«Ο Θεός της σφαγής»: Μια κωμωδία κατάμαυρη

«Ο Θεός της σφαγής» (2006), το θεατρικό έργο της Γιασμίνα Ρεζά, το οποίο την καθιέρωσε συγγραφικά και της χάρισε τεράστια διεθνή θεατρική επιτυχία. Πρόκειται για μια μαύρη κωμωδία, ένα εξαιρετικό και πολυβραβευμένο έργο που έχει παιχτεί παγκοσμίως με μεγάλη επιτυχία.

 Το έργο έκανε πρεμιέρα στη Ζυρίχη το 2007 και τον Ιανουάριο του 2008 στο Παρίσι. Ακολούθως, ανέβηκε στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη κερδίζοντας το 2009 μια σειρά από βραβεία, μεταξύ των οποίων βραβείο Ολιβιέ καλύτερης κωμωδίας και βραβείο Τόνυ καλύτερου έργου. Το 2011 μεταφέρθηκε και στις οθόνες του κινηματογράφου από τον Πολάνσκι με τίτλο “Carnage” κερδίζοντας δύο υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα στην κατηγορία α’ γυναικείου ρόλου για τις Τζόντι Φόστερ και Κέητ Γουίνσλετ.

Στο θέατρο Φαργκάνη σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου. Ο σκηνοθέτης προσέγγισε ευρηματικά τον χωροχρόνο και τους επί σκηνής χαρακτήρες προβάλλοντας τόσο την κωμική όσο και την τραγική διάσταση του έργου. 

Σε ένα εύστοχο σκηνικό επιμελημένο από τον Αντώνη Χαλκιά, που παραπέμπει στον δυτικό πολιτισμό -αποτελούμενο από ένα μεσοαστικό τακτοποιημένο σαλόνι με λουλούδια και που μετατρέπεται αλληγορικά σε «σπήλαιο»- εκτυλίσσονται τα ψυχογραφήματα των τεσσάρων -φαινομενικά- αταίριαστων ανθρώπων. Τα κοστούμια της Κέλλυς Σταματοπούλου προσθέτουν ένα ακόμα επίπεδο στο διαχωρισμό μεταξύ των δύο ζευγαριών. Το σκηνικό ολοκληρώθηκε από τους εύστοχους φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα και τη μουσική επιμέλεια του Ιάκωβου Δρόσου.

Σε αυτά τα πλαίσια οι Μυρτώ Αλικάκη, Κωνσταντίνος Κάππας, Δημήτρης Αλεξανδρής και Ευσταθία Τσαπαρέλη, εναρμονίζονται απόλυτα μέσα στο σωματικό, χορογραφικό σκηνοθετικό σύμπαν του Φιλίππογλου, συστήνονται ως δείγματα πολιτισμένης συμπεριφοράς του εικοστού πρώτου αιώνα – και δη στο Παρίσι του Διαφωτισμού – που σταδιακά όμως αποδομούνται και να αναδεικνύουν επιτυχώς όλο το δεύτερο επίπεδο του έργου. Και οι τέσσερις τους έχουν απόλυτη χημεία επί σκηνής και κρατούν τις ισορροπίες στα κωμικά στοιχεία του έργου με την απαραίτητη δόση υπερβολής όπου αυτή ήταν αναγκαία.

Η Μυρτώ Αλικάκη ανέδειξε επιτυχώς τις ανεξάντλητες ηθικοπλαστικές διαθέσεις της Βερονίκης, της φιλότεχνης ακτιβίστριας μητέρας του θύματος που έχει σκοπό να επιβάλλει τους κανόνες του πολιτισμού και εξελίσσεται σταδιακά σε μια εκρηκτική και νευρωτική φυσιογνωμία. 

Ο Κωνσταντίνος Κάππας ενσάρκωσε άψογα και με ρεαλιστικό χιούμορ το ρόλο του καλοπροαίρετου και φιλικού πατέρα, έμπορο ειδών κιγκαλερίας, Μισέλ, ο οποίος προσπαθεί μάταια να προσαρμοστεί στην εικόνα που θέλει η γυναίκα του να φτιάξει για αυτόν. Εξαιρετικός ο Δημήτρης Αλεξανδρής στον ρόλο του κυνικού μεγαλοδικηγόρου και πατέρα του θύτη, Αλέν, με πληθώρα άλυτα εσωτερικά προβλήματα, προσκολλημένος συνεχώς στο κινητό του τηλέφωνο. Τέλος, η Ευσταθία Τσαπαρέλη ως Ανέτ, προσφέρει άφθονες στιγμές ‘μαύρου’ χιούμορ ως μητέρα του θύτη και μπίζνες-γούμαν που αφενός πρεσβεύει την ευσχημοσύνη και αφετέρου παρεκτρέπεται και η ίδια βιώνοντας την απελπισία από την αδιαφορία του συζύγου της.

Συμπερασματικά, πρόκειται για μια εύρυθμη παράσταση με κλιμακωτή ένταση, πλούσια σε διδακτικά μηνύματα που αφορούν τις σχέσεις των ανθρώπων αλλά και την ανθρώπινη ύπαρξη. Η σκηνοθετική δομή και η απόδοση της από την πρωταγωνιστική ομάδα ήταν αναλυτική και ολοκληρωμένη και έθιξε την αβάσταχτη παράνοια της σύγχρονης κοινωνίας. Αποτελεί ένα ηθικό δίδαγμα για κάθε άνθρωπο, που όταν υποτάσσεται στον εκάστοτε «Θεό της Σφαγής» του, εξανεμίζονται οι ηθικοί φραγμοί του και ο πολιτισμός του και καθίσταται έρμαιο των ζωωδών ενστίκτων και των ψυχολογικών τραυμάτων του.

Υπόθεση:

Δύο εντεκάχρονα αγόρια τσακώνονται στο πάρκο και το αποτέλεσμα του καβγά τους είναι μώλωπες, σκισμένα χείλη και δυο κατεστραμμένα δόντια. Οι γονείς του θύματος καλούν τους γονείς του θύτη στο σπίτι τους. Τέσσερεις φαινομενικά καλλιεργημένοι και πολιτισμένοι ενήλικες συζητούν το πρόβλημα κι αναζητούν ευγενικά μια λύση. Δυστυχώς όμως όσο περνάει η ώρα, χάνεται ο έλεγχος και οι «πολιτισμένοι» γονείς εκτροχιάζονται καθώς συμπεριφέρονται ανώριμα και άξεστα. Τα ζευγάρια επιτίθενται το ένα στο άλλο, οι γυναίκες στους άνδρες, οι άνδρες στις γυναίκες, ώσπου στο τέλος είναι όλοι εναντίον όλων, παραδιδόμενοι στο Θεό της Σφαγής. Συνεπώς, γελοιοποιούνται, γίνονται έρμαια των ορμών τους και των ταπεινών ενστίκτων τους με την κατάσταση να αγγίζει τα όρια του παράλογου.

Συντελεστές:

Συγγραφέας: Γιασμίνα Ρεζά

Μετάφραση: Γιώτα Σερεμέτη, Κώστας Φιλίππογλου

Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου

Σκηνικά: Αντώνης Χαλκιάς

Κοστούμια: Κέλλυ Σταματοπούλου

Σχεδιασμός φωτισμών: Μελίνα Μάσχα

Μουσική επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος

Βοηθός σκηνοθέτη: Βάνα Σλέιμαν

Φωτογραφίες: Χάρης Γερμανίδης

Παραγωγή: Θοδωρής Μαροσούλης

Παίζουν: Δημήτρης Αλεξανδρής, Μυρτώ Αλικάκη, Κωνσταντίνος Κάππας, Ευσταθία Τσαπαρέλη