Την τιμή της Δημοκρατίας δεν την κάνει μια δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο

“Την Δημοκρατία δεν την κάνουν τα ρούχα” έγραψε ο μουσικός που πιάστηκε χθες με βερμούδα και σαγιονάρα στο Προεδρικό Μέγαρο.

Ούτε την τιμή της Δημοκρατίας μια δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο, θα ήθελα να συμπληρώσω.

Ο λαός απουσιάζει πλήρως από την επέτειο αποκατάστασης της δημοκρατίας. Πολλοί δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχει κάποια επέτειος εκείνη την ημέρα. 

Υπάρχουν κάποιοι λόγοι (η εισβολή στην Κύπρο, ο τρόπος της πτώσης και της μετάβασης) αλλά ο πιο σημαντικός για μένα μοιάζει να σχετίζεται περισσότερο με την ανησυχία του Άγγελου Συρίγου πρόσφατα στη Βουλή: τα μυθολογικά στοιχεία του Πολυτεχνείου. 

Ο λαός διάλεξε πότε θα γιορτάζει και θα τιμά τη Δημοκρατία, στην πορεία του Πολυτεχνείου, στη μνήμη της πιο σημαντικής μαζικής αντίστασης κατά του δικτατορικού καθεστώτος. Και του έδωσε χαρακτηριστικά μύθου (όχι με την έννοια του ψεύδους) όχι για να κρύψει κάτι αλλά για να συμβολίσει κάτι.

Η μεγάλη ανησυχία του Συρίγου για την αποκατάσταση της αλήθειας για το πως έπεσε η Χούντα συνδέεται με αυτήν την άχρωμη δεξίωση που λαμβάνει χώρα το καλοκαίρι σε έναν κήπο στην Αθήνα και η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου αδιαφορεί εντελώς για αυτήν. 

Αυτό που θέλουν να πουν είναι ότι είναι δική τους δουλειά, η δημοκρατία και η τιμή σε αυτήν είναι υπόθεση θεσμική. Το λαϊκό αίσθημα δεν χρειάζεται.

Έτσι, καταλήγουμε σε ομιλίες για την επέτειο της αποκατάστασης της δημοκρατίας που αναφέρουν μια φορά τη λέξη “δικτατορία” και αφιερώνουν 130 λέξεις στην αποδοκιμασία του λαϊκισμού και του κοινού περί δικαίου αισθήματος, όπως έκανε χθες η Πρόεδρος της Ελληνικης Δημοκρατίας (https://www.presidency.gr/omilia-sti-dexiosi-gia-tin-48i-epeteio-tis-apokatastasis-tis-dimokratias/). Ένα σημείο της ομιλίας που θεωρήθηκε πως αναφέρεται στην υπόθεση Λιγνάδη.

Στο βιβλίο του “Εδώ, κυβερνά ο λαός” ο Richard Parker, καθηγητής στη Νομική του Χάρβαρντ, γράφει ότι οι στάσεις μας απέναντι στην πολιτική ενέργεια του λαού διαμορφώνουν την αντίληψή μας για το ποια είναι τα σημαντικά προβλήματα της δημοκρατίας μας (https://ekdoseis-papasotiriou.gr/collections/politiki/products/9789604911523-parker-richard-edo-kuberna-o-laos-ena-suntagmatiko-laikistiko-manifesto). 

Χθες είδαμε ακριβώς αυτό: την απόσταση λαϊκού αισθήματος και των στάσεων ή των υποθέσεων μιας ελίτ για την λαϊκή πολιτική ενέργεια.

Λίγες ημέρες πριν, άλλωστε, ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας είχε πει πως δεν του αρέσει ιδιαίτερα η λέξη “λαός” και πως στο επίκεντρο της πολιτικής της κυβέρνησης είναι “Όχι γενικά και αόριστα “ο λαός” –η λέξη που χρησιμοποιούν συχνά όσοι θέλουν να θολώνουν την κατεύθυνση των επιλογών τους–, αλλά κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας ως ξεχωριστές προσωπικότητες και πιο στοχευμένα η μεσαία τάξη και πρωτίστως οι πιο ευάλωτοι συμπολίτες μας” (βλ. https://www.2020mag.gr/apopseis/5573-laos-leksi-pou-enoxlei).

Το φάντασμα του λαού και της δράσης του παραμένει εκεί και συνεχίζει να ενοχλεί σαν ένα αγκάθι.

Είτε σου αρέσει η λέξη είτε όχι.

Κι αν κάτι κρατά ζωντανό τον δημοκρατικό πυρήνα είναι η πιθανότητα να ακούσεις τον λαό να τραγουδά.