Τι μας έμαθε ο φόβος;

«Ένας σκύλος», μου είπε μια φίλη μου τρομαγμένη καθώς περπατούσαμε στο Λευκό Πύργο. «Τόσοι άνθρωποι γύρω σου και φοβάσαι το σκυλί;», τη ρώτησα και αμέσως πάγωσα παριστάνοντας το ακούνητο, αμίλητο κι αγέλαστο αγαλματάκι. Ήταν παράδοξο που μια τέτοια, τετριμμένη κουβέντα έβγαινε από το στόμα μου καθότι ούτε φιλόζωο, ούτε μισάνθρωπο με λες. Τις επόμενες μέρες προσπάθησα να με καταλάβω.

Κάτω από το σπίτι μου εδώ και δύο χρόνια μαζεύονται ιδιοκτήτες σκυλιών. 7 με 9 έχουμε πρόγραμμα. Και δεν είναι ότι σε ενοχλούν τα γαβγίσματα. Κάθε άλλο. Κάπως πρέπει να συνεννοηθούν και τα ζωντανά. Είναι τα νεκρά που σε ενοχλούν, τα νεκρά τα κύτταρα, το βόλεμα των ανθρώπων που κρατούν τα λουριά, η αδιαφορία για την ενόχληση που καθημερινά δημιουργούν, η νοοτροπία με την οποία ασκούν εξουσία σε έναν χώρο που δεν τους ανήκει. Τους καλύπτει βλέπετε η σιωπή της γειτονιάς, η διακριτικότητα της οποίας είναι εξίσου λειτουργική όταν ακούγονται φωνές που κινδυνεύουν.

«Υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν χωρίς να έχουν υποπτευθεί τι είναι ο άλλος» έγραφε ο Σαρτρ, μα δυστυχία είναι να μην έχουν υποπτευθεί τι είναι οι ίδιοι. Να μερικές φράσεις που επαναλαμβάνουν διαρκώς: «Εγώ αυτό που ξέρω είναι». Στοπ. Μας ενδιαφέρει αυτό που δεν φαντάζεσαι. «Να καταλάβω τι;». Να καταλάβεις τα πάντα ρε μαλάκα. «Ένα μυαλό έχω». Ε δεν είναι αρκετό, δανείσου κι ένα δεύτερο. Απέναντι σ’αυτούς που τα ξέρουν όλα και είναι απλώς ενοχλητικοί, αράζουν εκείνοι που μπορούν να πιστέψουν σε όλα, ενώ την τρίτη κατηγορία αποτελούν όσοι μπορούν να επωφεληθούν από όλα. Ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε και ό,τι αρπάξει ο κώλος μας, αυτό ήταν ανέκαθεν το κόνσεπτ, δεν βρίσκω όμως το λόγο να το κάνουμε χυδαίο. Πόσο χαίρεσαι ακόμα τις γνήσιες αυταπάτες των ανθρώπων, τις αξιοπρεπείς φυγές, τις ερωτικές βραδιές, τα Σ/κ της ουτοπίας, τα αδιαπραγμάτευτα πάθη, μία υπέρβαση σαν αυτή του Σαμαρά που συνήθως περιμένει την μπάλα στα πόδια αλλά για να μας κάνει ευτυχισμένους, πήγε να τη συναντήσει αυτός στη σέντρα του Σάλπι. Δόξα και τιμή σε αυτούς που κατοικούν ποιητικά πάνω στη γη που λέει και ο ποιητής, μάλλον για τύπους σαν τον Αντρέα Πίρλο.

Ας μείνουμε όμως λιγάκι στον ποιητή, μην προσπεράσουμε βιαστικά λόγω Euro. «Η αγάπη είναι ο φόβος που μας ενώνει με τους άλλους». Η αγάπη είναι φόβος. Τόσο απλά, τόσο ωμά, το έγραψε ο Αναγνωστάκης. Χωρίς φόβο, δεν υπάρχει αγάπη. Ο Σταυρόπουλος δίνει μία γροθιά ακόμα: «Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να καταλάβω ότι οι άνθρωποι όταν λένε «σ’ αγαπώ», αγαπάνε τον εαυτό τους και όχι αυτόν στον οποίον απευθύνουν την κουβέντα». Ξέρω τέτοιους αρκετούς-λιγότεροι υποδεικνύουν εμένα. Τέλος, λέει η Αγγελάκη-Ρουκ: «Χρωστάω τη σοφία μου στο φόβο». Να τον φοβόμαστε λοιπόν το φόβο, δε λέω, το είπα κι εγώ πολλές φορές τα τελευταία δύο χρόνια, ούτε η ποιήτρια νομίζω θα διαφωνούσε. Αλλά να φοβόμαστε πού και πού κι αυτό που ποτέ δε θα παραδεχόμασταν σε μία παρέα όπως αυτή του πάρκου: Πως η καλοσύνη μας λιγόστεψε, πως δεν γίνεται, δεν είναι δυνατόν να μένουν τόσο στόματα πεινασμένα κι άλλα τόσα κλειστά από την πολλή αγάπη.

«Επειδή έχουμε πάψει να φοβόμαστε τον άνθρωπο, έχουμε συγχρόνως πάψει να τον αγαπάμε, να τον σεβόμαστε, να ελπίζουμε σε αυτόν». Διάνα πάλι πέφτει ο Νίτσε που εμπνέει τους Χρυσαυγίτες, στους οποίους τελικώς κάποτε θα χρωστάμε χάρη. Αυτό αποφάσισα να ισχυρίζομαι για να ξορκίζω το κακό. Το 7% μας θύμισε ότι τον άνθρωπο, θέλουμε δε θέλουμε, θα τον φοβόμαστε από δω και στο εξής. Δεν είναι πια του χεριού κανενός- ίσως προτιμά να τον πατάν στ’αλήθεια τα πόδια του τα ίδια (Θανάσης Παπακωνσταντίνου). Αλίμονό τους αν ούτε τώρα τον υπολογίσουν οι Πάγκαλοι και οι Μέρκελ του κόσμου τούτου. Αλίμονο αν ο φόβος δε μας αναγκάσει να ρίξουμε μία ματιά στα παιδιά που κάθονται σιωπηλά σε αφιλόξενα θρανία, σε όσους πέφτουν πάνω μας στο δρόμο μόνο και μόνο για να τους προσέξουμε, σε όσους σε λίγο θα μας σκουντάνε με το όπλο, σε όσους επιμένουν θυμωμένοι πως το αυθεντικό κι απόλυτο σκοτάδι είναι οι ίδιοι, σε όσους είναι έτοιμοι πάλι από κάτι ανόητο να πειστούν. Να στρέψουμε το βλέμμα πάνω τους από φόβο και μετά να πούμε ότι το κάναμε από υπερβολική αγάπη. Κανένα πρόβλημα. Δε θα τα χαλάσουμε.

Με τα φρου-φρου και τ’ αρώματα, τη φροντίδα και το προδέρμ, φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Τα πιο έξυπνα συνθήματα μας κλείδωσαν έξω από το λαβύρινθο του Καστοριάδη. Ποιος σκέφτεται όταν έχει να ζήσει; Οι μπλόφες περί πλούσιων συναισθημάτων λειτουργούν αλλά δεν ωφελούν. Υπό προϋποθέσεις, είμαστε επικίνδυνοι ο ένας για τον άλλο. Τέρμα οι κουδουνίστρες, τα γλειφιτζούρια και τα παρακαλώ περάστε. Οι προϋποθέσεις που ενδέχεται σύντομα να δημιουργηθούν είναι πολύ διαφορετικές από αυτές που ονειρεύτηκε ο Τσε. Αν μισιόμαστε, ας το αποκαλύψουμε ο ένας στον άλλο εκ των προτέρων. Δεν χρειάζεται το face to face, έχουμε κι έναν υπολογιστή να θρέψουμε: ένα γραπτό μήνυμα, ένα Inbox στο Facebook, ένα dm στο Twitter, έχει προχωρήσει η τεχνολογία-πώς αλλιώς θα έμενε στάσιμος ο χρήστης; Διαφορετικά κάντε έρανο για βενζίνη και πάμε θάλασσα (Σκυλιά-γατιά δεκτά).