REAdicaL €-nomics 2: Δόση & Λόγοι

Η βασική επιχειρηματολογία των θιασωτών του εφαρμοζόμενου σχεδίου ανακυκλώνεται μηχανιστικά, στερούμενη πρωτοτυπίας: θυσίες, διπλωματικές «επιτυχίες», πανηγυρισμοί διάσωσης, αναπτυξιακή φιλολογία, βαθύτερη ύφεση, περαιτέρω θυσίες κ.ο.κ. Ήδη διανύουμε την τρίτη φάση «κουρέματος», ακόμη και αν ο εν λόγω όρος ήταν απαγορευμένος μέχρι μόλις πριν από ενάμιση χρόνο. Βεβαίως, η επίσημη προπαγάνδα μεταλλάσσεται: στην τελευταία εκδοχή της υποστηρίζει πως η κατάρρευση της εσωτερικής αγοράς είναι απόρροια της τετράμηνης ακυβερνησίας και πως ουσιαστικά αυτήν τη στιγμή προσπαθούμε να ανακτήσουμε τα οφέλη της συμφωνίας του προηγούμενου Φεβρουαρίου. Μήπως όμως και τότε δεν επιδιώκαμε να γυρίσουν οι ελπίδες του καλοκαιριού του 2011; Μα σε αυτό το καλοκαίρι δεν πασχίζαμε να επανέλθουν τα πανηγύρια και οι προοπτικές της άνοιξης του 2010; Πόσο σύντομα θα κληθούμε να διορθώσουμε τα τελευταία συμφωνηθέντα; Πριν ή μετά τις γερμανικές εκλογές;

Η αφαιρετική ανάλυση μπορεί να είναι αποκαλυπτική όταν χρησιμοποιείται ευστόχως. Τα αδιέξοδα της €-ζώνης προκύπτουν λοιπόν από την περιδίνηση και τη σύγκρουση συστημικών συμφερόντων γύρω από τα εξής δύο δίπολα:

1. Χρηματοπιστωτικό: από τη μια, η ακόρεστη κερδομανία του άπληστου, επιθετικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, που πιέζει για την όσο το δυνατόν βαθύτερη «εσωτερική υποτίμηση» (sic), προκειμένου να αποκτήσει κοψοχρονιά τις πλουτοπαραγωγικές δομές, φυσικές και τεχνητές, ιδιωτικές και δημόσιες. Από την άλλη, η ανησυχία των μεσο- μακροπρόθεσμα προσανατολισμένων, πιο «συντηρητικών» τοποθετήσεων των διεθνών, γραφειοκρατικών σχηματισμών. Μέχρις ενός σημείου, το ένα χέρι ένιβε το άλλο. Σύντομα όμως, το ΔΝΤ αντιλήφθηκε τον κίνδυνο της εκτροπής: αυτό που το ενδιαφέρει δεν να αποκτήσει, ας πούμε, την ΕΥΑΘ στο 1/20 της αξίας της, παρά μόνο να πάρει πίσω τα λεφτά του. Το όποιο κούρεμα σύντομα αποδεικνύεται ανεπαρκές αν δεν δίνεται ένα τέλος στην ραγδαία συρρίκνωση του ΑΕΠ – ειδάλλως το ποσοστό του χρέους θα παραμένει επισφαλές και μη-βιώσιμο.

2. Πολιτικό: αφενός, είναι ζητούμενη η επιβίωση των χρήσιμων, συντηρητικών κυβερνητικών σχηματισμών. Όμως, αυτή η ανάγκη αντιτίθεται πολλές φορές, όχι πάντα, στις υπερ-επιθετικές νεοφιλελεύθερες επιταγές, που, εκτός της πρακτικής τους αξίας, χρησιμεύουν και ως «εκπαιδευτικά παραδείγματα» για το σύνολο των κοινωνιών. Δεδομένων των επικείμενων εκλογών, η γερμανική κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των δύο.

Όμως, η αφαιρετική εξήγηση των τεκταινομένων, όσο απαραίτητη και αν είναι, άλλο τόσο στέκει άχρηστη αν δεν συνοδεύεται από την τόλμη και το θράσος της αντιπρότασης. Προκλητικά φυσικό είναι λοιπόν το ερώτημα: και εμείς τι κάνουμε;