Σινεμά χαμένο στον καπνό…

Κάπνισμα και σινεμά πάνε παρέα. Δεν είναι απλά το τσιγάρο συμπλήρωμα του ντεκόρ στις ταινίες, είναι στις περισσότερες περιπτώσεις φετίχ στα χέρια των ηρώων, ενώ σε μερικές γίνεται ακόμα και μοχλός της δράσης. Το τσιγάρο στο στόμα σκληρών αντρών, το πούρο στα χέρια ισχυρών, η πίπα στα χέρια παλιών καπετάνιων, το πιπάκι στα ντυμένα με γάντια χέρια μοιραίων γυναικών, το συναντάς σε όλα τα είδη σινεμά και σε όλες τις κινηματογραφίες.

Ελληνικά και σέρτικα

Δεκαετία εξήντα, τεχνικολόρ παράδεισοι δια χειρός Δαλιανίδη και οι μοιραίες γυναίκες τύπου Μαίρης Χρονοπούλου ανάβουν τσιγάρο καίγοντας τις καρδιές των ανδρών που είναι γύρω τους. Έχει προηγηθεί κατά μία δεκαετία η “Στέλλα”, στην απόλυτη ταύτιση γυναίκας και τσιγάρου. Όταν η Μελίνα κρατά τσιγάρο, τα φλας αποθανατίζουν την υπέρτατη έκφραση του στυλ. Λίγα χρόνια αργότερα στη μυθική Τρούμπα, τα κορίτσια στα κόκκινα φανάρια σβήνουν τα μεράκια στον καπνό, ενώ στη θρυλική “Κάλπικη λίρα”, η Σπεράτζα Βρανά καπνίζει κάνοντας πεζοδρόμιο. Μαγική διάσταση αποκτά το τσιγάρο στα χέρια της Τζένης Καρέζη, μοιραίας γυναίκας στη ζωή του Νίκου Κούρκουλου, από το στόμα του οποίου επίσης δεν λείπει ποτέ ένα τσιγάρο. Σκληρός κατά περίπτωση καπνιστής γίνεται και ο Κώστας Καζάκος. Στα ελαφρά θεάματα, η πίπα του Λάμπρου Κωνσταντάρα και του Διονύση Φωτόπουλου, μόνο πυγμή δεν φανερώνουν, ενώ το τσιγάρο στο χέρι της Μάρως Κοντού δείχνει κομψότερο από ποτέ. Όσο για τις αδέξιες προσπάθειες όλων των ελληνίδων σταρ κάποια στιγμή να καπνίσουν με αποτέλεσμα να πνίγονται στις ταινίες, είναι κλασικό γκαγκ που επαναλαμβάνεται.

Για να θυμηθούμε τέλος δυο ιστορικές διαφημίσεις. Μία της καλτ πίπας μάτζικ λάιφ, με την ατάκα: “Μην τον παίρνετε από πίσω πάρτε του μια πίπα”, που έγινε σλόγκαν για χρόνια. Η άλλη είναι η γνωστή διαφήμιση των 80ς για τα εισαγόμενα προϊόντα, που λοιδορούσε τα ξενόφερτα τσιγάρα δια στόματος Νίκου Παπαναστασίου και την πασίγνωστη ατάκα: Παφ και τάλιρο.

Καπνιστές του Χόλιγουντ

Από τα πρώτα χρόνια της γέννησης του Αμερικάνικου σινεμά, το τσιγάρο ταυτίστηκε με τους ήρωες της οθόνης. Από τη μια οι γυναίκες-βαμπ, όπως η Μάρλεν Ντήτριχ, που στις μισές φωτογραφίες της ζωής της κρατά πίπα με τσιγάρο. H γυναίκα – σύμβολο της μόδας και της κομψότητας Όντρεϊ Χέμπορν παίρνει «Πρόγευμα στο Τίφανι» με διαμαντένια τιάρα, φυσικά.

Από την άλλη οι σκληροί άντρες, τα απόλυτα αρσενικά του σινεμά, με υποκατηγορίες ρεμάλι, καθίκι, κτήνος ή αδίστακτος. Η απόλυτα θανατηφόρα ματιά του Κλάρκ Γκέιμπλ με πούρο στο στόμα ως γκάμπλερ χαρτοπαίκτης, τσιγάρο στα χείλη του Ατίθασου Μπράντο και πούρο αργότερα στα χρόνια του Νονού, σαρκαστικός καπνιστής στον Ταχυδρόμο ο Νίκολσον, απροκάλυπτα κακός με το τσιγάρο να κρέμεται στα χείλη ο Ρόμπερτ Μίτσαμ.

Από τα καινούργια φυντάνια των τελευταίων δεκαετιών, γιαλατζί μάγκες συνήθως μπροστά στα παλιά ιερά τέρατα, ο Μίκυ Ρούρκ προσπαθεί να βιώσει το ρόλο του σκληρού καπνιστή, ο Μάλκοβιτς και Άιρονς σε πιο σοφιστικέ πόζες καπνιστή, ο Γκάρι Όλτμαν και ο Ρίβερ Φίνιξ, εξεγερμένοι ή παράφρονες νέοι. Κάθε φορά όμως που φέρνω στο νου εικόνα τσιγάρου στα χείλη, σαφώς προτιμώ κάτι κλασικότερο. Ένα Σινάτρα στο πιάνο να καπνίζει, ένα Πολ Νιούμαν στο πεζοδρόμιο, το Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, με φανελάκι στα χρόνια της Ιταλικής αθωότητας και του έρωτα. Να μη ξεχάσουμε τέλος τις διαφημίσεις τσιγάρων από διάσημους σταρ του σινεμά, με τον Ρόναλντ Ρίγκαν – βασιλιά να έχει πάρει εργολαβία τα Chesterfields.

Δακτυλίδια από καπνό

Στην «Καζαμπλάνκα» ο Μπόγκι καπνίζει σε όλη την ταινία. Σε κάποια σκηνή όμως το τσιγάρο δεν ανάβει και ο Ρικ χρειάζεται να το ανάψει και δεύτερη φορά. Στο «Βασικό ένστικτο», η Σάρον Στόουν ως Κάθριν καπνίζει ένα αξέχαστο τσιγάρο κατά την ανάκριση στο αστυνομικό τμήμα. Μανιώδης καπνίστρια και η Κρουέλα Ντε βιλ-Γκλεν Κλόουζ στα «Σκυλιά της Δαλματίας», όπου το απολαμβάνει με συνοδεία πίπας. Σε ένα από τα ευτράπελα των γυρισμάτων του «Halloween», φαίνεται στην άκρη της σκηνής να καπνίζει κάτι. Αυτόπτες μάρτυρες ορκίζονται πως ήταν το τσιγάρο του Τζον Κάρπεντερ, που δεν έσβηνε ποτέ από την ένταση. Στο «Waterworld” πάλι έχουμε να κάνουμε με συμμορία καπνιστών με επικεφαλής τον Ντένις Χόπερ. Στον «Εξορκιστή», ο πάτερ Κρις βγαίνει να καπνίσει ένα τσιγάρο στο πάρκο και μόλις το πετάει εκείνο αυτομάτως μετακομίζει στο στόμα της δαιμονισμένης. Στο «Πλατούν» το άναμμα ενός τσιγάρου προκαλεί έκρηξη, όπως άλλωστε και στο περιπετειώδες τέλος του φιλμ «Συνήθεις ύποπτοι». Στην «Ατίθαση καρδιά» του Ντέιβιντ Λιντς, ο Νίκολας Κέιτζ ζητά από την αγαπημένη του να καπνίσει ένα τσιγάρο για κείνον, ενώ στο «Πολύ σκληρός για να πεθάνει» ο Μπρους Γουίλις ξεκινά μια απολαυστική διήγηση λέγοντας: “Κάπνιζα ένα τσιγάρο βλέποντας τον κάπτεν Κανγκαρού”…

Ακούστε:

Smoke gets in your eyes- Good morning Vietnam

Always Blue Smoke– Ένας άγγελος στο τραπέζι μου

Smoke rings–LA Story -Wild at hurt

Δείτε:

Smoke that cigarette– Η επιτομή του καπνίσματος στο σινεμά. Παρελαύνουν με τσιγάρο στο χέρι, Λούσιλ Μπολ, Στιβ Μακ Κουήν, Λορίν Μπακόλ και δεκάδες άλλοι. Μια συραφή αγάπης για το κάπνισμα στην τέχνη

Smoke– Ο Πολ Όστερ και ο Γουέιν Γουάγκ βάζουν τους ήρωες τους να συχνάζουν σε ένα μικρό καπνοπωλείο της Νέας Υόρκης. Και επειδή το πείραμα έχει επιτυχία το επαναλαμβάνουν ένα χρόνο αργότερα.

Smoking, No Smoking– Ο Αλέν Ρενέ με πρόσχημα το κάπνισμα θέτει έξυπνα φιλοσοφικά ερωτήματα πάνω στα πρέπει και δεν πρέπει.