Πώς είναι να εργάζεσαι ως κοινωνικός λειτουργός

Λέξεις: Χρυσούλα Τσάπα

Η Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας (World Social Work Day) είναι μια ημέρα που γιορτάζεται κάθε χρόνο την τρίτη Τρίτη του Μαρτίου και στοχεύει στην αναγνώριση και ενίσχυση του ρόλου των κοινωνικών λειτουργών στην κοινωνία. Η ημέρα αυτή αποτελεί μια ευκαιρία να επισημανθεί η συνεισφορά των κοινωνικών λειτουργών στην επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και την ενίσχυση της ευημερίας των ανθρώπων και των κοινοτήτων.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ: ΕΝΑ ΟΜΟΡΦΟ Ή ΕΝΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ;

Το να είσαι  κοινωνικός λειτουργός αποτελεί  πράγματι ένα όμορφο και πολύτιμο επάγγελμα που προσφέρει πολλές ικανοποιήσεις και αίσθηση αποστολής, αλλά συνοδεύεται επίσης από αρκετές δυσκολίες και προκλήσεις. Ας δούμε μερικά από τα θετικά και τα δύσκολα στοιχεία του επαγγέλματος:

Θετικά στοιχεία του επαγγέλματος:

1. Βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων : Ο κοινωνικός λειτουργός έχει την ικανότητα να επηρεάζει θετικά τη ζωή των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Βοηθάει τους ανθρώπους να ξεπεράσουν προσωπικές ή κοινωνικές δυσκολίες, παρέχοντας τους υποστήριξη και καθοδήγηση για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.
2. Κοινωνική δικαιοσύνη: Το επαγγελματικό όραμα του κοινωνικού λειτουργού είναι να αγωνιστεί για την κοινωνική δικαιοσύνη και να προάγει την ισότητα. Παλεύει για τα δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται σε περιθώριο, προσφέροντας τους φωνή και υποστήριξη.
3. Υποστήριξη στους ευάλωτους: Οι κοινωνικοί λειτουργοί ασχολούνται με ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τους άστεγους ή τους ανθρώπους με αναπηρία. Αυτή η υποστήριξη δίνει στους κοινωνικούς λειτουργούς την ικανοποίηση ότι συμβάλλουν στο να κάνουν τον κόσμο καλύτερο και πιο δίκαιο.
4. Δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης: Οι κοινωνικοί λειτουργοί δημιουργούν ισχυρούς και αμοιβαία σεβαστούς δεσμούς με τα άτομα που υποστηρίζουν. Η διαρκής επαφή και η συναισθηματική υποστήριξη μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ευημερία των ατόμων και των οικογενειών.

Δυσκολίες του επαγγέλματος

1. Συναισθηματική εξάντληση: Οι κοινωνικοί λειτουργοί έρχονται σε επαφή με ανθρώπους που βιώνουν πολύ δύσκολες καταστάσεις, όπως κακοποίηση, φτώχεια, ή ψυχικά τραύματα. Αυτή η επαγγελματική “φόρτιση” μπορεί να είναι συναισθηματικά εξαντλητική και να προκαλέσει burnout (επαγγελματική εξάντληση), αν δεν υπάρχει κατάλληλη υποστήριξη και στρατηγικές διαχείρισης άγχους.
2. Δυσκολία στις αποφάσεις: Σε πολλές περιπτώσεις, οι κοινωνικοί λειτουργοί καλούνται να πάρουν δύσκολες και ενδεχομένως αντιφατικές αποφάσεις, όπως η απόφαση για την απομάκρυνση ενός παιδιού από την οικογένεια του λόγω κακοποίησης ή παραμέλησης και  η ακούσια νοσηλεία ασθενούς σε ψυχιατρική κλινική. Αυτές οι καταστάσεις προκαλούν εσωτερική σύγκρουση και αβεβαιότητα.
3. Έλλειψη πόρων και υποστήριξης: Οι κοινωνικοί λειτουργοί συχνά εργάζονται σε περιβάλλοντα με περιορισμένους πόρους και υποστήριξη. Η γραφειοκρατία και η έλλειψη χρηματοδότησης για κοινωνικές υπηρεσίες δυσκολεύουν την ολοκλήρωση του έργου τους και την παροχή των απαραίτητων υπηρεσιών στους ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια.
4. Δραματική υποστελέχωση των κοινωνικών υπηρεσιών: Οι κοινωνικοί λειτουργοί είναι συνεχώς επιφορτισμένοι με μεγάλο όγκο δουλειάς, όλοι αναγνωρίζουν ότι χρειάζονται και είναι απαραίτητοι ωστόσο οι Διοικήσεις δεν προβαίνουν σε νέες  προσλήψεις με αποτέλεσμα να επωμίζεται ένας κοινωνικός λειτουργός την δουλειά που θα μπορούσαν να προσφέρουν δυο και τρείς κοινωνικοί λειτουργοί. 
5. Υψηλές συναισθηματικές απαιτήσεις: Η καθημερινή ενασχόληση με ακραίες ή τραυματικές καταστάσεις μπορεί να έχει ψυχικό κόστος. Οι κοινωνικοί λειτουργοί καλούνται να διατηρήσουν συναισθηματική απόσταση και να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους ενώ παράλληλα προσφέρουν υποστήριξη σε αυτούς που έχουν ανάγκη.
6. Κοινωνικές προκαταλήψεις και στίγμα: Οι κοινωνικοί λειτουργοί συχνά αντιμετωπίζουν προκαταλήψεις ή αντιλήψεις ότι το έργο τους είναι “εύκολο” ή “μη σημαντικό”. Επίσης, η κοινωνία μπορεί να έχει αρνητικές απόψεις για ορισμένες ομάδες ή κοινωνικά προβλήματα, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει επιπλέον προκλήσεις στην καθημερινή τους εργασία.

Το επαγγελματικό έργο του κοινωνικού λειτουργού είναι γεμάτο με συναισθηματική ικανοποίηση, καθώς έχει τη δυνατότητα να φέρει αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων και να προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη. Ωστόσο, συνοδεύεται από δυσκολίες που σχετίζονται με την ψυχική πίεση, τις περιορισμένες πόρους και την ανάγκη συνεχούς συναισθηματικής διαχείρισης. Παρ’ όλες αυτές τις προκλήσεις, για πολλούς κοινωνικούς λειτουργούς, η ανταμοιβή έρχεται από την αίσθηση ότι προσφέρουν κάτι σημαντικό στην κοινωνία και στη ζωή των ανθρώπων που βοηθούν.

Αν δεν αγαπάς αυτό το επάγγελμα, ποτέ δεν θα είσαι κοινωνικός λειτουργός !

*Η Χρυσούλα Τσάπα είναι ΜSc Κλινική Κοινωνική Λειτουργός

Πηγή Εικόνας: pexels-fauxels