάρτητος εν μέσω δικών του σκανδάλων (ήταν κατηγορούμενος για δωροδοκία και η κατηγορίες αποσύρθηκαν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης του Trump, αφού πρώτα παραιτήθηκαν οκτώ εισαγγελείς, στη πλειοψηφία τους Ρεπουμπλικανοί οι οποίοι αρνήθηκαν να υπογράψουν την απόσυρση των κατηγοριών). Στις γενικές εκλογές κατεβαίνει και ένας  Ρεπουμπλικανός, ο Curtis Sliwa, και ένας ακόμα “κεντρώος” ανεξάρτητος, ο Jim Walden.  Η πολυπληθής αυτή παρουσία στις τελικές εκλογές θα διατηρήσει την πολιτική αβεβαιότητα.

Τώρα, η νίκη του Mamdani αποτελεί μια “πρωτιά” στην εκλογική ιστορία της Νέας Υόρκης (ίσως και της Αμερικής), αποδεικνύοντας ότι ένας ξεκάθαρα αυτοπροσδιοριζόμενος ως αριστερός μπορεί να επικρατήσει σε μια εκλογική μάχη και μάλιστα στην πιο πολυπληθή πόλη των ΗΠΑ, σε μια πόλη που εκλέγει Δημοκρατικούς, αλλά και στην οποία ο Trump στις τελευταίες εκλογές σημείωσε σημαντικά κέρδη. Θα δούμε πως αυτό θα επηρεάσει την σύγκρουση για την ταυτότητα του Δημοκρατικού Κόμματος εν μέσω τη διάρκεια της θυελλώδους δεύτερης προεδρικής θητείας του Donald Trump. Η επιτυχία του Mamdani θα βάλει με μεγάλη ένταση στο Δημοκρατικό κόμμα το ερώτημα για ποια στρατηγική θα χρειαστεί για να προσελκύσει ένα εκλογικό κοινό που έχει απομακρυνθεί, όπως οι νέοι, αλλά ακόμα και οι απόγονοι πρόσφατων μεταναστών, και αν θα πρέπει να γίνει πιο ξεκάθαρο το μήνυμα για την οικονομική δικαιοσύνη, ακόμα και αν αυτό στοιχίσει την υποστήριξη κάποιων εύπορων δωρητών.

*Ο Στράτος Σαφιολέας είναι σύμβουλος στρατηγικής επικοινωνίας