Τι φοβάται η Χρυσή Αυγή;

Του Γιώργου Αγγγελόπουλου 

Ο περιορισμός της ακροδεξιάς μπορεί να γίνει αν κατανοήσουμε τις αδυναμίες της δράσης της εντός του πλαισίου μέσα στο οποίο αναπτύσσεται. Το κυρίαρχο μηντιακό οικοδόμημα προβάλλει συστηματικά τις δράσεις της Χρυσής Αυγής επικαλύπτοντας τις με καταγγελίες της βίας. Αυξάνονται βέβαια και οι περιπτώσεις σχολιαστών από το χώρο της ΝΔ που επισημαίνουν τη χρησιμότητα «τμήματος της Χρυσής Αυγής σε μια μελλοντική κυβέρνηση». Μέσω της αυξημένης δημοσιότητας («θετικής» ή «αρνητικής/επικριτικής») οι χρυσαυγίτες ανάγονται σε αγωνιστές ενάντια στο «σάπιο σύστημα». Διοχετεύεται έτσι η κοινωνική δυσαρέσκεια στη Χρυσή Αυγή που ουσιαστικά δεν απειλεί τις μνημονιακές πολιτικές. Προβάλλοντας τη χρυσαυγίτικη δράση τα ΜΜΕ δημιουργούν μια εικόνα «εμφυλίου» που συνιστά, για εντελώς διαφορετικούς λόγους και χωρίς βέβαια τις όποιες συνέργειες, επιδίωξη τόσο της Χρυσής Αυγής όσο και των επιτελών της Μουρούζη. Οι εκ της Μουρούζη ορμώμενοι θεωρούν ότι το σκηνικό «εμφυλίου» διευκολύνει τον περιορισμό των κοινωνικών αντιδράσεων στα επερχόμενα μέτρα μείωσης συντάξεων, περαιτέρω «διαθεσιμοτήτων», απολύσεων κλπ. Θεωρούν ότι εγκαθιστούν τη ΝΔ ως μέσο χώρο στα πλαίσια της θεωρίας των δύο άκρων (ενισχύοντας τον επαναπατρισμό συντηρητικών ψηφοφόρων στη ΝΔ) και ισχυροποιούν την εικόνα της κυβέρνησης στο εξωτερικό. Εκτιμούν ότι η κλιμάκωση της βίας βοηθάει τις κυβερνητικές επιλογές μετατοπίζοντας την πολιτική αντιπαράθεση από τη φτωχοποίηση και την ανεργία σε θέματα «νόμου και τάξης». Τέλος, η όλη κατάσταση υποδηλώνει και το μετεκλογικό «σχέδιο Β» του Μαίου 2014: η ενίσχυση της Χρυσής Αυγής δημιουργεί προϋποθέσεις για μια επανάληψη του «σεναρίου ΛΑΟΣ». Δεδομένου ότι μετεκλογικά δεν θα αρκούν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ για μια κυβέρνηση της ΝΔ, θα επιχειρηθεί η διαίρεση της Χρυσής Αυγής σε δύο τμήματα (το «υγιές» και το ναζιστικό) και η συμμαχία με το «υγιές» τμήμα της.

Οι προσδοκίες των επιτελών της Μουρούζη, των καναλαρχών και της Χρυσής Αυγής ενέχουν εγγενείς αδυναμίες. Υπάρχει καταρχάς η αντίθεση του Κ. Καραμανλή, της Ν. Μπακογιάννη και πολλών άλλων στελεχών της ΝΔ στην οποιαδήποτε μετεκλογική συνύπαρξη με βουλευτές που θα έχουν εκλεγεί με ψηφοδέλτιο της Χρυσής Αυγής. Υπάρχει επίσης η δημοσκοπική κόπωση της Χρυσής Αυγής. Από τον Ιούνιο του 2012 και μέχρι πρόσφατα αυξάνονταν τα δημοσκοπικά της ποσοστά. Ανεξάρτητα από την εγκυρότητα των μετρήσεων, άγγιξε το όριο του 15%, εμφάνισε στασιμότητα και σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές παρουσιάζει εδώ και ένα τρίμηνο μείωση του ποσοστού απήχησής της. Η δημοσκοπική αυτή εικόνα δεν σημαίνει όμως ότι οι δυνητικοί ψηφοφόροι της επανακάμπτουν μαζικά στη ΝΔ. Η συντριπτική τους πλειοψηφία δεν ταυτίστηκε ιδεολογικά με νεοναζιστικές ιδεοληψίες αλλά επιζητούσε μια τυφλή πολιτικά και συγκινησιακά τιμωρητέα πράξη όσων «τα έφαγαν». Η μείωση απήχησης της Χρυσής Αυγής αφορά όχι μόνο τη δημοσκοπική της κόπωση αλλά και τα σημαντικά δείγματα κοινωνικής απομόνωσής της: στην Καλαμάτα, στο Βόλο, στην Πάτρα, στην Τσαρίτσανη, στους Δελφούς, στη Σάμο, στην Κομοτηνή, στην Καβάλα, στην Κοζάνη, στον Αρκτούρο, σε νοσοκομεία και – το πιο σημαντικό – σε συλλόγους φιλάθλων όπως ο ΠΑΟΚ. Η τρίτη αδυναμία έγκειται στις δυστοκίες παραγωγής «σώφρονων» εντός της Χρυσής Αυγής πρόθυμων για μετεκλογικές συνεργασίες με τη ΝΔ. Ο Ν. Μιχαλολιάκος είναι ο ηγεμόνας που κατά καιρούς ακύρωσε επίδοξους υπαρχηγούς. Μετά από δεκαετίες στο πολιτικό περιθώριο απολαμβάνει τη θεσμική του αποκατάσταση. Παρά τις όποιες φιλοδοξίες του, ο Ν. Μιχαλολιάκος γνωρίζει ότι ένα πιθανό σενάριο μετεκλογικής διάσπασης της Χρυσής Αυγής δεν τον περιλαμβάνει. Όπως συνέβη και με το ΛΑΟΣ, ο αρχηγός και ορισμένοι πιστοί σε αυτόν αναγκαστικά θα παίξουν το ρόλο των «ακραίων» για να εφευρεθούν οι «σώφρονες». Παράλληλα, οι υπαρχηγοί τον δυσκολεύουν καθώς δεν αποβλέπουν σε κυβερνητικές συνεργασίες εντός του δημοκρατικού πολιτεύματος αλλά στην κατάλυσή του από τα τάγματα εφόδου. Ο Ν. Μιχαλολιάκος είναι αναγκασμένος να πριμοδοτεί τις «δυναμικές» ενέργειες για να υπερβεί το ζήλο των υπαρχηγών αλλά και για να αποδείξει ότι χωρίς αυτόν δεν υπάρχει έλεγχος της ακροδεξιάς. Οι υπαρχηγοί πλειοδοτούν τη βία για να αποφύγουν το σενάριο της συνεύρεσης με τους «καθεστωτικούς» και η κλιμάκωση γιγαντώνεται.

Η Χρυσή Αυγή δεν φοβάται το αν θα είναι νόμιμη ή παράνομη η δράση της. Φοβάται την αποκλιμάκωση της βίας και για αυτό επιτίθεται όχι στους θιασώτες μνημονικών πολιτικών αλλά σε αντιφασίστες, αριστερούς, οικολόγους, αναρχικούς, δυναμικούς ιερείς. Οι χρυσαυγίτες κατανοούν ότι η αποκλιμάκωση της βίας θα σημάνει μειωμένη δημοσιότητα στα κυρίαρχα ΜΜΕ, απομυθοποίηση της εικόνας τους ως Ζορό τιμωρών, εκρηκτικές έριδες στις εντός του κόμματος τους εύθραυστες ισορροπίες και μετατόπιση της πολιτικής ατζέντας σε θέματα οικονομικής πολιτικής όπου η Χρυσή Αυγή δεν προτείνει τίποτα. Η κλιμάκωση της βίας που σήμερα βιώνουμε συνιστά λοιπόν όχι μόνο αποτέλεσμα της αποθράσυνσης των χρυσαυγιτών λόγω της ασυλίας που χαίρουν από το βαθύ κράτος, όχι μόνο επιλογή επιτελών της Μουρούζη για να παράγουν δύο άκρα βίας αλλά και μοναδική διέξοδο για τη δύσκολη θέση στην οποία εισέρχεται η Χρυσή Αυγή.