Πού είναι η γραμμή 13 του ΟΑΣΘ;

της Κύας Τζήμου

Πριν λίγες μέρες την ερώτηση μου έκανε ο αγαπητός μου Γιώργος Τσιτιρίδης. Καθότι οι προλήψεις ποτέ δεν με άγγιξαν δεν είχα ποτέ δώσει προσοχή στο εξαφανισμένο νούμερο των λεωφορειογραμμών. Το επόμενο πράγμα που έκανα ήταν φυσικά να επικοινωνήσω με τον ΟΑΣΘ περιμένοντας μια εξήγηση… πέρα από την αυτονόητη. Βλέπετε είναι όντως περίεργο όταν με την εγκατάσταση των προσφύγων στην πόλη και τη δημιουργία των προσφυγικών συνοικισμών εμφανίζονται γύρω στο 1927 για πρώτη φορά οι γραμμές Ερμού – Άνω και Κάτω Τούμπα. Τότε δημιουργείται η γραμμή 12 που εξυπηρετεί την Κάτω Τούμπα και η γραμμή 14 για την Άνω Τούμπα. Γιατί ο ΟΑΣΘ δεν ξεκίνησε ποτέ τη λεωφορειακή γραμμή με το νούμερο 13 και οι δυο γραμμές της Τούμπας έμειναν για πάντα ξεκομμένες σε μια αριθμητική ασυνέχεια;

Ρωτήσαμε τον ίδιο τον Πρόεδρο του ΟΑΣΘ, τον κ. Στεφανίδη, ο οποίος μας είπε πως καμιά πρόληψη δεν υπάρχει και κάποια στιγμή θα εμφανιστεί κι αυτή. Άλλωστε δεν είναι το μοναδικό νούμερο που δεν εμφανίζεται στις γραμμές του ΟΑΣΘ που φτάνουν μεν μέχρι την γραμμή 91 αλλά υπάρχουν κάποια νούμερα αχρησιμοποίητα ακόμα. Οι νεότερες γραμμές του ΟΑΣΘ είναι η πολιτιστική γραμμή 50 και η γραμμή 22 της Άνω Πόλης, ενώ η παλαιότερη η γραμμή Αποθήκη. Η γραμμή 50 ίσως είναι η μόνη γραμμή που το νούμερο αντιπροσωπεύει κάτι σχετικό με το δρομολόγιο της γραμμής. Ο κ. Στεφανίδης μας πληροφόρησε πως επέλεξαν αυτό το νούμερο γιατί η διάρκεια της διαδρομής του λεωφορείου είναι 50 λεπτά. Κάτι μας λέει όμως ότι αυτο το 13 δεν θα το δούμε ποτέ σε λεωφορείο κι ας λέεν στον ΟΑΣΘ πως δεν είναι προληπτικοί.

Οι μύθοι γύρω από τον αριθμό 13

Η μικρή μου επισήμανση σχετικά με την ανύπαρκτη γραμμή 13 του ΟΑΣΘ με εκανε να ψάξω λίγο παραπάνω τις προλήψεις σχετικά με τον τρομερό αριθμό 13. Η συγκεκριμένη πρόληψη ακόμα και το ημερολογιακό σύστημα επηρέασε αφού ένα σεληνοηλιακό ημερολόγιο πρέπει να έχει 13 μήνες σε κάποια χρόνια, ενώ το ηλιακό Γρηγοριανό ημερολόγιο και το σεληνιακό Ισλαμικό ημερολόγιο έχουν πάντοτε 12 μήνες σε ένα χρόνο (παρόλο που υπάρχουν 13 πανσέληνοι στο ημερολόγιο των 365 ημερών).

Η τρισκαιδεκαφοβία (ναι υπάρχει και ιατρικός όρος) είναι ο φόβος για τον αριθμό δεκατρία . Ο αριθμός 13 και η γρουσουζιά που τον ακολουθεί αφορά περισσότερο στον χριστιανικό κόσμο αφού στην αρχαιότητα αλλά και σε άλλους πολιτισμούς δεν είχε στιγματιστεί με τη σφραγίδα της γρουσουζιάς. Η ιστορία μπορεί να ξεκινά από τον Μυστικό Δείπνο όπου οι παρευρισκόμενοι ήταν 13, αριθμός που αντιστοιχήθηκε στον προδότη Ιούδα που αποχώρησε νωρίς από το τραπέζι. Έκτοτε, ο αριθμός αυτός συνδέθηκε με ό,τι πιο μισητό και γι’ αυτό οι προληπτικοί δεν οργανώνουν ποτέ δείπνα με 13 καλεσμένους. Υπήρχε άλλωστε και ο φόβος, πως αν οι καλεσμένοι ήταν 13, όποιος σηκωνόταν πρώτος από αυτό το τραπέζι, μέσα στον επόμενο χρόνο θα πέθαινε. Η Παρασκευή και 13 είναι μια άλλη πρόληψη δυτικοχριστιανικής προέλευσης που έχει το ξεκίνημά της από την Παρασκευή στις13 Οκτωβρίου του 1307, μέρα που που τα μέλη του Τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών συνελήφθησαν από τον Βασιλιά Φίλιππο της Γαλλίας και εκτελέστηκαν με αιτία την ανησυχία που προκαλούσε η οικονομική τους παντοδυναμία. Το 13, όμως, για τους αρχαίους Έλληνες ήταν ο σημαντικότερος και σπουδαιότερος αριθμός και υπήρχαν άλλωστε 13 ζώδια στην Αρχαία Ελλάδα. Στο ινδικό πάνθεο, εξάλλου, υπάρχουν 13 Βούδες.

Το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ). Με την προσθήκη του αριθμού «ένα» σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα.

Παρόλα αυτά η γρουσουζιά που ακολουθεί τον αριθμό 13 βρίσκεται και σε αρχαίες προλήψεις. Ας πούμε στο Πάνθεον της σκανδιναβικής μυθολογίας ο 13ος θεός είναι ο θεός της καταστροφής, ο Λόκι, κατά τον ίδιο τρόπο που στον Χριστιανισμό ο Διάβολος είναι ο 13ος άγγελος. Ο κώδικας του Χαμουραμπί, που γράφτηκε στη Μεσοποταμία περίπου το 1686 π.Χ., παραλείπει τον αριθμό 13 στην αρίθμηση των νόμων και από το 12 περνά κατευθείαν στο 14 χωρίς καμία λογική εξήγηση. Στο ημερολόγιο των Μάγιας τελειώνει το 13ο Μπάκτουμ.

Τρίτη και 13

Η Τρίτη και 13 είναι η μέρα όμως που εδώ θεωρείται γρουσούζικη και όχι η Παρασκευή. Και ο λόγος είναι γιατί μια τέτοια μέρα έγινε η Αλωση της Κωνσταντινούπολης. Τρίτη 29 Μαΐου 1453 έγραφε και το ημερολόγιο… Αν προσθέσεις και το γεγονός ότο το 1453 έχει άθροισμα 13 άντε να φύγει η ρετσινιά για τη  μέρα… Ήδη μερικοί από σας φτύνετε στον κόρφο σας.

Οι Ισπανόφωνοι εκφράζουν την ημέρα με την παροιμία «En martes, ni te cases ni te embarques» («Την Τρίτη, μη παντρεύεσαι και μη ξεκινάς ταξίδι»). Κάτι ανάλογο ισχύει και στα καθ’ ημάς, όταν οι προληπτικοί μέσα στην Τρίτη αποφεύγουν να αρχίσουν οποιαδήποτε εργασία, να επιχειρήσουν ταξίδι ή να τελέσουν αρραβώνα. Αντίθετα, η Τρίτη είναι η κατάλληλη για εκδηλώσεις μαγείας.

Η απέχθεια απέναντι στον τρομερό αριθμό 13, είναι τόσο μεγάλη, ώστε δημόσια έγραφα, συνοικίες, δωμάτια ξενοδοχείων, αριθμοί αεροπορικών θέσεων αλλά και ενδείξεις ορόφων σε ασανσέρ αποφεύγουν την αναφορά του. Χαρακτηριστικό είναι πως σε ολόκληρο το Παρίσι, υπάρχουν ελάχιστες διευθύνσεις μ΄αυτόν τον αριθμό. Ψάξτε στα περισσότερα ξενοδοχεία του πλανήτη. Δύσκολα θα βρείτε το δωμάτιο με το νούμερο 13 ή τον 13ο όροφο. Τα κουμπιά του ασανσέρ θα παραλείψουν το «γρουσούζικο» νούμερο 13 και θα σας μεταφέρουν από το 12ο στο 14ο πάτωμα. Όσο για την αρίθμηση των δωματίων; Αν μείνετε στο δωμάτιο 14, το πιθανότερο είναι να διαμένετε στο 13ο δωμάτιο του ορόφου καθώς το 13 για ευνόητους λόγους έχει «εξαφανιστεί» από την αρίθμηση!  Στα αμερικάνικα μοτέλ το 13ο δωμάτιο μετονομάζεται σε 12b. Aν τύχει να μείνεις στο εξωτερικό σε ουρανοξύστη στον όροφο 14 να έχεις στο μυαλό σου ότι μπορεί να βρίσκεσαι στον 13ο όροφο αφού πολύ συχνά τον παραλείπουν στην αρίθμηση. Στα νοσοκομεία συμβαίνει το ίδιο αφού παραλείπουν τα δωμάτια 13 και τον 13ο όροφο. Στις κάρτες ταρό, εξάλλου, το 13 αντιπροσωπεύει τον θάνατο. Στο σύστημα περιφερειών που χωρίζει τη Νορβηγία, η 13η επαρχία εξαφανίστηκε το 1972 από την αρίθμηση των 20 συνολικά επαρχιών και συγχωνεύτηκε με την  12η. H Microsoft  έκανε θράυση στην ψηφιακή αγορά με την εφαρμογή Microsoft Office 2007. Από τότε πολλές βερσιόν εμφανίστηκαν. Για κάποιο λόγο όμως πήγε από το Office 2012 στο Office 2014 χωρίς καμιά εξήγηση.

Θέλετε κι άλλα; Μερικοί το πάνε πολύ μακρυά και “φτιάχνουν” μύθους με προλήψεις όπως αυτή που θέλει τα ονόματα διασήμων δολοφόνων να έχουν 13 γράμματα:  Jack the Ripper, Charles Manson,  Albert De Salvo (ο στραγγαλιστής της Βοστώνης), Theodore Bundy… Υπολογίζεται ότι στην Αμερική χάνονται 1 δις δολάρια ετησίως εξαιτίας της πρόληψης απέναντι στον αριθμό 13, αφού πολλοί αποφεύγουν να πετάνε, να ταξιδεύουν, να ψωνίζουν, να κλείνουν δουλειές κάθε 13η μέρα του μήνα. Σπίτια μένουν επίσης στα αζήτητα μόνο και μόνο γιατί βρίσκονται στο νούμερο 13 κάποιου δρόμου.

Γελάτε; Μην είστε και τόσο άνετοι γιατί μερικοί που ήταν έφαγαν τη γλώσσα τους. Γιατί βάζω στοίχημα ότι όταν ακούστηκε εκείνο το περίφημο «Houston, we’ve had a problem», πολλοί από τους επιστήμονες που δεν υπέκυψαν στην πρόληψη θα ένιωσαν λίγο περίεργα. Ευτυχώς για τον Απόλλωνα 13, του οποίου η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε στις 11 Απριλίου 1970, στις 13:13:00 τοπική ώρα, οι ατυχίες σταμάτησαν στις πολλαπλές βλάβες του αεροσκάφους και στην αποτυχία να προσεδαφιστεί στη Σελήνη. Το πλήρωμα κατάφερε να επιστρέψει στη Γη σώο και αβλαβές.

Εμείς απλώς αναμένουμε να δούμε αν κάποια στιγμή ο ΟΑΣΘ θα αποκτήσει το δρομολόγιο 13. Άλλωστε σε μια χώρα που ξόρκισε την παγκόσμια αυτή δεισιδαιμονία με το τυχερό 13αρι στο Προ πο, οι προλήψεις δεν έχουν θέση.