Όσο φοβάσαι τους διευκολύνεις

Οι εφημερίδες κρέμονται στα περίπτερα με τεράστιους τίτλους, απειλητικούς. Αρραγές μέτωπο απέναντι στον τρόμο (των τρομοκρατών), φονικό κύμα έρχεται (covid), προειδοποίηση για σαρωτικά φαινόμενα (οι βροχές). Στα κανάλια τα παπαγαλάκια προειδοποιούν συνέχεια. Νοικοκυραίοι κλειστείτε στα σπίτια σας και κλειδαμπαρωθείτε. Μια νέα απειλή έρχεται. Στο μεταξύ οι υπόλοιπες δουλειές μια χαρά γίνονται, νομοσχέδια, μειώσεις, σούπα, μούπες περνάνε στο ντούκου και όλοι ασχολούνται με τις απειλές. Όταν φοβάσαι τι θα κοιτάξεις;

Μία έρευνα στη Βρετανία λέει πως κάτι παραπάνω από τους μισούς Βρετανούς ζούνε με τον απόλυτο καθημερινό φόβο, μήπως κάποια στιγμή μέσα στη μέρα κλείσει απότομα το κινητό τους. Είναι μια εμμονή που δεν τους επιτρέπει ποτέ να είναι χαλαροί. Μόνο εκείνους;

Ο φόβος της απομόνωσης. Αντίστοιχα άβολα νιώθουμε τις μέρες χωρίς ίντερνετ και χωρίς ειδήσεις.

Παρακολουθώ τη διαρκή προσπάθεια εκφοβισμού των ανθρώπων. Τη δημιουργία διαρκώς νέων ψυχώσεων και φόβων από του πουθενά. Από τον τρόπο που περιγράφεται ακόμα και μια μικρή καιρική μεταβολή μέχρι τις οικονομικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη.

Παρακολουθήστε τις λέξεις που χρησιμοποιούν τα δελτία ειδήσεων. Ραγδαία, επιδείνωση, ακραία φαινόμενα, δραματικές εξελίξεις, σε απελπιστική κατάσταση τα νοικοκυριά, τρόμος στα βόρεια προάστια. Όλα συναινούν σε μια διαρκή ανησυχία. Από το φόβο να σου κατάσχουν το σπίτι λόγω χρεών μέχρι μια φυσιολογική νεροποντή της άνοιξης.

Και ακούγοντας τις συζητήσεις τριγύρω καταλαβαίνεις εύκολα τι ψυχολογία σχηματίζεται στα πλήθη. Ψυχολογία ανασφάλειας, αβεβαιότητας, ρευστότητας. Κανείς δεν είναι σίγουρος ποτέ για τίποτε. Αν θα βγάλει το μήνα οικονομικά, αν θα πάρει σύνταξη, αν τον αγαπάει κανείς, αν κινδυνεύει και από τι.

Ευάλωτοι στις διαρκείς απειλές που εκτοξεύονται από παντού, σε όσα μας κάνουν να νοιώθουμε μια κάποια σιγουριά, όπως το ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο και το κινητό μας, σε όσα δεν ελέγχουμε, όπως τα άλλοτε φυσιολογικά καιρικά φαινόμενα.

Κάθε μέρα που περνάει οι άνθρωποι φοβούνται περισσότερο, διάφορα απίθανα πράγματα. Και όσο φοβούνται γίνονται περισσότερο πειθήνιοι. Μαζεύονται και υπακούν.Ο φόβος είναι κομμάτι μιας αβάσταχτης καθημερινότητας. Έλεγε μια κυρία στις ειδήσεις πως δεν φορά ποτέ τα καλά της ρούχα πια βγαίνοντας έξω, κυκλοφορεί με δεύτερα για να μη γίνεται στόχος.

Τα βράδια οι βεράντες δεν είναι σκηνικό ζωής, όπως τα παιδικά μας χρόνια, είναι μη-χώροι, νεκροί, με κλειστά παραθυρόφυλλα το καλοκαίρι, ζωές ασφαλισμένες. Στην επαρχία οι άνθρωποι ζουν με ξεναγό τους την τηλεόραση. Ό,τι πουν και όπως το πουν τα κανάλια. Δεν πιστεύουν πια σε όσα βλέπουν, σε όσα διαισθάνονται, αλλά σε όσα πληροφορούνται.

Η πανδημία αποτέλεσε το καλύτερο όπλο για την δημιουργία κλίματος φόβου. Έστρωσε χαλιά να πατήσει επάνω της. Παιδιά, που άρχισαν να αντιλαμβάνονται τον κόσμο τα τελευταία δυο χρόνια και δεν έχουν μνήμες της πρότερης κατάστασης, φοβούνται πλέον να πάνε μια βόλτα με τους γονείς τους μήπως κολλήσουν…

Ο φόβος κατασπαράσει τη ζωή σε αυτή τη ρευστή εποχή. Βρίσκει πρόσφορο έδαφος να στρατολογηθούν απεγνωσμένοι, παιδιά, άνεργοι, άνθρωποι που δεν έχουν τίποτε να χάσουν και γίνονται τα εύκολα θύματα ακραίων οργανώσεων. Όσο φοβάσαι ότι θα χάσεις τα κεκτημένα, ότι κάποιος εκεί έξω διαφορετικός σε απειλεί, ότι θα σου πάρει ένα πιθανό κομμάτι ψωμί που θα έτρωγες εσύ τόσο παραδίνεσαι ευκολότερα. Τους διευκολύνεις να ελέγξουν το μυαλό σου. Φοβόμαστε πια για τόσα πράγματα που δεν έχουμε χρόνο και κυρίως διάθεση να τα αξιολογήσουμε, να αντιδράσουμε. Να αμυνθούμε απέναντι στο ακραίο, στη χωρίς στάθμιση αποδοχή του, στη μετάλλαξη μας σε ανήμπορους ανθρώπους. Φοβάμαι σημαίνει παραδίνομαι.

Σκεφτείτε τι κάνει ο φόβος στις ζωές μας. Τρώει τα σωθικά…