Primum vivere deinde philosophari

Λέξεις: Νίκος Φωτίου

Σ’ αυτό το σημείωμα θα είμαι προσωπικός, έστω και με κίνδυνο να παρεξηγηθώ. Διότι δεν εκπροσωπώ κανέναν άλλον, παρά τον εαυτό μου και την υπογραφή μου.

Στον πόλεμο του Βιετνάμ, ήμουν απέναντι στους Αμερικάνους εισβολείς.

Στην επίθεση του τότε «Συμφώνου της Βαρσοβίας» στην Πράγα, ήμουν επίσης απέναντι.

Στους νατοϊκούς βομβαρδισμούς κατά της τότε Γιουγκοσλαβίας ήμουν μαζί με 150 «τρελούς» εκπαιδευτικούς που ταξιδέψαμε τότε ως το Βελιγράδι και διαδηλώσαμε πάνω στις γέφυρες που βομβαρδίζονταν για να υπερασπιστούμε τις υποδομές του λαού και όχι τον απεχθή Μιλόσεβιτς.

Ίδια ήταν η στάση μου απέναντι στην αμερικανική και, μετά, στη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν. Αλλά και στον πόλεμο στο Ιράκ και όπου αλλού έκρινα ότι, παρά τα διεφθαρμένα ή αυταρχικά τοπικά καθεστώτα, οι εισβολείς που ισχυρίζονταν ότι είχαν την πρόθεση να «βοηθήσουν» επιβάλλοντας τη δημοκρατία με τα όπλα, πιο πολλή ζημιά προκαλούσαν παρά βοήθεια προσέφεραν. Η αποτυχία της Δύσης στην περίπτωση της «αραβικής άνοιξης» είναι χαρακτηριστική.

Στις πορείες ειρήνης της δεκαετίας του ’80 πορευόμουν με αυτούς που διαδήλωναν με το σύνθημα «Όχι στα πυρηνικά δυτικά-ανατολικά» και «Όχι στους «Πέρσινγκ» και στους «Κρουζ», όχι και στους «SS-20».

Σήμερα, στην εισβολή και στον πόλεμο στην Ουκρανία είμαι με τους Ουκρανούς απέναντι στον εισβολέα Πούτιν.

Έκαναν εισβολές και πολέμους το ΝΑΤΟ και οι Αμερικανοί;

Έκανε η «Δύση» στη συμπεριφορά της απέναντι στη Ρωσία χοντρά λάθη, τα οποία συνέβαλαν στα σημερινά αδιέξοδα;

Είναι εν πολλοίς ακροδεξιοί και νεοναζί οι μαχητές του (συν)τάγματος Αζόφ;

Έκανε -και κάνει ακόμη- λάθη κι ο Ζελένσκι;

Απερίφραστα «Ναι».

Όμως! Την ώρα που βομβαρδίζεται η Ουκρανία απ’ άκρη σ’ άκρη, την ώρα που οι πύραυλοι του Πούτιν σκοτώνουν κόσμο και ισοπεδώνουν πόλεις και υποδομές, την ώρα που εκατομμύρια οικογένειες παίρνουν τον πικρό δρόμο του εκτοπισμού και της προσφυγιάς, εγώ αδυνατώ, ως εξωτερικός παρατηρητής και αδέκαστος κριτής, να βλέπω μπροστά μου εικόνες ιστορικοπολιτικών αναλύσεων και ζυγαριές ακριβείας που ζυγίζουν σχολαστικά «τις πταίει» κάποια γραμμάρια παραπάνω.

Γι’ αυτό, δεν θα με βρείτε συνδαιτυμόνα σε συμπόσια του πληκτρολογίου και στις οθόνες των υπολογιστών. Θα είμαι στον δρόμο μαζί με την «Πρωτοβουλία Πολιτών κατά της εισβολής του Πούτιν και του πολέμου στην Ουκρανία» και θα διαμαρτύρομαι μαζί με την τοπική ουκρανική κοινότητα και τους συμπολίτες μου (όσους…) μέχρι να πέσει η τελευταία σφαίρα.

Συγχρόνως, θα παίρνω μέρος σε δράσεις αλληλεγγύης και ανακούφισης των χιλιοταλαιπωρημένων οικογενειών που φτάνουν από την Ουκρανία στη Θεσσαλονίκη με πολλαπλές ανάγκες για βασικά αγαθά αλλά και με αξιοπρέπεια στο βλέμμα.

Δεν εκκινώ από λύπηση ή ούτε από οίκτο για τα βάσανά των Ουκρανών. Δεν μου το επιτρέπουν με τον πατριωτισμό και την περηφάνεια που επιδεικνύουν. Είμαι μαζί τους εξαιτίας της στυγνής καταπάτησης κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου, ασφάλειας και ανεξαρτησίας που υφίστανται και εξαιτίας του ότι είναι ολοφάνερο πως οι ίδιοι, ως λαός, επέλεξαν τον δρόμο της αντίστασης. Είμαι, λοιπόν, απέναντι στον Πούτιν σήμερα, απέναντι στον κάθε εισβολέα πάντοτε!

Μετά, θα έχω μπόλικο χρόνο για αναλύσεις και συζητήσεις και, αν φανεί ότι έσφαλα στις επιλογές μου, θα ζητήσω δημοσίως συγνώμη. Μετά, όμως…

Κι ένα τελευταίο, για όσους συμβουλεύουν ή παροτρύνουν τους Ουκρανούς να παραδοθούν. Αυτοί, ας σκεφτούν την ιστορία, παλαιότερη και πρόσφατη, της δικής μας χώρας αλλά και το γεγονός ότι οι Ουκρανοί είναι οι μόνοι αρμόδιοι να αποφασίσουν για τη δική τους τύχη. Και, παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, έχουν ακόμη τους δημοκρατικούς θεσμούς που θα τους επιτρέψουν να επιλέξουν. Αντιθέτως, δεν φάνηκε ο Πούτιν να άφησε στους Ρώσους τέτοια δυνατότητα επιλογής.

Ο Νίκος Φωτίου είναι φιλόλογος, πρώην αντιδήμαρχος Δήμου Θεσσαλονίκης

*Μετάφραση του τίτλου του άρθρου Πρώτα η ζωή, μετά η φιλοσοφία