Στείλε του μια κάρτα!

Του Γιώργου Τούλα

Για τις εορτές που έρχονται τις θερμότερες ευχές μας, αίσιον και ευτυχές το νέον έτος. Σε καμιά εικοσαριά χρόνια, για τον ιστορικό του μέλλοντος οι χριστουγεννιάτικες κάρτες που ξεθάβεις από το κουτί με την αλληλογραφία της μαμάς θα αποτελούν αδιάψευστο τεκμήριο μιας εποχής που οι άνθρωποι, μέρες σαν και αυτήν, περνούσαν μερικά απογεύματα γράφοντας πίσω από κάρτες, παρόμοιου περιεχομένου ευχές, συνήθως σε αυστηρό ύφος, όταν επρόκειτο για μακρινούς συγγενείς, λίγο πιο θερμές όταν απευθύνονταν σε κοντινότερους και χαλαρές όταν αφορούσαν αγαπημένα πρόσωπα. Κατινάκι μου, ο νέος χρόνος όλα δεξιά να στα φέρει. Κάρτες που με θρησκευτική ευλάβεια εσωκλείονταν σε φακέλους με κόκκινες και γαλάζιες ρίγες, κατόπιν ο αποστολέας έγραφε χειρόγραφα το περιβόητο ΄΄αεροπορικώς΄΄ για ταχύτερη αποστολή, κολλούσε προσεκτικά το γραμματόσημο και την έριχνε στο πλησιέστερο κίτρινο κουτί. Η χαρά του παραλήπτη από την άλλη ήταν ανάλογη με την σχέση που διατηρούσε με τον αποστολέα. Κάρτες που στη συνέχεια έβρισκαν τη θέση τους κάτω από χριστουγεννιάτικα δέντρα στολισμένα με βαμβάκι και αποτελούσαν το ντεκόρ των γιορτινών ημερών. Οι περισσότερες οικογένειες κρατούσαν εις ανάμνησην τις καλύτερες σε ένα κουτί και τις επανέφεραν στην επόμενη γιορταστική σαιζόν. Η αισθητική των καρτών από δεκαετία σε δεκαετία άλλαζε, με κορυφαίες βέβαια εκείνες της δεκαετίας του πενήντα στην Αμερική, που γρήγορα έκαναν το γύρο του κόσμου, αντεγραμμένες από μερακλήδες χαρτοπώλες που προχωρούσαν θαρραλέα στην ανατύπωση. Ευτυχισμένες οικογένειες που κάθονται σε μοντέρνα έπιπλα και ανοίγουν πακέτα, νεαροί που ακούνε δίσκους στο πικάπ πλάι σε κλαδιά από γκι, ζευγάρια που σχηματίζουν στο σκραμπλ την έκφραση Merry Christmas.

Ένας ολοκληρωτικά ροζ κόσμος τυλιγμένος σε σελοφάν ευτυχίας, που θέλοντας και μη έπρεπε να μοιραστείς την στημένη ομορφιά του. Αν πάλι είχες συγγενείς σε πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες, που βρέθηκαν εκεί στον εμφύλιο και σε θυμόταν πάντα τα Χριστούγεννα, όπως εμείς καλή ώρα, τότε το σοκ ήταν αξεπέραστο. Μιας και το όνειρο του δυτικού παραδείσου ήταν απαγορευμένο  και αντί για άγιους Βασίληδες η εικόνα στο μπροστινό μέρος της κάρτας παρίστανε πολυκατοικίες εργατικών συνοικιών, γιγάντια μπλοκ ομοιομορφίας και η κλασική ευχή για καλή αντάμωση. Κάθε χρόνο η ίδια εικόνα από την εξωτική Τασκένδη και τα ίδια δάκρυα χαράς και συγκίνησης στο πρόσωπο της γιαγιάς.

Η προσμονή των ευχετήριων καρτών αποτέλεσαν μέχρι και την προηγούμενη δεκαετία μέρος της γιορτής. Η χαρά του σκισίματος του φακέλου, τα γραμματόσημα που ξεκολλούσαν προσεκτικά οι συλλέκτες και οι παρατηρήσεις των πιο ευαισθητοποιημένων, παρατηρήσεις του τύπου φέτος μας θυμήθηκαν λιγότεροι, είναι κομμάτια του πολιτισμού των γιορταστικών ημερών, στα παιδικά μας χρόνια. Όπως κομμάτι ανεξίτηλο στο μέλλον θα είναι και το γραπτό σημάδι στο χαρτί, τρανή απόδειξη πως κάποιοι πιστοί στην αιώνια δύναμη του χειρόγραφου ξόδεψαν λίγο από τον χρόνο τους και επιστράτευσαν τη φαντασία αλλά και την όποια καλλιγραφία τους για να αποτυπώσουν με ολοστρόγγυλα γράμματα δυο τυπικές ή πιο προσωπικές ευχές, θεωρώντας την επικοινωνία μέσα από γράμματα αναγκαία και κυρίαρχη.

Οι εποχές του χειρόγραφου βέβαια πέρασαν ανεπιστρεπτί, το ίδιο και η μαγεία της κάρτας, που με τα χρόνια έγινε απλά συνήθεια και όχι ανάγκη, τυποποιήθηκε, φιλοξένησε ζωγραφικά έργα, κλασικές χιονισμένες εικόνες, ψεύτικες, έγινε μέσω υποστήριξης κοινωνικών οργανώσεων, καθώς με την αγορά της έχεις τη συνείδηση σου ήσυχη πως έκανες το καθήκον σου τέτοιες μέρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται καν να γράψεις τις ευχές καθώς είναι τυπωμένες, ενώ για να τις διαλέξεις συμφωνείς να πάει κάποια συνάφελφος του γραφείου, για να γλιτώσεις μια αγγαρεία. Ο υπολογιστής σε έκανε να ξεχάσεις πως πιάνουν το στυλό, ενώ ο χρόνος για να πας στην ουρά του ταχυδρομείου είναι πολύτιμος. Επειδή όμως τέτοιες μέρες η ανάγκη για επικοινωνία είναι κυρίαρχη την κατάλληλη στιγμή θα θυμηθείς πως αυτοί που αγαπάς περιμένουν κάτι από σένα. Η νέα επικοινωνία δεν έχει κάρτες, έχει όμως νέου τύπου ραβασάκια. Αν δεν σε πάρει το αεράκι της νοσταλγίας, θα πληκτρολογήσεις στο κινητό ένα γραπτό μήνυμα. Δέκα, δεκαπέντε λέξεις, κοφτές, μεστές, τα βασικά. Ένας μικρός ήχος θα προειδοποιήσει τον παραλήπτη για την άφιξη του μηνύματος και ένας κλειστός φάκελος θα ανάψει στην οθόνη. Του κινητού ή του υπολογιστή. Το γραπτό μήνυμα ή το e-mail, θα καταφθάσει σε ένα νέο κόσμο που προσπαθεί να χωρέσει την επικοινωνία σε δεκάλεπτα τηλεφωνήματα εξομολογήσεων, σε τρεις αράδες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σε μια έξυπνη ατάκα στο κινητό. Χρόνια πολλά κολλητέ, πάμε για μπύρες; Το σάλιο που έκλεινε προστατευτικά το φάκελο αντικαταστάθηκε με το απαλό άγγιγμα των πλήκτρων. Και μετά τη δουλειά του ταχυδρόμου αναλαμβάνει να κάνει η κεραία, το σήμα, το δίκτυο. Τα παρατράγουδα βέβαια αρχίζουν να συμβαίνουν αν έχει πληκτρολογήσει λάθος νούμερο η λάθος διεύθυνση στο διαδίκτυο. Και την ευχή να πάρει κάποιος άγνωστος που πιθανά δεν θα σου απαντήσει ποτέ. Μήπως όμως το ίδιο δεν έχει συμβεί και στους παλιούς καιρούς όταν μια κάρτα παράπεφτε λόγω φόρτου εργασίας των ταχυδρομείων ή αλλαγή διεύθυνσης και συ νόμιζες ότι σε ξέχασαν. Όπως και νάχει  στην περίπτωση της κάρτας ο χρόνος το πολύ πολύ να την κιτρίνιζε, όμως η παρουσία της είναι εκεί και σχεδόν τίποτα δεν μπορεί να την αλλοιώσει. Στην άλλη περίπτωση όμως της ηλεκτρονικής επικοινωνίας μια διακοπή ρεύματος, μια βλάβη στον υπολογιστή, ένα συνηθισμένο τεχνικό πρόβλημα θα κάνει το ίχνος μιας ευχής να χαθεί για πάντα από τα αποθηκευμένα σου.  Γι αυτό σου λέω ξανασκέψου του. Όλα αυτά στα λέω για να στείλεις τα Χριστούγεννα μια κάρτα. Σκέψου τον ιστορικό του μέλλοντος. Και τα παιδιά που θα τη βρουν κάποτε κρυμμένη σε ένα συρτάρι. Με ημερομηνία 2018.