Τα ιδιωτικά ΑΕΙ και το μέλλον του ελληνικού δημόσιου πανεπιστήμιου
Τι πραγματικά χρειάζεται η ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση για να φτάσει στα στάνταρ των δημόσιων πανεπιστημίων του εξωτερικού
Λέξεις: Απόστολος Κ. Καρύδας
Η Ελληνική Κυβέρνηση προτίθεται να φέρει προς δημόσια συζήτηση και ψήφιση Σχέδιο Νόμου που αφορά στην Ίδρυση Μη Κρατικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις διακηρύξεις του Υπουργού Παιδείας, μάλιστα, τα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια προβλέπεται να λειτουργήσουν στην Ελλάδα από το 2025 και μετά.
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, όπως ήταν αναμενόμενο, έχουν εξεγερθεί και ήδη 140 περίπου Σχολές ΑΕΙ τελούν υπό κατάληψη. Κύριο αίτημα των φοιτητών και φοιτητριών είναι να αποσυρθεί το Νομοσχέδιο, το οποίο φέρεται να συγκρούεται με το Άρθρο 16 του Συντάγματος το οποίο προβλέπει την λειτουργία στη χώρα μας μόνο Δημόσιων Πανεπιστημίων.
Είναι, όμως, τα Ιδιωτικά (ή Μη Κρατικά ΑΕΙ) το πραγματικό πρόβλημα ή αυτό βρίσκεται κάπου αλλού; Κατά τη γνώμη μας το πραγματικό πρόβλημα εντοπίζεται αλλού, εντοπίζεται στην Ποιότητα του Ελληνικού Δημοσίου Πανεπιστήμιου.
Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης και την Eurostat (ΕΘΑΑΕ, 2021, Eurostat, 2022) στα Ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια υπάρχει:
- Η μεγαλύτερη αναλογία φοιτητών ανά διδάσκοντα σε σχέση με τα ευρωπαϊκά (34 μονάδες κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο).
- Υποχρηματοδότηση σε σχέση με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά, με κατάταξη στις χαμηλότερες θέσεις των χωρών της ΕΕ.
- Μία από τις μεγαλύτερες αναλογίες ανδρών μελών ΔΕΠ σε σχέση με τις γυναίκες.
Τα παραπάνω δεδομένα είναι φανερό ότι οδηγούν μονοσήμαντα σε ελλιπείς υποδομές σε αίθουσες διδασκαλίας και σε σύγχρονο εργαστηριακό εξοπλισμό, σε υποστελεχομένο επιστημονικό προσωπικό, καθώς και σε μειωμένη ερευνητική δραστηριότητα σε σχέση με τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Σε αυτά προσθέστε και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν καθόλου ή υπάρχουν ελάχιστες πρόνοιες και υποδομές για την ελεύθερη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία ή άλλες κινητικές δυσκολίες στους χώρους των πανεπιστημίων μας.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα με τα Ελληνικά Δημόσια ΑΕΙ, τι γίνεται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Μια ματιά στις χώρες αυτές θα έδειχνε ότι τα καλύτερα είναι τα Δημόσια.
Τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Κέιμπριτζ, του Βερολίνου, του Μονάχου, του Παρισιού, της Ζυρίχης, του Άμστερνταμ, της Ουψάλα κ. α., για παράδειγμα, τοποθετούνται ανάμεσα στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Είναι, μάλιστα, και αυτά με τη μεγαλύτερη ζήτηση, μιας και σε αυτά σπουδάζει η πλειονότητα των νέων των χωρών αυτών.
Το επίτευγμα αυτό δεν οφείλεται σε κάποιο θαύμα ή μυστική συνταγή, οφείλεται στην γενναιόδωρη δημόσια υποστήριξη και χρηματοδότησή αυτών των πανεπιστημίων.
Αυτό, επομένως, είναι που φαίνεται να έχει ανάγκη η ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση. Γενναία κρατική υποστήριξη και χρηματοδότησή, ώστε τα Ελληνικά Δημόσια ΑΕΙ να γίνουν εφάμιλλα των καλύτερων ευρωπαϊκών.
Τότε, η συζήτηση για τα Ιδιωτικά ή Μη Κρατικά Πανεπιστήμια θα ήταν, μάλλον, άκαιρη και άνευ ενδιαφέροντος.
*Ο Απόστολος Κ. Καρύδας είναι πρώην Σύμβουλος Εκπαίδευσης και ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη.
